Μπροστά σε μία νέα μεγάλη απειλή βρίσκεται η Γηραιά Ήπειρος, ενόψει του καλοκαιριού. Η επόμενη μεγάλη κρίση, όπως αναφέρει σημερινό δημοσίευμα του Politico, θα αφορά στο νερό, με την Ευρώπη να προετοιμάζεται για ακόμη μία ξηρασία μετά από έναν χειμώνα με λίγες βροχές χιόνια. Από τις χώρες που κινδυνεύουν δεν την έχει γλιτώσει η χώρα μας, με τους ειδικούς να κρούουν τον κίνδυνο για την Ελλάδα.
​
​Διαβάστε ολόκληρη την ανάρτηση στο sekes-eydap.gr

"Δεν γυρνάμε τη σελίδα, συνεχίζουμε να την γράφουμε"

​του Γιώργου Μητραλιά

Μετά από σχεδόν τέσσερις μήνες (!) τεράστιων εργατικών και λαϊκών κινητοποιήσεων χωρίς κανένα προηγούμενο στη μεταπολεμική Γαλλία (!), ο απολογισμός του αγώνα των γαλλικών συνδικάτων ενάντια στη συνταξιοδοτική (αντι)μεταρρύθμιση θα έπρεπε να είναι προφανής: η (αντι)μεταρρύθμιση έχει γίνει πια νόμος, γεγονός που σημαίνει ότι ο μεν Μακρόν κέρδισε, τα δε εργατικά συνδικάτα έχουν χάσει. Τι συμβαίνει όμως και κανείς στη Γαλλία αλλά και έξω από αυτήν δεν τολμά να κάνει την παραπάνω διαπίστωση; Τι συμβαίνει και βλέπουμε τον πιο γνήσιο εκφραστή του διεθνούς (πολύ) μεγάλου κεφαλαίου, τον γνωστό μας από την εποχή των Μνημονίων, οίκο αξιολόγησης Fitch Ratings να υποβαθμίζει το αξιόχρεο της Γαλλίας με το τόσο εύγλωττο σκεπτικό ότι «το πολιτικό αδιέξοδο και οι κοινωνικές κινητοποιήσεις (ενίοτε βίαιες) εγείρουν κίνδυνο για το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και θα μπορούσαν να δημιουργήσουν πιέσεις για πιο επεκτατική δημοσιονομική πολιτική, ή ανατροπή προηγούμενων μεταρρυθμίσεων».
Όταν λοιπόν ο οίκος Fitch φτάνει να διαπιστώνει ότι εξαιτίας του “πολιτικού αδιεξόδου” που έχει δημιουργηθεί και των “κοινωνικών κινητοποιήσεων” που συνεχίζονται, ο Μακρόν κινδυνεύει όχι μόνο να μην μπορεί να συνεχίσει τις (αντι)μεταρρυθμίσεις του,δηλαδή να παραλύσει, αλλά κινδυνεύει ακόμα και να δει να ανατρέπονται και αυτές που έχει ήδη κάνει, το συμπέρασμα βγάζει μάτια: αυτός ο Μακρόν που περιγράφει ο οίκος Fitch δεν μπορεί να είναι ο νικητής, είναι ήδη ο μεγάλος ηττημένος της υπό εξέλιξη ιστορικής γαλλικής ταξικής αναμέτρησης! Και φυσικά, αυτό δεν το λέει μόνο ο Fitch. Το λένε άπαντες οι “εχθροί” αλλά τώρα όλο και περισσότεροι φίλοι του Μακρόν στα ΜΜΕ, στην εργοδοσία, στην παραδοσιακή γαλλική δεξιά ή ακόμα και μέσα στο ίδιο το κόμμα του. Κυρίως όμως, το λέει ο γαλλικός λαός ή τουλάχιστον η συντριπτική πλειοψηφία του που αρνείται πεισματικά “να κουραστεί”, “να το πάρει απόφαση” και “να αποδεχθεί την πραγματικότητα”, όπως εδώ και 4 μήνες δεν έχουν βαρεθεί να προβλέπουν και να εύχονται τα -ευρισκόμενα σε διατεταγμένη υπηρεσία- γαλλικά ΜΜΕ.
