Οι «από κάτω» της ελληνικής κοινωνίας, ένιωσαν την βδομάδα που προηγήθηκε του δημοψηφίσματος, ότι αποτελούν μια κοινότητα. Με αφορμή το δημοψήφισμα στο οποίο καλέσθηκαν για πρώτη φορά να αποφασίσουν οι ίδιοι και όχι να «αναθέσουν» στο αντιπροσωπευτικό τους πολιτικό προσωπικό, για το αν δέχονται τη παραπέρα φτωχοποίησή τους από την ευρωπαϊκή οικονομική ελίτ, εντάχθηκαν σε μια «κοινότητα αγώνα». Μια «κοινότητα κινδύνου», που θα έπρεπε να τον αντιμετωπίσουν με συμπαράταξη και ένταξη στην απάντηση του ΟΧΙ. Αποτέλεσαν καταρχήν την «κοινότητα του ΟΧΙ»-και όχι στην ουσία ένα «ταξικό μέτωπο» της εργατικής τάξης, όπως ισχυρίζονται πολλοί, αφού σαν πολίτες προέρχονται από διαφορετικές κοινωνικές ομάδες, ακόμα και στοιχεία της αστικής τάξης, που δεν ταυτίζονται με τον "Μερκελισμό" της ευρωπαϊκής ελίτ.
Σήμερα στα ερείπια του καταρρέοντος δυτικού "αναπτυξιακού" προτάγματος, αναδύεται πάλι το πολιτισμικό ρεύμα του κοινοτισμού. Ανακαλύπτεται πάλι το κοινοτικό πνεύμα, μέσα από τη συλλογική υπόσταση των «κοινοτήτων του αγώνα» και των «κοινοτήτων του κινδύνου» καταρχήν. Μεταξύ των κοινωνικών δυνάμεων που αποτελούν αυτές τις κοινότητες, οι πιο σημαντικές είναι οι άνεργοι και οι φτωχοί εργαζόμενοι, τα ανειδίκευτα τμήματα της εργατικής τάξης και της νεολαίας(όχι η εργατική ειδικευμένη ελίτ και τα υπάρχοντα συνδικάτα που παρακαλούν να μη χάσουν τη θέση τους, ακόμα και αν αυτή η θέση έχει να κάνει με τοξική, ρυπογόνα και μιλιταριστική δραστηριότητα), τα εκτοπισμένα από την τεχνολογία στρώματα, οι νέοι με το αμφίβολο μέλλον(που θα είναι η πλειοψηφία σε σχέση με τα μελλοντικά «γκόλντεν μπόις») και οι ηλικιωμένοι με τα αβέβαια γηρατειά, οι φθίνοντες μικρομεσαίοι αγρότες, οι μικροεπιχειρηματίες, τα γυναικεία κινήματα και γενικά οι γυναίκες, που είναι το βασικότερο στοιχείο αυτών των κοινοτήτων, τα οικολογικά κινήματα, τα κινήματα των αυτοχθόνων και των μειονοτήτων, οι κάθε είδους μετανάστες και γενικώς εκείνοι που θα μπορούσαμε να τους κατατάξουμε στην κοινωνία «των από κάτω», που βρίσκονται σε κίνδυνο και είναι τα θύματα της παγκοσμιοποίησης
Στη χώρα μας τόσο το κράτος όσο και οι αγορές είχαν μέχρι τώρα ένα σοβαρό μειονέκτημα: δεν μπορούσαν να δουν- πέρα από το συμφέρον της αναπαραγωγής τους- τις κοινωνικές και οικολογικές ανάγκες των πολιτών. Βασικός ανορθολογισμός τους είναι ότι θέλουν υποτίθεται να φροντίζουν για μας, χωρίς να λαμβάνουν πραγματικά υπόψη εμάς! Αυτός ο ανορθολογισμός, στις διάφορες εκδοχές του, οδήγησε από τη μία στην κατασπατάληση του δημοσίου πλούτου και σ’ έναν βλακώδη πολιτικό σχεδιασμό, και από την άλλη, στην αποδιάρθρωση της παραγωγικής δομής της χώρας- με αποτέλεσμα την χρόνια ανεργία και φτώχεια -και στη μετατροπή της σε τουριστικό θέρετρο και οικολογική χαβούζα.
Απέναντι σ’ αυτόν τον ανορθολογισμό, προτάσσεται ο συνειδητός έλεγχος της ζωής των πολιτών από τους ίδιους. Λύση είναι η συμμετοχή όλων στη δημόσια ζωή. Ο αληθινός διάλογος, η πλήρης ενημέρωση όλων από μέσα επικοινωνίας ελεγχόμενα από τους ίδιους τους πολίτες, η διαβούλευση και η συναπόφαση σε δημοτικές και συνοικιακές συνελεύσεις που θα συνεργάζονται σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Τα αναπτυσσόμενα αντικοινοβουλευτικά και αντι-ΜΜΕ αισθήματα που αναπτύσσονται δυναμικά τελευταία, μπορούν να γίνουν αφορμή για το πέρασμα στον κοινωνικό έλεγχο από τους "από κάτω" και στην πραγματική, άμεση δημοκρατία.
