Το παρακάτω κείμενο αποτελεί απόσπασμα από το βιβλίο της Cindy Milstein «Ο Αναρχισμός και οι φιλοδοξίες του» (IAS/AK Press, 2010)
Η Cindy Milstein θα είναι μία εκ των εισηγητών στην
Εκδήλωση-συζήτηση: Τί έχει να πει ο αναρχισμός σήμερα;
που θα γίνει την Κυριακή, 11 Οκτώβρη, 2015 - 18:00
ΤΟΠΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ: ΑΣΟΕΕ - Αμφιθέατρο Δεριγνύ
Εισηγητές: Cindy Milstein, Pavlos Stavropoulos, Ομάδα Ελευθεριακών Κομμουνιστών
στα πλάισια της Μεσογειακής Αναρχικής Συνάντησης - 3ήμερο Αθήνας
Στο τριήμερο, θα υπάρχουν προβολές κινηματικών ντοκιμαντέρ και έκθεση αναρχικού/αντιεξουσιαστικού εντύπου.
Αφίσα: http://3gefires.org/el/event/ti-ehei-na-pei-o-anarhismos-simera
Αναρχισμός
«Λέγοντας δε αναρχικό πνεύμα, εννοώ εκείνο το βαθιά ανθρώπινο αίσθημα που αποβλέπει στο καλό όλων, στην ελευθερία και την δικαιοσύνη για όλους, στην αλληλεγγύη και την αγάπη ανάμεσα στους ανθρώπους, που δεν αποτελεί αποκλειστικό χαρακτηριστικό μόνο των αυτόκλητων αναρχικών, αλλά εμπνέει όλους τους ανθρώπους οι οποίοι έχουν γενναιόδωρη καρδιά και ανοιχτό πνεύμα.»
-Ερρίκο Μαλατέστα, Umanita Nova, 13 Απριλίου 1922
Στον πυρήνα του, ο αναρχισμός είναι πράγματι ένα πνεύμα. Ένα πνεύμα που στηλιτεύει όλα τα στραβά της σημερινής κοινωνίας, διακηρύσσοντας συγχρόνως με τόλμη όλ’ αυτά που θα μπορούσαν να είναι σωστά στο πλαίσιο εναλλακτικών μορφών κοινωνικής οργάνωσης. Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί –αν και συχνά συμπληρωματικοί– τρόποι να ορίσει κάποιος τον αναρχισμό. Με δύο λόγια, όμως, θα μπορούσε να οριστεί ως η πορεία προς μια «ελεύθερη κοινωνία ελεύθερων ατόμων». Αυτή η φράση δεν είναι τόσο απλή όσο φαίνεται, διότι συνοψίζει συγχρόνως μια έμμεση, πολυδιάστατη κριτική αλλά και μια ευρεία, αν και εύθραυστη, επανορθωτική οπτική.
Σε αυτό το σημείο είναι χρήσιμη άλλη μία στενογραφική απεικόνιση του αναρχισμού: η πανταχού παρούσα εικόνα του «Α» μέσα σε κύκλο. Το «Α» συμβολίζει την αρχαία ελληνική λέξη «αναρχία», η οποία συνδυάζει το στερητικό «αν-» και τη λέξη «ἀρχός» (άρχοντας, αρχή), δηλαδή την απουσία αρχής. Σε μια πιο σύγχρονη και ακριβή ερμηνεία, συμβολίζει την απουσία τόσο της κυριαρχίας (του ελέγχου των άλλων) όσο και της ιεραρχίας (σχέσεις εξουσίας της κυριαρχίας και της υποταγής). Ο κύκλος θα μπορούσε να συμβολίζει και το γράμμα «Ο» από τη λέξη «οργάνωση», δηλαδή την «τάξη», σύμφωνα με τον ορισμό που δίνει ο Πιερ-Ζοζέφ Προυντόν στο «Τι είναι η ιδιοκτησία;» (1840): «Όσο ο άνθρωπος αναζητά δικαιοσύνη στην ισότητα, τόσο η κοινωνία αναζητά τάξη στην αναρχία». Το «Α» σε κύκλο συμβολίζει τον αναρχισμό ως διττό σχέδιο: Την κατάργηση των κυριαρχικών και ιεραρχικών μορφών της κοινωνικής οργάνωσης, δηλαδή τις κοινωνικές σχέσεις που βασίζονται στην εξουσία, και την αντικατάστασή τους με οριζόντιες εκδοχές, δηλαδή σχέσεις που βασίζονται στην αλληλεγγύη, για μια ελεύθερη κοινωνία ελεύθερων ατόμων.