Και δεν είναι μόνον ότι οι διαδηλώσεις της φετινής Πρωτομαγιάς ήταν πέντε ή ακόμα και δέκα φορές μεγαλύτερες από τις προηγούμενες των τελευταίων 3-4 δεκαετιών! Ούτε ότι, παρά το ότι η μακρονική (αντι)μεταρρύθμιση έχει γίνει πια νόμος, οι Γάλλοι πολίτες συνεχίζουν να εναντιώνονται σε αυτή με τα ίδια συντριπτικά ποσοστά των τελευταίων τεσσάρων μηνών. (1) Ούτε επίσης, ότι τουλάχιστον ο μισός γαλλικός πληθυσμός δηλώνει ότι υποστηρίζει την συνέχιση και...σκλήρυνση των κινητοποιήσεων. Ούτε ότι το Διασυνδικαλιστικό όλων των (οκτώ) εργατικών Συνομοσπονδιών παραμένει ενωμένο, διαψεύδοντας καθημερινά τα ΜΜΕ που το βλέπουν να “διασπάται” εδώ και 4 μήνες. Είναι ότι ο Μακρόν, η πρωθυπουργός του και οι υπουργοί της δεν μπορούν να κάνουν πια βήμα έξω από τα γραφεία τους, χωρίς να έχουν απένταντι τους εκατοντάδες ή ακόμα και χιλιάδες πολίτες που τους γιουχάρουν αγρίως, φτάνοντας μάλιστα σε αρκετές περιπτώσεις να τους παίρνουν στο κυνήγι! Και αυτό σε όλη τη Γαλλία, ακόμα και όταν τολμούν να επισκεφθούν μικρά χωριά! Με αποτέλεσμα η “εξόρμηση προς το λαό” που διέταξε ο Μακρόν, να καταλήγει σε φιάσκο καθώς σχεδόν οι μισές από αυτές τις προγραμματισμένες εξορμήσεις καταλήγουν να...ακυρώνονται την τελευταία στιγμή. Ή να γίνονται αντικείμενο χλευασμού και γελοιοποίησης καθώς υπουργοί, νομάρχες και αστυνόμοι αποφασίζουν και διατάζουν, έντρομοι, την κατάσχεση των κατσαρολών και λοιπών μεταλλικών αντικειμένων που χτυπούν δαιμονισμένα οι διαδηλωτές, ορίζοντας μάλιστα ότι πρόκειται για... “αντικείμενα μετατρεπόμενα σε όπλα” και χαρακτηρίζοντας τις “κατσαρολάδες”...τρομοκρατικές πρακτικές! Ακριβώς όπως έφτασαν να απαγορεύουν και να κατάσχουν, μετά από αυστηρούς σωματικούς ελέγχους, τις κόκκινες κάρτες (!) που οι θεατές του τελικού του Κυπέλλου Γαλλίας, ήθελαν να δείξουν στον Μακρόν, που υποχρεώθηκε να χαιρετήσει τους ποδοσφαιριστές όχι στο κέντρο του γηπέδου, όπως είθισται, αλλά ταμπουρωμένος στους υπόγειους διαδρόμους του!
Το δίδαγμα δεν είναι μόνον ότι “το γελοίο σκοτώνει” μερικές φορές ίσως περισσότερο κι από τα ίδια τα φονικά όπλα, πράγμα που γνωρίζει πολύ καλά ο γαλλικός λαός που χρησιμοποιεί αυτό το “όπλο” διαμέσου των αιώνων. Είναι κυρίως, ότι αυτοί και αυτές που το χρησιμοποιούν πια καθημερινά στις “κατσαρολάδες” και στις κάθε λογής άλλες διαδηλώσεις και εκδηλώσεις διαμαρτυρίας σε πόλεις, κωμοπόλεις και χωριά, δεν το κάνουν “κατ’εντολή”. Το κάνουν αυθόρμητα, κάνοντας επίδειξη εφευρετικότητας (στις μορφές πάλης), αλλά και αυτο-οργάνωσης καθώς συναντιούνται, συζητάνε, αποφασίζουν και ενεργούν συσπειρώνοντας νέους και λιγότερο νέους, συνδικαλισμένους και μη, εργαζόμενους και ανέργους, αγρότες και εργάτες, άνδρες και γυναίκες, χειρώνακτες και διανοούμενους, πολύπειρους αγωνιστές και πρωτάρηδες των διαδηλώσεων. Ενάντια βέβαια στη συνταξιοδοτική (αντι)μεταρρύθμιση και στον μισητό Μακρόν, αλλά και για να αλλάξει ριζικά η ζωή και η εργασία! Με αποτέλεσμα να βλέπουμε ακόμα και κωμοπόλεις και χωριά, όπου δεν είχε γίνει ποτέ η παραμικρή διαδήλωση, να κατεβαίνει τώρα στους δρόμους το ένα τέταρτο ή και το ένα τρίτο του πληθυσμού τους! Όπως π.χ. στο χωριουδάκι Σαρνύ Ορέ, κάπου περίπου στο κέντρο της Γαλλίας, όπου διαδήλωσαν, για πρώτη φορά στην ιστορία του, 110 από τους 500 κατοίκους του. ‘Η στο Ουεσάν, το ανεμοδαρμένο βραχονήσι της Βρετάνης με τους 830 κατοίκους, που είδε 184 από αυτούς να μετέχουν στην πρώτη στην ιστορία διαδήλωση στο νησί...