Η παρούσα κυβέρνηση, από τη στιγμή που ισχυρίζεται ότι θέλει να αλλάξει τα μέχρι τώρα δεδομένα, δεν έχει παρά να δώσει ώθηση για ένα ξεκίνημα με όσο το δυνατόν περισσότερους και ουσιαστικότερους θεσμούς άμεσης δημοκρατίας. Θεσμούς που δεν θα είναι μόνο μέσα, αλλά τρόπος ζωής και θα κινητοποιούν τους πολίτες για συμμετοχή, η οποία θα τους μετατρέψει από αντικείμενα διαχείρισης της σημερινής πολιτικής, σε υποκείμενα της πολιτικής. Σε υποκείμενα που θα έχουν τη δυνατότητα να αποφασίζουν για τις συνθήκες της ζωής τους, για την οικονομία τους, για το περιβάλλον και την υγεία τους, για τον πολιτισμό και την κοινωνία τους γενικότερα, χωρίς όλα αυτά να ελέγχονται από μια κεντρική εξουσία και ιεραρχία.
Ο ευνοϊκότερος χώρος για τη δημιουργία αυτής της νέας πολιτικής είναι ο χώρος της τοπικής κοινωνίας, του Δήμου και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης(Τ.Α.), που θα χρειασθεί από περιφερειακό πελατειακό κράτος που είναι σήμερα, να μετατραπούν σε θεσμούς αυτοδιακυβέρνησης και άμεσης δημοκρατίας, προχωρώντας σε συμμετοχικούς σχεδιασμούς και προϋπολογισμούς.
Τα βασικά χαρακτηριστικά του κοινοτισμού σήμερα :
i) Το αξιακό του σύστημα προέρχεται από την προσωκρατική θετική σκέψη, τις πλατωνικές ιδέες και την κοινωνική φιλοσοφία του δήμου, τις πρωτοχριστιανικές ιδέες, του ουμανισμού, του «ουτοπιστικού» σοσιαλισμού, του κοινωνικού αναρχισμού και κομμουνισμού, της οικολογικής ολιστικής σκέψης και των απόψεων της «γαίας»(η γη είναι η ίδια ένας οργανισμός), της «μποέμικης αντικουλτούρας», καθώς και από τις αξίες του ανατολικού τρόπου σκέψης και δράσης(Τάο-Γκάντι).
Ο άνθρωπος, σαν άτομο, δεν είναι σε καμιά περίπτωση «ότι έχει». Είναι κάτι πολύ περισσότερο από homo oeconomicus. Οι ανάγκες του μπορούν να διαμορφωθούν στα πλαίσια των δυνατοτήτων της κοινότητάς του σε διαρκή επικοινωνία και αλληλεπίδραση με τους γύρω του. Δεν είναι μόνο υλικές, αλλά σε μεγάλο βαθμό συναισθηματικές και πνευματικές. Η ικανοποίησή τους, ιδιαίτερα των τελευταίων, δεν εξασφαλίζεται μέσω της αγοράς-κατανάλωσης και της ποσότητας, αλλά κυρίως μέσω της ποιότητας στα πλαίσια των δυνατοτήτων του τοπικού οικοσυστήματος, πράγμα που κάνει απαραίτητο τη διατύπωση και τη βίωση νέων αξιών της ευζωίας, (μιας «αξιοβίωτης ζωής» ), προσπερνώντας τις αξίες της σημερινής «ευημερίας». Η νέα θεωρία για τη γαία οδηγεί και στο πρακτικό κοινωνικό συμπέρασμα ότι θα χρειασθεί να αναδειχθεί η «νέα οικουμενικότητα», σαν απάντηση στην σημερινή υπαρκτή παγκοσμιοποίηση.
Η νέα οικουμενικότητα εννοείται σαν στροφή σε κοινωνίες και κοινότητες ανθρώπων, που θα στηρίζονται στις αρχές:
• Μία είναι η πατρίδα όλων, ο μικρός και μοναχικός μπλε πλανήτης μας.
• Ο αέρας, η θάλασσα, το νερό, η γη και οι καρποί της, ο υλικός πλούτος, το υπέδαφος, η θάλασσα και τα αποθέματά της, καθώς και οι ενεργειακοί πόροι, είναι δώρα και κοινή κληρονομιά για όλους τους ανθρώπους και τις άλλες μορφές ζωής, που δημιούργησε η φύση και δεν τα σπαταλούμε αλόγιστα.
• Κοινή κληρονομιά επίσης είναι και τα κοινωνικά αγαθά , αυτά που δημιούργησαν και δημιουργούν οι πριν και οι τωρινές κοινωνίες, όπως: οι σπόροι και το γενετικό υλικό που μας κληρονόμησαν εδώ και χιλιάδες χρόνια οι αγρότες βελτιώνοντάς το, ο εφοδιασμός των πόλεων και των οικισμών σε νερό και ενέργεια μέσω των δικτύων που κατασκεύασαν και κατασκευάζουν οι κοινωνίες με κοινωνικούς πόρους, η κοινωνικά παραγόμενη γνώση, η παιδεία και η κοινωνικοποίηση (κακώς τη λέμε εκπαίδευση) της νέας γενιάς, η διατήρηση και βελτίωση της υγείας του πληθυσμού.