Ο αναρχισμός αποτελεί σύνθεση των ποιοτικότερων χαρακτηριστικών του φιλελευθερισμού και του κομμουνισμού, τα οποία έχουν ενισχυθεί και μετασχηματιστεί μέσω των καλύτερων παραδόσεων, οι οποίες εργάζονται με στόχο τη δημιουργία μιας ισότιμης, εθελοντικής και αντί-ιεραρχικής κοινωνίας. Σκοπός του φιλελευθερισμού, με την ευρύτερη έννοια, είναι να διασφαλιστεί η προσωπική ελευθερία. Σκοπός του κομμουνισμού είναι να διασφαλιστεί το κοινό καλό. Θα μπορούσαμε, και πρέπει, όμως, να αμφισβητήσουμε τη λέξη «ελευθερία» και στις δύο περιπτώσεις, ειδικά όσον αφορά τα επιτεύγματα του φιλελευθερισμού και του κομμουνισμού στην πραγματική ζωή, και τη σημασία που δίνουν και οι δύο στο κράτος και την ιδιοκτησία ως παράγοντα διασφάλισης της ελευθερίας. Παρ 'όλα αυτά, ακόμα και στην πιο «δημοκρατική» τους μορφή, στόχος του ενός είναι η χειραφέτηση του ατόμου και στόχος του άλλου είναι μια κοινότητα που βασίζεται σε κολεκτιβιστικές δομές. Κανείς δεν αμφισβητεί την αξία και των δύο εννοιών. Δυστυχώς, όμως, η ελευθερία δεν είναι δυνατό να κατακτηθεί μονόπλευρα, δηλαδή μόνο από το άτομο ή μόνο από την κοινωνία. Αναπόφευκτα, αυτά τα δύο έρχονται σε σύγκρουση σχεδόν αυτοστιγμεί. Η μεγάλη τομή του αναρχισμού ήταν ότι συνδύασε το άτομο και την κοινωνία σε ένα κοινό πολιτικό όραμα, αποκηρύσσοντας το κράτος και την ιδιοκτησία ως πυλώνες στήριξης και επιλέγοντας το δρόμο της αυτο-οργάνωσης και της αλληλεγγύης.
Η Cindy Milstein θα είναι μία εκ των εισηγητών στην
Εκδήλωση-συζήτηση: Τί έχει να πει ο αναρχισμός σήμερα;
που θα γίνει την Κυριακή, 11 Οκτώβρη, 2015 - 18:00
ΤΟΠΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ: ΑΣΟΕΕ - Αμφιθέατρο Δεριγνύ
Εισηγητές: Cindy Milstein, Pavlos Stavropoulos, Ομάδα Ελευθεριακών Κομμουνιστών
στα πλάισια της Μεσογειακής Αναρχικής Συνάντησης - 3ήμερο Αθήνας
Στο τριήμερο, θα υπάρχουν προβολές κινηματικών ντοκιμαντέρ και έκθεση αναρχικού/αντιεξουσιαστικού εντύπου.
Αφίσα: http://3gefires.org/el/event/ti-ehei-na-pei-o-anarhismos-simera
Αναρχισμός
«Λέγοντας δε αναρχικό πνεύμα, εννοώ εκείνο το βαθιά ανθρώπινο αίσθημα που αποβλέπει στο καλό όλων, στην ελευθερία και την δικαιοσύνη για όλους, στην αλληλεγγύη και την αγάπη ανάμεσα στους ανθρώπους, που δεν αποτελεί αποκλειστικό χαρακτηριστικό μόνο των αυτόκλητων αναρχικών, αλλά εμπνέει όλους τους ανθρώπους οι οποίοι έχουν γενναιόδωρη καρδιά και ανοιχτό πνεύμα.»
-Ερρίκο Μαλατέστα, Umanita Nova, 13 Απριλίου 1922
Στον πυρήνα του, ο αναρχισμός είναι πράγματι ένα πνεύμα. Ένα πνεύμα που στηλιτεύει όλα τα στραβά της σημερινής κοινωνίας, διακηρύσσοντας συγχρόνως με τόλμη όλ’ αυτά που θα μπορούσαν να είναι σωστά στο πλαίσιο εναλλακτικών μορφών κοινωνικής οργάνωσης. Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί –αν και συχνά συμπληρωματικοί– τρόποι να ορίσει κάποιος τον αναρχισμό. Με δύο λόγια, όμως, θα μπορούσε να οριστεί ως η πορεία προς μια «ελεύθερη κοινωνία ελεύθερων ατόμων». Αυτή η φράση δεν είναι τόσο απλή όσο φαίνεται, διότι συνοψίζει συγχρόνως μια έμμεση, πολυδιάστατη κριτική αλλά και μια ευρεία, αν και εύθραυστη, επανορθωτική οπτική.