Σε όλα αυτά θα μπορούσαμε να προσθέσουμε ότι τα έως πρόσφατα παραγνωρισμένα και αποσκελετωμένα γαλλικά εργατικά συνδικάτα, καθώς και η αριστερή Αγροτική Συνομοσπονδία, στρατολογούν σήμερα όσο ποτέ άλλοτε στο παρελθόν καθώς μάλιστα, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, έχουν γίνει πάρα πολύ πιο δημοφιλή από όλα τα κόμματα και τους άλλους παραδοσιακούς θεσμούς. Κυρίως όμως, αυτό που κάνει την τωρινή γαλλική κοινωνία να έχει γίνει κυριολεκτικά αγνώριστη μέσα σε 3-4 μήνες και να υπόσχεται πολύ μεγάλα πράγματα στο προσεχές μέλλον, είναι αυτό που μπορεί πια να διακρίνει κανείς δια γυμνού οφθαλμού: την τρομερή αλλαγή των εξωτερικών χαρακτηριστικών της, τη γιορτινή ατμόσφαιρα που επικρατεί στις διαδηλώσεις της, που μέχρι πριν από μερικούς μήνες έμοιαζαν με κηδείες. Την εφευρετικότητα, την αλληλεγγύη και την αυτοπεποίθηση των διαδηλωτών που (ξανα)ανακαλύπτουν τη χαρά της συλλογικής δράσης και της αυτενέργειας. Τις μουσικές, τα τραγούδια και τους χορούς τους παρόλο που ασφυκτιούν μέσα στα σύννεφα των (άφθονων) δακρυγόνων και δεινοπαθούν από τα ρόπαλα και τις πλαστικές σφαίρες της αστυνομίας.Το χαμόγελο και την αισιοδοξία τους ενώ μέχρι πρότινος ήταν μόνιμα κατσούφηδες και μοιρολάτρες. Τις συζητήσεις και τα πηγαδάκια μεταξύ αγνώστων, ενώ μέχρι πριν μερικούς μήνες ο ένας απέφευγε και φοβόταν τον άλλο. Όλα αυτά τα σημάδια δεν μπορούν να απατούν: μυρίζουν μπαρούτι και θυμίζουν κάτι από Μάη του 68...
Το συμπέρασμα που μοιραζόμαστε εξάλλου με πλήθος Γάλλων, και όχι μόνον αριστερών αναλυτών, είναι ότι ανεξάρτητα από την τελική έκβαση της σύγκρουσης για το συνταξιοδοτικό, το κίνημα που έχει προλάβει να αναπτυχθεί είναι πια τόσο πρωτόγνωρο, τόσο μεγάλο, τόσο ριζοσπαστικό και έχει απλώσει τόσο βαθιές ρίζες στη γαλλική κοινωνία ώστε είναι αδύνατο να πτοηθεί ακόμα και από την πρωτοφανή (για δημοκρατία) αστυνομοκρατία και καταστολή που χρησιμοποιεί η “Μακρονία”.(2) Και αυτό επειδή στην πορεία του το τεράστιο λαΪκό κίνημα δεν αμφισβητεί πια (μόνο) τη συνταξιοδοτική (αντι)μεταρρύθμιση, αλλά όλες τις απάνθρωπες πολιτικές του άκρως επικίνδυνου -για τη δημοκρατία και τα δημοκρατικά δικαιώματα και ελευθερίες- κ. Μακρόν και κυρίως, την ίδια τη μίζερη εργασία και ζωή που του επιφυλάσσει ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός του...