• Τα μοντέρνα κοινωνικά αγαθά των οποίων η ιδιωτικοποίησή τους σήμερα είναι επίκαιρη, όπως: τα σιδηροδρομικά δίκτυα, οι λιμενικοί σταθμοί, οι «πολύτιμες γαίες» και τα μεταλλεύματα, καθώς και οι ραδιοσυχνότητες, τηλεσυχνότητες, κινητή τηλεφωνία ή πληροφοριακές λεωφόροι.
Σε όλα τα παραπάνω δίνεται ο όρος «κοινά», για να διαχωρισθούν από τα κρατικά –ακόμα και από τα δημόσια αγαθά, με τα οποία τα ταυτίζουν εσκεμμένα οι περισσότεροι καθεστωτικοί οικονομολόγοι, ώστε να επικρατεί σύγχυση, σε σχέση με τη διαχείρισή τους.
ii)Η οικονομική του θεωρία συμπληρώθηκε από την επιστήμη της οικολογίας. Έχουμε πεπερασμένους πλουτοπαραγωγικούς πόρους (πρώτες ύλες, ενέργεια κ.λπ.) εξαιτίας του γεγονότος ότι το συνολικό πλανητικό σύστημα και τα επί μέρους οικοσυστήματά του είναι πεπερασμένα. Η μέχρι τώρα υπερκατανάλωσή τους από τους ανθρώπους τους κάνει να βρίσκονται ήδη σε κατάσταση «σπάνεως». Το συμπέρασμα: η υπόσχεση του καπιταλισμού για «κοινωνίες της αφθονίας» μέσα από την συνεχή «ανάπτυξη», είναι ψευδαίσθηση και ουτοπία. Οι κρατούντες υπόσχονται συγκεκριμένα ότι η καμπύλη της οικονομίας είναι ανοδική και ότι πάντα θα υπάρχει «ανάπτυξη» και μεγάλωμα της πίτας και του κομματιού που αντιστοιχεί στον καθένα. Αυτό είναι αδύνατο και το κάνουν για να μπορούν να διαχειρίζονται την ανασφάλεια των «από κάτω» σήμερα.
Η πρόταση αντίθετα της αποανάπτυξης(απομεγέθυνσης ή απομείωσης) της οικονομίας με τη στρατηγική της τοπικοποίησης, είναι μια βιώσιμη δυνατότητα για τις σημερινές ανθρώπινες κοινότητες να ενταχθούν με ισορροπία στο πλανητικό οικοσύστημα, ώστε να διατηρηθούν οι δυνατότητες ευζωίας και για τις μελλοντικές γενιές.
iii)Η τεχνολογία που είναι αποδεκτή είναι αυτή που λαμβάνει υπόψη όχι μόνο τις ανέσεις που μπορεί να προσφέρει, αλλά και τις ανεπιθύμητες παρενέργειες που μπορεί να φέρει και επειδή δε μπορεί να είναι κανείς πάντα σίγουρος, δεν θα πρέπει να προχωρά σε εφαρμογές που φέρνουν μαζί τους ρίσκο ή προωθούν ιεραρχικές-εξουσιαστικές σχέσεις(αυτό σημαίνει ήπια, ελεγχόμενη και προσιτή κοινωνικά τεχνολογία).
iv)Η ανθρώπινη εργασία αντιμετωπίζεται με τη μορφή ενέργειας, που από μόνη της δεν μπορεί να παράγει αξία και κέρδος, αν δεν χρησιμοποιήσει τη ζωντανή και την ανόργανη φύση. Το κέρδος σήμερα μεγαλώνει για το κεφάλαιο επειδή βασίζεται και στους φυσικούς πόρους και όχι μόνο στο εργατικό δυναμικό. Σήμερα το κεφάλαιο δεν πληρώνει σχεδόν ποτέ το κόστος αναπαραγωγής της φύσης. Το θεωρεί «εξωτερικό» για το ίδιο κόστος και αν θέλει ας το πληρώνει η κοινωνία.
Ο νέος Κοινοτισμός απαιτεί ένα νέο «προστατευτισμό», που θα αφορά και στους φυσικούς πόρους και όχι μόνο την εργασία. Το «εξωτερικό» κόστος της χρήσης των πλουτοπαραγωγικών φυσικών πόρων, καθώς και της επακόλουθης περιβαλλοντικής υποβάθμισης και ρύπανσης, πρέπει να «εσωτερικευθεί» στις οικονομικές δραστηριότητες με όρους που μένει να εφευρεθούν. Η οικονομία αντί να στηρίζεται στην επέκταση- εξειδίκευση-συγκέντρωση και εκμετάλλευση της εργασίας και του περιβάλλοντος, θα χρειασθεί να δημιουργεί πάγιες αξίες χρήσης και να ακολουθεί τους ρυθμούς της φύσης και του ανθρώπου. Μόνο έτσι ο ρυθμός της ζωής του ανθρώπου θα εντάσσεται στους ρυθμούς της φύσης(«βασίλειο των αναγκών») και θα επιτρέπει τη πνευματικότητα, δηλ. τη σκέψη, τον διαλογισμό και το όνειρο μέσω των οποίων θα επιτυγχάνεται η δραπέτευσή του στο «βασίλειο της ελευθερίας».
