Το παρακάτω κειμενάκι το πήρα με μαίηλ από φίλο:
Σήμερα 24 Ιουνίου ήταν η μεγάλη γιορτή της ΜΟΣΧΟΠΟΛΗΣ. Τρεις γενιές γυναικών από τη Μοσχόπολη, τραγουδούν εκεί ένα παραδοσιακό βλάχικο σκοπό:
https://www.youtube.com/watch?v=6zGPtvwGjS8
Η θρυλική μητρόπολη των Βλάχων (βρίσκεται κοντά στην Κορυτσά), μεγάλο εμπορικό (η οικογένεια των εθνικων ευεργετών Σίνα ήταν μοσχοπολίτικη) και πολιτιστικό κέντρο, ήκμασε τον 18ο αιώνα, με τεράστια συμβολή στον νεοελληνικό Διαφωτισμό. Εκεί δημιουργήθηκε και το δεύτερο τυπογραφείο στον χώρο του υπόδουλου ελληνισμού (μετά από αυτό της Κωνσταντινούπολης), το 1731. Επίσης τυπώθηκε και το πρώτο τετράγλωσσο λεξικό (Ελληνικής, Αλβανικής, Βλάχικης και Βουλγάρικης γλώσσας).
Καταστράφηκε από τον Αλή πασά το 1788, γνώρισε δεύτερο περίοδο ακμής τον 19ο αιώνα, αλλά υπέστη εμπρησμούς και λεηλασίες κατά τον Α' παγκόσμιο πόλεμο και η καταστροφή ολοκληρώνεται τον Μάιο του 1920, από τον Γαλλικό στρατό. Ο Μοσχοπολίτης Θεόφραστος Γεωργιάδης αναφέρει : "...την τελευταία λεηλασία των εκκλησιών επίφεραν κατόπιν οι ευγενείς και πεπολιτισμένοι Γάλλοι οι οποίοι απεγύμνωσαν αυτές τελείως ποδοπατώντας κάθε Θείο και ιερόν αφού αξιωματικοί των απεγύμνωσαν τους ναούς από τα καλλιτεχνικά των τέμπλα, τα εικονοστάσια, τους άμβωνες και τις εικόνες, αποστείλαντες ταύτα εις τας πατρίδας των όπου ήδη κοσμούν τα Μουσεία αυτών..." Η πολύπαθη Μοσχόπολη, η επονομαζόμενη Αθήνα της Τουρκοκρατίας είχε δεχθεί το τελειωτικό της κτύπημα.
Και μια σημείωση: Το 1740, εκτός των πολλών σχολείων, ιδρύθηκε στη Μοσχόπολη ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα με ονομασία «ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟΝ». Αυτό για τους «ιστορικούς» του ΣΚΑΪ, που διατυμπάνιζαν ότι η λέξη Ελλάδα ήταν άγνωστη στους προγόνους μας, και ότι μάς την έμαθαν οι Δυτικοί το 1821...
Σήμερα 24 Ιουνίου ήταν η μεγάλη γιορτή της ΜΟΣΧΟΠΟΛΗΣ. Τρεις γενιές γυναικών από τη Μοσχόπολη, τραγουδούν εκεί ένα παραδοσιακό βλάχικο σκοπό:
https://www.youtube.com/watch?v=6zGPtvwGjS8
Η θρυλική μητρόπολη των Βλάχων (βρίσκεται κοντά στην Κορυτσά), μεγάλο εμπορικό (η οικογένεια των εθνικων ευεργετών Σίνα ήταν μοσχοπολίτικη) και πολιτιστικό κέντρο, ήκμασε τον 18ο αιώνα, με τεράστια συμβολή στον νεοελληνικό Διαφωτισμό. Εκεί δημιουργήθηκε και το δεύτερο τυπογραφείο στον χώρο του υπόδουλου ελληνισμού (μετά από αυτό της Κωνσταντινούπολης), το 1731. Επίσης τυπώθηκε και το πρώτο τετράγλωσσο λεξικό (Ελληνικής, Αλβανικής, Βλάχικης και Βουλγάρικης γλώσσας).
Καταστράφηκε από τον Αλή πασά το 1788, γνώρισε δεύτερο περίοδο ακμής τον 19ο αιώνα, αλλά υπέστη εμπρησμούς και λεηλασίες κατά τον Α' παγκόσμιο πόλεμο και η καταστροφή ολοκληρώνεται τον Μάιο του 1920, από τον Γαλλικό στρατό. Ο Μοσχοπολίτης Θεόφραστος Γεωργιάδης αναφέρει : "...την τελευταία λεηλασία των εκκλησιών επίφεραν κατόπιν οι ευγενείς και πεπολιτισμένοι Γάλλοι οι οποίοι απεγύμνωσαν αυτές τελείως ποδοπατώντας κάθε Θείο και ιερόν αφού αξιωματικοί των απεγύμνωσαν τους ναούς από τα καλλιτεχνικά των τέμπλα, τα εικονοστάσια, τους άμβωνες και τις εικόνες, αποστείλαντες ταύτα εις τας πατρίδας των όπου ήδη κοσμούν τα Μουσεία αυτών..." Η πολύπαθη Μοσχόπολη, η επονομαζόμενη Αθήνα της Τουρκοκρατίας είχε δεχθεί το τελειωτικό της κτύπημα.
Και μια σημείωση: Το 1740, εκτός των πολλών σχολείων, ιδρύθηκε στη Μοσχόπολη ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα με ονομασία «ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟΝ». Αυτό για τους «ιστορικούς» του ΣΚΑΪ, που διατυμπάνιζαν ότι η λέξη Ελλάδα ήταν άγνωστη στους προγόνους μας, και ότι μάς την έμαθαν οι Δυτικοί το 1821...