Ωστόσο, υπάρχει ένα...μεγάλο ωστόσο: το ζητούμενο δεν είναι μόνο να ηττηθεί ο Μακρόν αλλά και να νικήσουν τα συνδικάτα, το κίνημα, ο λαός και οι εργαζόμενοι.ες της Γαλλίας. Και παρά τους τέσσερις μήνες ιστορικών παραδειγματικών μαζικών κινητοποιήσεων, είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι ο Μακρόν δεν έχει κάνει την παραμικρή υποχώρηση και αντίθετα, γίνεται όλο και πιο προκλητικός, πιο αυταρχικός, κλιμακώνει την καταστολή και ροκανίζει κι άλλο την ήδη λειψή δημοκρατία. Και αυτό επειδή το τεράστιο λαϊκό κίνημα θέλησε αλλά δεν μπόρεσε να τον χτυπήσει εκεί που κυρίως πονάει, στην (καπιταλιστική) οικονομία του, την οποία δεν κατάφερε να μπλοκάρει!
Οι αιτίες αυτής της αδυναμίας πολλές και εντοπίσιμες, με κυριότερη την ραγδαία φτωχοποίηση των εργαζομένων που τους κάνει να διστάζουν να κατέβουν σε απεργία αν δεν θέλουν να πεινάσουν αυτοί και οι οικογένειες τους. Αυτό το πρόβλημα μάλιστα εντείνεται από τη στιγμή που οι απεργίες που καλούν τα συνδικάτα δεν πείθουν εντελώς καθώς είναι μονοήμερες και προειδοποιητικές, χωρίς σαφή και εκφρασμένο στόχο να πάνε μέχρι την τελική πτώση της εργοδοσίας ή της κυβέρνησης. Και επιπλέον, όταν στην εποχή μας, οι νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις εμφανίζονται να αδιαφορούν παντελώς για τις κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες της άτεγκτης στάσης τους, με αποτέλεσμα ακόμα και η παραμικρή διεκδίκηση να απαιτεί για να περάσει όχι πια τις κινητοποιήσεις του παρελθόντος αλλά κάτι που μοιάζει όλο και περισσότερο με αληθινή...επανάσταση!
Το πρόβλημα που σκιαγραφήσαμε είναι πολύ μεγάλο και δεν είναι ούτε μόνο σημερινό ούτε μόνο γαλλικό. Μας αφορά όλους και όλες, είναι και δικό μας καυτό πρόβλημα. Τι πρέπει λοιπόν να γίνει για να μπλοκαριστεί και να παραλύσει η καπιταλιστική οικονομία, και ταυτόχρονα για να καμφθεί η αδιαλλαξία των όλο και πιο αυταρχικών και αντιδημοκρατικών κυβερνώντων; Προφανώς, κανείς δεν έχει σήμερα έτοιμες απαντήσεις σε αυτό το μέγιστο ερώτημα των καιρών μας, ούτε είναι σε αυτό το σημερινό άρθρο που θα αρχίσει να αναπτύσσεται ο σχετικός προβληματισμός. Προς το παρόν, περιοριζόμαστε λοιπόν στην αναγκαία αλλά και χρήσιμη διαπίστωση ότι πέρα από όλες τις άλλες αρετές της, η πάντα υπό εξέλιξη ιστορική κινητοποίηση του γαλλικού εργατικού κινήματος κάνει κάτι που συνιστά μια πολύ μεγάλη προσφορά στο παγκόσμιο εργατικό και λαϊκό κίνημα, σε όλη την καταπιεσμένη και αγωνιζόμενη ανθρωπότητα: ανοίγει ντε φάκτο τη συζήτηση για τον εντοπισμό και το ξεπέρασμα των προβλημάτων καίριας σημασίας που αντιμετωπίζουν αυτά τα εργατικά κινήματα και αυτή η μαχόμενη ανθρωπότητα στον αγώνα τους για να γονατίσουν τον μεγάλο ταξικό εχθρό πριν είναι μάλιστα πολύ αργά και για την ανθρωπότητα και για τον πλανήτη...