v)Η πολιτική πλέον δεν θα ταυτίζεται με την άσκηση εξουσίας από τις προνομιούχες ομάδες, αλλά με την οργάνωση της συμμετοχής ολόκληρου του πληθυσμού στο κοινωνικό γίγνεσθαι, με βάση την αλληλεγγύη και την αυτοδιαχείριση σε όλα τα επίπεδα της καθημερινής κοινωνικής ζωής και την ισοκατανομή της εξουσίας σε όλα τα επίπεδα. Στο πολιτικό, στο οικονομικό, στο κοινωνικό. Προϋποθέτει τη δημιουργία θεσμών αυτο-διεύθυνσης στα εργοστάσια, τα γραφεία και γενικότερα στους τόπους παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των πολιτιστικών ―Μ.Μ.Ε., τέχνες κ.λπ., καθώς και τους τόπους εκπαίδευσης. Οι συνελεύσεις των εργαζομένων/φοιτητών κ.λπ. εξασφαλίζουν την αυτοδιεύθυνση των τόπων παραγωγής, εκπαίδευσης κ.ο.κ., σύμφωνα με τις επιταγές της αρμονικής σχέσης Κοινωνίας και Φύσης.
vi)Το κοινοτικό κίνημα σήμερα δε ξεκινά από τα πάνω προς τα κάτω, αλλά αντίθετα από τα κάτω προς τα πάνω και είναι ριζοσπαστικό. Έχει αποκεντρωτικό δομικό χαρακτήρα και αναγκαστικά συνδέεται με την άμεση δημοκρατία στα πλαίσιά του. Έχει να κάνει με τον κοινοτίστικο τρόπο καθημερινής ζωής, με τον κοινοτικό χαρακτήρα των κοινωνικών και οικονομικών σχέσεων των ανθρώπων που συμμετέχουν, καθώς και με τον αναμορφωτικό χαρακτήρα της δράσης του στην ατομική και συλλογική συνείδηση, ώστε να διαμορφωθεί και να αναπαραχθεί ο ανθρωπολογικός τύπος ο αναγκαίος για τη μετάβαση σε μετακαπιταλιστική κοινωνία.
Θα χρειασθεί να δει και να αναλύσει τα πράγματα πλατιά συνολικά και ενιαία, όπως είναι η πραγματικότητα και η ίδια η ζωή, για να γίνει δυνατό και κυρίαρχο. Να ανακαλύπτει και να διαμορφώνει το «νέο» ξεκινώντας πρώτα από το «εσωτερικό» του. «Εσωτερική απανάσταση» με κυριαρχία του ορθού λόγου. Αυτομόρφωση και αυτοεξέλιξη με αυτενέργεια, η οποία θα έχει και την αντίστοιχη επενέργεια στο «εξωτερικό» του. Τα εγχειρήματά του-είτε στο επίπεδο της οικονομίας, είτε του πολιτισμού και της πολιτικής-να είναι υλοποιήσιμα, σαν γενικότεροι κοινωνικοί πειραματισμοί. Και όταν η κατεύθυνση που προτείνει γίνει αποδεκτή από σημαντικά τμήματα της κάθε κοινωνίας-είτε σε τοπικό, είτε σε επίπεδο επικράτειας-τότε προχωρά και στη πολιτική θεσμοθέτηση των δομών της άμεσης δημοκρατίας, μέσα από τον ομοσπονδιακό κοινοτισμό. Δηλαδή, με θεσμοθέτηση σαν κύτταρο την αυτοδύναμη κοινότητα, το αμεσοδημοκρατικό δήμο, και στη συνέχεια την ομοσπονδιοποίηση δήμων-περιφερειών-εθνών, με τελική κατάληξη την παγκόσμια κοινότητα των κοινοτήτων.
Και κάτι σημαντικό: το κίνημα της μετάβασης θα χρειασθεί να προετοιμάζεται και για συγκρούσεις με τις εξουσιαστικές ελίτ, που δε θα παραδώσουν εύκολα τη σκυτάλη και θα προσπαθήσουν μέσω της ιδεοληψίας της «έκτακτης ανάγκης» να διαχειρισθούν τον φόβο της μεσαίας τάξης και να ελέγξουν την κατάσταση μέσω αυταρχικών -κοινοβουλευτικών επί το πλείστον-καθεστώτων. Μόνο που αυτές οι συγκρούσεις δεν θα πρέπει να γίνουν στο γήπεδο των ελίτ, δηλαδή σε στρατιωτικό επίπεδο. Με βασικό όπλο την παθητική αντίσταση, στην οποία θα χρειασθεί να εκπαιδευτεί και να προωθήσει σε επίπεδο πληθυσμού. Επιθετικές ενέργειες θα είναι αποδεκτές, όχι σε ανθρώπους, αλλά στα μηχανικά τους συστήματα καταστροφής της ζωής και λεηλασίας περιοχών, καθώς και στα συστήματα δεδομένων, ελέγχου , μέσων επικοινωνίας και διαδικτύου .