Σε αυτό το σημείο είναι χρήσιμη άλλη μία στενογραφική απεικόνιση του αναρχισμού: η πανταχού παρούσα εικόνα του «Α» μέσα σε κύκλο. Το «Α» συμβολίζει την αρχαία ελληνική λέξη «αναρχία», η οποία συνδυάζει το στερητικό «αν-» και τη λέξη «ἀρχός» (άρχοντας, αρχή), δηλαδή την απουσία αρχής. Σε μια πιο σύγχρονη και ακριβή ερμηνεία, συμβολίζει την απουσία τόσο της κυριαρχίας (του ελέγχου των άλλων) όσο και της ιεραρχίας (σχέσεις εξουσίας της κυριαρχίας και της υποταγής). Ο κύκλος θα μπορούσε να συμβολίζει και το γράμμα «Ο» από τη λέξη «οργάνωση», δηλαδή την «τάξη», σύμφωνα με τον ορισμό που δίνει ο Πιερ-Ζοζέφ Προυντόν στο «Τι είναι η ιδιοκτησία;» (1840): «Όσο ο άνθρωπος αναζητά δικαιοσύνη στην ισότητα, τόσο η κοινωνία αναζητά τάξη στην αναρχία». Το «Α» σε κύκλο συμβολίζει τον αναρχισμό ως διττό σχέδιο: Την κατάργηση των κυριαρχικών και ιεραρχικών μορφών της κοινωνικής οργάνωσης, δηλαδή τις κοινωνικές σχέσεις που βασίζονται στην εξουσία, και την αντικατάστασή τους με οριζόντιες εκδοχές, δηλαδή σχέσεις που βασίζονται στην αλληλεγγύη, για μια ελεύθερη κοινωνία ελεύθερων ατόμων.
Ο αναρχισμός αποτελεί σύνθεση των ποιοτικότερων χαρακτηριστικών του φιλελευθερισμού και του κομμουνισμού, τα οποία έχουν ενισχυθεί και μετασχηματιστεί μέσω των καλύτερων παραδόσεων, οι οποίες εργάζονται με στόχο τη δημιουργία μιας ισότιμης, εθελοντικής και αντί-ιεραρχικής κοινωνίας. Σκοπός του φιλελευθερισμού, με την ευρύτερη έννοια, είναι να διασφαλιστεί η προσωπική ελευθερία. Σκοπός του κομμουνισμού είναι να διασφαλιστεί το κοινό καλό. Θα μπορούσαμε, και πρέπει, όμως, να αμφισβητήσουμε τη λέξη «ελευθερία» και στις δύο περιπτώσεις, ειδικά όσον αφορά τα επιτεύγματα του φιλελευθερισμού και του κομμουνισμού στην πραγματική ζωή, και τη σημασία που δίνουν και οι δύο στο κράτος και την ιδιοκτησία ως παράγοντα διασφάλισης της ελευθερίας. Παρ 'όλα αυτά, ακόμα και στην πιο «δημοκρατική» τους μορφή, στόχος του ενός είναι η χειραφέτηση του ατόμου και στόχος του άλλου είναι μια κοινότητα που βασίζεται σε κολεκτιβιστικές δομές. Κανείς δεν αμφισβητεί την αξία και των δύο εννοιών. Δυστυχώς, όμως, η ελευθερία δεν είναι δυνατό να κατακτηθεί μονόπλευρα, δηλαδή μόνο από το άτομο ή μόνο από την κοινωνία. Αναπόφευκτα, αυτά τα δύο έρχονται σε σύγκρουση σχεδόν αυτοστιγμεί. Η μεγάλη τομή του αναρχισμού ήταν ότι συνδύασε το άτομο και την κοινωνία σε ένα κοινό πολιτικό όραμα, αποκηρύσσοντας το κράτος και την ιδιοκτησία ως πυλώνες στήριξης και επιλέγοντας το δρόμο της αυτο-οργάνωσης και της αλληλεγγύης.