Για την παθητική αντίσταση και ανυπακοή δείτε τις αναρτήσεις μας:
http://www.topikopoiisi.com/902rhothetarhoalpha/198
http://www.topikopoiisi.com/902rhothetarhoalpha/raoul-vaneigem-5
Σήμερα στα ερείπια του καταρρέοντος δυτικού "αναπτυξιακού" προτάγματος, αναδύεται πάλι το πολιτισμικό ρεύμα του κοινοτισμού. Ανακαλύπτεται πάλι το κοινοτικό πνεύμα, μέσα από τη συλλογική υπόσταση των «κοινοτήτων του αγώνα» και των «κοινοτήτων του κινδύνου» καταρχήν. Μεταξύ των κοινωνικών δυνάμεων που αποτελούν αυτές τις κοινότητες, οι πιο σημαντικές είναι οι άνεργοι και οι φτωχοί εργαζόμενοι, τα ανειδίκευτα τμήματα της εργατικής τάξης και της νεολαίας(όχι η εργατική ειδικευμένη ελίτ και τα υπάρχοντα συνδικάτα που παρακαλούν να μη χάσουν τη θέση τους, ακόμα και αν αυτή η θέση έχει να κάνει με τοξική, ρυπογόνα και μιλιταριστική δραστηριότητα), τα εκτοπισμένα από την τεχνολογία στρώματα, οι νέοι με το αμφίβολο μέλλον(που θα είναι η πλειοψηφία σε σχέση με τα μελλοντικά «γκόλντεν μπόις») και οι ηλικιωμένοι με τα αβέβαια γηρατειά, οι φθίνοντες μικρομεσαίοι αγρότες, οι μικροεπιχειρηματίες, τα γυναικεία κινήματα και γενικά οι γυναίκες, που είναι το βασικότερο στοιχείο αυτών των κοινοτήτων, τα οικολογικά κινήματα, τα κινήματα των αυτοχθόνων και των μειονοτήτων, οι κάθε είδους μετανάστες και γενικώς εκείνοι που θα μπορούσαμε να τους κατατάξουμε στην κοινωνία «των από κάτω», που βρίσκονται σε κίνδυνο και είναι τα θύματα της παγκοσμιοποίησης
Στη χώρα μας τόσο το κράτος όσο και οι αγορές είχαν μέχρι τώρα ένα σοβαρό μειονέκτημα: δεν μπορούσαν να δουν- πέρα από το συμφέρον της αναπαραγωγής τους- τις κοινωνικές και οικολογικές ανάγκες των πολιτών. Βασικός ανορθολογισμός τους είναι ότι θέλουν υποτίθεται να φροντίζουν για μας, χωρίς να λαμβάνουν πραγματικά υπόψη εμάς! Αυτός ο ανορθολογισμός, στις διάφορες εκδοχές του, οδήγησε από τη μία στην κατασπατάληση του δημοσίου πλούτου και σ’ έναν βλακώδη πολιτικό σχεδιασμό, και από την άλλη, στην αποδιάρθρωση της παραγωγικής δομής της χώρας- με αποτέλεσμα την χρόνια ανεργία και φτώχεια -και στη μετατροπή της σε τουριστικό θέρετρο και οικολογική χαβούζα.
Απέναντι σ’ αυτόν τον ανορθολογισμό, προτάσσεται ο συνειδητός έλεγχος της ζωής των πολιτών από τους ίδιους. Λύση είναι η συμμετοχή όλων στη δημόσια ζωή. Ο αληθινός διάλογος, η πλήρης ενημέρωση όλων από μέσα επικοινωνίας ελεγχόμενα από τους ίδιους τους πολίτες, η διαβούλευση και η συναπόφαση σε δημοτικές και συνοικιακές συνελεύσεις που θα συνεργάζονται σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Τα αναπτυσσόμενα αντικοινοβουλευτικά και αντι-ΜΜΕ αισθήματα που αναπτύσσονται δυναμικά τελευταία, μπορούν να γίνουν αφορμή για το πέρασμα στον κοινωνικό έλεγχο από τους "από κάτω" και στην πραγματική, άμεση δημοκρατία.
Η παρούσα κυβέρνηση, από τη στιγμή που ισχυρίζεται ότι θέλει να αλλάξει τα μέχρι τώρα δεδομένα, δεν έχει παρά να δώσει ώθηση για ένα ξεκίνημα με όσο το δυνατόν περισσότερους και ουσιαστικότερους θεσμούς άμεσης δημοκρατίας. Θεσμούς που δεν θα είναι μόνο μέσα, αλλά τρόπος ζωής και θα κινητοποιούν τους πολίτες για συμμετοχή, η οποία θα τους μετατρέψει από αντικείμενα διαχείρισης της σημερινής πολιτικής, σε υποκείμενα της πολιτικής. Σε υποκείμενα που θα έχουν τη δυνατότητα να αποφασίζουν για τις συνθήκες της ζωής τους, για την οικονομία τους, για το περιβάλλον και την υγεία τους, για τον πολιτισμό και την κοινωνία τους γενικότερα, χωρίς όλα αυτά να ελέγχονται από μια κεντρική εξουσία και ιεραρχία.
Ο ευνοϊκότερος χώρος για τη δημιουργία αυτής της νέας πολιτικής είναι ο χώρος της τοπικής κοινωνίας, του Δήμου και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης(Τ.Α.), που θα χρειασθεί από περιφερειακό πελατειακό κράτος που είναι σήμερα, να μετατραπούν σε θεσμούς αυτοδιακυβέρνησης και άμεσης δημοκρατίας, προχωρώντας σε συμμετοχικούς σχεδιασμούς και προϋπολογισμούς.
Τα βασικά χαρακτηριστικά του κοινοτισμού σήμερα :
i) Το αξιακό του σύστημα προέρχεται από την προσωκρατική θετική σκέψη, τις πλατωνικές ιδέες και την κοινωνική φιλοσοφία του δήμου, τις πρωτοχριστιανικές ιδέες, του ουμανισμού, του «ουτοπιστικού» σοσιαλισμού, του κοινωνικού αναρχισμού και κομμουνισμού, της οικολογικής ολιστικής σκέψης και των απόψεων της «γαίας»(η γη είναι η ίδια ένας οργανισμός), της «μποέμικης αντικουλτούρας», καθώς και από τις αξίες του ανατολικού τρόπου σκέψης και δράσης(Τάο-Γκάντι).
Ο άνθρωπος, σαν άτομο, δεν είναι σε καμιά περίπτωση «ότι έχει». Είναι κάτι πολύ περισσότερο από homo oeconomicus. Οι ανάγκες του μπορούν να διαμορφωθούν στα πλαίσια των δυνατοτήτων της κοινότητάς του σε διαρκή επικοινωνία και αλληλεπίδραση με τους γύρω του. Δεν είναι μόνο υλικές, αλλά σε μεγάλο βαθμό συναισθηματικές και πνευματικές. Η ικανοποίησή τους, ιδιαίτερα των τελευταίων, δεν εξασφαλίζεται μέσω της αγοράς-κατανάλωσης και της ποσότητας, αλλά κυρίως μέσω της ποιότητας στα πλαίσια των δυνατοτήτων του τοπικού οικοσυστήματος, πράγμα που κάνει απαραίτητο τη διατύπωση και τη βίωση νέων αξιών της ευζωίας, (μιας «αξιοβίωτης ζωής» ), προσπερνώντας τις αξίες της σημερινής «ευημερίας». Η νέα θεωρία για τη γαία οδηγεί και στο πρακτικό κοινωνικό συμπέρασμα ότι θα χρειασθεί να αναδειχθεί η «νέα οικουμενικότητα», σαν απάντηση στην σημερινή υπαρκτή παγκοσμιοποίηση.
Η νέα οικουμενικότητα εννοείται σαν στροφή σε κοινωνίες και κοινότητες ανθρώπων, που θα στηρίζονται στις αρχές:
• Μία είναι η πατρίδα όλων, ο μικρός και μοναχικός μπλε πλανήτης μας.
• Ο αέρας, η θάλασσα, το νερό, η γη και οι καρποί της, ο υλικός πλούτος, το υπέδαφος, η θάλασσα και τα αποθέματά της, καθώς και οι ενεργειακοί πόροι, είναι δώρα και κοινή κληρονομιά για όλους τους ανθρώπους και τις άλλες μορφές ζωής, που δημιούργησε η φύση και δεν τα σπαταλούμε αλόγιστα.
• Κοινή κληρονομιά επίσης είναι και τα κοινωνικά αγαθά , αυτά που δημιούργησαν και δημιουργούν οι πριν και οι τωρινές κοινωνίες, όπως: οι σπόροι και το γενετικό υλικό που μας κληρονόμησαν εδώ και χιλιάδες χρόνια οι αγρότες βελτιώνοντάς το, ο εφοδιασμός των πόλεων και των οικισμών σε νερό και ενέργεια μέσω των δικτύων που κατασκεύασαν και κατασκευάζουν οι κοινωνίες με κοινωνικούς πόρους, η κοινωνικά παραγόμενη γνώση, η παιδεία και η κοινωνικοποίηση (κακώς τη λέμε εκπαίδευση) της νέας γενιάς, η διατήρηση και βελτίωση της υγείας του πληθυσμού.
• Τα μοντέρνα κοινωνικά αγαθά των οποίων η ιδιωτικοποίησή τους σήμερα είναι επίκαιρη, όπως: τα σιδηροδρομικά δίκτυα, οι λιμενικοί σταθμοί, οι «πολύτιμες γαίες» και τα μεταλλεύματα, καθώς και οι ραδιοσυχνότητες, τηλεσυχνότητες, κινητή τηλεφωνία ή πληροφοριακές λεωφόροι.
Σε όλα τα παραπάνω δίνεται ο όρος «κοινά», για να διαχωρισθούν από τα κρατικά –ακόμα και από τα δημόσια αγαθά, με τα οποία τα ταυτίζουν εσκεμμένα οι περισσότεροι καθεστωτικοί οικονομολόγοι, ώστε να επικρατεί σύγχυση, σε σχέση με τη διαχείρισή τους.
ii)Η οικονομική του θεωρία συμπληρώθηκε από την επιστήμη της οικολογίας. Έχουμε πεπερασμένους πλουτοπαραγωγικούς πόρους (πρώτες ύλες, ενέργεια κ.λπ.) εξαιτίας του γεγονότος ότι το συνολικό πλανητικό σύστημα και τα επί μέρους οικοσυστήματά του είναι πεπερασμένα. Η μέχρι τώρα υπερκατανάλωσή τους από τους ανθρώπους τους κάνει να βρίσκονται ήδη σε κατάσταση «σπάνεως». Το συμπέρασμα: η υπόσχεση του καπιταλισμού για «κοινωνίες της αφθονίας» μέσα από την συνεχή «ανάπτυξη», είναι ψευδαίσθηση και ουτοπία. Οι κρατούντες υπόσχονται συγκεκριμένα ότι η καμπύλη της οικονομίας είναι ανοδική και ότι πάντα θα υπάρχει «ανάπτυξη» και μεγάλωμα της πίτας και του κομματιού που αντιστοιχεί στον καθένα. Αυτό είναι αδύνατο και το κάνουν για να μπορούν να διαχειρίζονται την ανασφάλεια των «από κάτω» σήμερα.
Η πρόταση αντίθετα της αποανάπτυξης(απομεγέθυνσης ή απομείωσης) της οικονομίας με τη στρατηγική της τοπικοποίησης, είναι μια βιώσιμη δυνατότητα για τις σημερινές ανθρώπινες κοινότητες να ενταχθούν με ισορροπία στο πλανητικό οικοσύστημα, ώστε να διατηρηθούν οι δυνατότητες ευζωίας και για τις μελλοντικές γενιές.
iii)Η τεχνολογία που είναι αποδεκτή είναι αυτή που λαμβάνει υπόψη όχι μόνο τις ανέσεις που μπορεί να προσφέρει, αλλά και τις ανεπιθύμητες παρενέργειες που μπορεί να φέρει και επειδή δε μπορεί να είναι κανείς πάντα σίγουρος, δεν θα πρέπει να προχωρά σε εφαρμογές που φέρνουν μαζί τους ρίσκο ή προωθούν ιεραρχικές-εξουσιαστικές σχέσεις(αυτό σημαίνει ήπια, ελεγχόμενη και προσιτή κοινωνικά τεχνολογία).
iv)Η ανθρώπινη εργασία αντιμετωπίζεται με τη μορφή ενέργειας, που από μόνη της δεν μπορεί να παράγει αξία και κέρδος, αν δεν χρησιμοποιήσει τη ζωντανή και την ανόργανη φύση. Το κέρδος σήμερα μεγαλώνει για το κεφάλαιο επειδή βασίζεται και στους φυσικούς πόρους και όχι μόνο στο εργατικό δυναμικό. Σήμερα το κεφάλαιο δεν πληρώνει σχεδόν ποτέ το κόστος αναπαραγωγής της φύσης. Το θεωρεί «εξωτερικό» για το ίδιο κόστος και αν θέλει ας το πληρώνει η κοινωνία.
Ο νέος Κοινοτισμός απαιτεί ένα νέο «προστατευτισμό», που θα αφορά και στους φυσικούς πόρους και όχι μόνο την εργασία. Το «εξωτερικό» κόστος της χρήσης των πλουτοπαραγωγικών φυσικών πόρων, καθώς και της επακόλουθης περιβαλλοντικής υποβάθμισης και ρύπανσης, πρέπει να «εσωτερικευθεί» στις οικονομικές δραστηριότητες με όρους που μένει να εφευρεθούν. Η οικονομία αντί να στηρίζεται στην επέκταση- εξειδίκευση-συγκέντρωση και εκμετάλλευση της εργασίας και του περιβάλλοντος, θα χρειασθεί να δημιουργεί πάγιες αξίες χρήσης και να ακολουθεί τους ρυθμούς της φύσης και του ανθρώπου. Μόνο έτσι ο ρυθμός της ζωής του ανθρώπου θα εντάσσεται στους ρυθμούς της φύσης(«βασίλειο των αναγκών») και θα επιτρέπει τη πνευματικότητα, δηλ. τη σκέψη, τον διαλογισμό και το όνειρο μέσω των οποίων θα επιτυγχάνεται η δραπέτευσή του στο «βασίλειο της ελευθερίας».
v)Η πολιτική πλέον δεν θα ταυτίζεται με την άσκηση εξουσίας από τις προνομιούχες ομάδες, αλλά με την οργάνωση της συμμετοχής ολόκληρου του πληθυσμού στο κοινωνικό γίγνεσθαι, με βάση την αλληλεγγύη και την αυτοδιαχείριση σε όλα τα επίπεδα της καθημερινής κοινωνικής ζωής και την ισοκατανομή της εξουσίας σε όλα τα επίπεδα. Στο πολιτικό, στο οικονομικό, στο κοινωνικό. Προϋποθέτει τη δημιουργία θεσμών αυτο-διεύθυνσης στα εργοστάσια, τα γραφεία και γενικότερα στους τόπους παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των πολιτιστικών ―Μ.Μ.Ε., τέχνες κ.λπ., καθώς και τους τόπους εκπαίδευσης. Οι συνελεύσεις των εργαζομένων/φοιτητών κ.λπ. εξασφαλίζουν την αυτοδιεύθυνση των τόπων παραγωγής, εκπαίδευσης κ.ο.κ., σύμφωνα με τις επιταγές της αρμονικής σχέσης Κοινωνίας και Φύσης.
vi)Το κοινοτικό κίνημα σήμερα δε ξεκινά από τα πάνω προς τα κάτω, αλλά αντίθετα από τα κάτω προς τα πάνω και είναι ριζοσπαστικό. Έχει αποκεντρωτικό δομικό χαρακτήρα και αναγκαστικά συνδέεται με την άμεση δημοκρατία στα πλαίσιά του. Έχει να κάνει με τον κοινοτίστικο τρόπο καθημερινής ζωής, με τον κοινοτικό χαρακτήρα των κοινωνικών και οικονομικών σχέσεων των ανθρώπων που συμμετέχουν, καθώς και με τον αναμορφωτικό χαρακτήρα της δράσης του στην ατομική και συλλογική συνείδηση, ώστε να διαμορφωθεί και να αναπαραχθεί ο ανθρωπολογικός τύπος ο αναγκαίος για τη μετάβαση σε μετακαπιταλιστική κοινωνία.
Θα χρειασθεί να δει και να αναλύσει τα πράγματα πλατιά συνολικά και ενιαία, όπως είναι η πραγματικότητα και η ίδια η ζωή, για να γίνει δυνατό και κυρίαρχο. Να ανακαλύπτει και να διαμορφώνει το «νέο» ξεκινώντας πρώτα από το «εσωτερικό» του. «Εσωτερική απανάσταση» με κυριαρχία του ορθού λόγου. Αυτομόρφωση και αυτοεξέλιξη με αυτενέργεια, η οποία θα έχει και την αντίστοιχη επενέργεια στο «εξωτερικό» του. Τα εγχειρήματά του-είτε στο επίπεδο της οικονομίας, είτε του πολιτισμού και της πολιτικής-να είναι υλοποιήσιμα, σαν γενικότεροι κοινωνικοί πειραματισμοί. Και όταν η κατεύθυνση που προτείνει γίνει αποδεκτή από σημαντικά τμήματα της κάθε κοινωνίας-είτε σε τοπικό, είτε σε επίπεδο επικράτειας-τότε προχωρά και στη πολιτική θεσμοθέτηση των δομών της άμεσης δημοκρατίας, μέσα από τον ομοσπονδιακό κοινοτισμό. Δηλαδή, με θεσμοθέτηση σαν κύτταρο την αυτοδύναμη κοινότητα, το αμεσοδημοκρατικό δήμο, και στη συνέχεια την ομοσπονδιοποίηση δήμων-περιφερειών-εθνών, με τελική κατάληξη την παγκόσμια κοινότητα των κοινοτήτων.
Και κάτι σημαντικό: το κίνημα της μετάβασης θα χρειασθεί να προετοιμάζεται και για συγκρούσεις με τις εξουσιαστικές ελίτ, που δε θα παραδώσουν εύκολα τη σκυτάλη και θα προσπαθήσουν μέσω της ιδεοληψίας της «έκτακτης ανάγκης» να διαχειρισθούν τον φόβο της μεσαίας τάξης και να ελέγξουν την κατάσταση μέσω αυταρχικών -κοινοβουλευτικών επί το πλείστον-καθεστώτων. Μόνο που αυτές οι συγκρούσεις δεν θα πρέπει να γίνουν στο γήπεδο των ελίτ, δηλαδή σε στρατιωτικό επίπεδο. Με βασικό όπλο την παθητική αντίσταση, στην οποία θα χρειασθεί να εκπαιδευτεί και να προωθήσει σε επίπεδο πληθυσμού. Επιθετικές ενέργειες θα είναι αποδεκτές, όχι σε ανθρώπους, αλλά στα μηχανικά τους συστήματα καταστροφής της ζωής και λεηλασίας περιοχών, καθώς και στα συστήματα δεδομένων, ελέγχου , μέσων επικοινωνίας και διαδικτύου .
Για την παθητική αντίσταση και ανυπακοή δείτε τις αναρτήσεις μας:
http://www.topikopoiisi.com/902rhothetarhoalpha/198
http://www.topikopoiisi.com/902rhothetarhoalpha/raoul-vaneigem-5
RSS Feed