Σημειώσεις
1. Βλέπε τα 5 προηγούμενα κείμενά μας για την υπό εξέλιξη γαλλική ταξική σύγκρουση: https://www.contra-xreos.gr/arthra/3076-maios-1968-martis-2023
https://www.contra-xreos.gr/arthra/3074-gallia-i-istoriki-antepithesi-toy-ergatikoy-kinimatos
https://www.contra-xreos.gr/arthra/3058-gallia-pros-mia-oinoniki-ekriksi-istorikon-diastaseon
https://www.contra-xreos.gr/arthra/3062-gallia-ekkatommyria-diadilotes-etoimoi-na-klimakosoyn-tis-apergies
https://www.contra-xreos.gr/arthra/3072-gallia-meres-paroksysmoy-mias-istorikis-taksikis-sygkrousis
2. Η επίθεση του όλο και πιο αυταρχικού καθεστώτος Μακρόν στα στοιχειώδη δημοκρατικά δικαιώματα και ελευθερίες είναι πια τόσο άγρια και επικίνδυνη ώστε να έχει ήδη προκαλέσει την καταδίκη ή την καταγγελία των γαλλικών αρχών από μέρους του ΟΗΕ, του Συμβουλίου της Ευρώπης, της Κομισιόν, μερικών ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και φυσικά, από μέρους μεγάλων διεθνών οργανισμών υπεράσπισης των ανθρώπινων δικαιωμάτων ή ακόμα και πολλών συντηρητικών ΜΜΕ όλου του κόσμου.
Ο Μακρόν και οι δικοί του δεν σταματάνε να λένε ότι "η (αντι)μεταρρύθμιση είναι πια πίσω μας" και πρέπει "να γυρίσουμε σελίδα". Ο ανώνυμος διαδηλωτής της φωτογραφίας τους απαντάει με μια φράση που σίγουρα θα ζήλευε ακόμα κι ένας Βίκτωρ Ουγκό: "Δεν γυρνάμε τη σελίδα, συνεχίζουμε να την γράφουμε"

                          ΠΗΓΗ: www.contra-xreos.gr

Τις τελευταίες εβδομάδες σε πολλές ακτές του Αιγαίου, της Κύπρου και σε άλλες περιοχές της Μεσογείου, καταγράφουμε ένα πολύ σπάνιο φαινόμενο που παρατηρείται περιοδικά, συνήθως ανά 5-10 έτη. Στις ακτές υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση καρπών Ποσειδωνίας, η οποία ακολουθεί την ανθοφορία που καταγράψαμε το περασμένο φθινόπωρο. Η προηγούμενη αντίστοιχη καταγραφή μας ήταν το φθινόπωρο του 2012 και την άνοιξη του 2013.Ανθός Ποσειδωνίας - η ανθοφορία είναι ένα σπάνιο φαινόμενο που παρατηρείται κάθε 5-10 χρόνια
Τα θαλάσσια λιβάδια Ποσειδωνίας αποτελούν ένα πραγματικά ξεχωριστό φυτό της θάλασσας. Δεν είναι φύκος, είναι ένα ανώτερο φυτό, αντίστοιχο με αυτά της στεριάς απ’ όπου και προέρχεται άλλωστε. Ανθοφορεί και καρποφορεί, σχηματίζει βαθύ ρίζωμα και σε αυτό βασίζεται η παραγωγικότητα, αλλά και η καθαρότητα των θαλασσών μας.
Δεδομένης της μοναδικότητας αυτού του φαινομένου, οι ερευνητές παράκτιας οικολογίας του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας "Αρχιπέλαγος" που δραστηριοποιούνται σε διάφορα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, έχουν ήδη συγκεντρώσει περισσότερους από 12.000 καρπούς και σπόρους που θα χρησιμοποιήσουμε τις επόμενες εβδομάδες για χρήση σε πειραματικούς υποβρύχιους κήπους. Δεδομένης της ιδιομορφίας και της δυσκολίας αυτού του εγχειρήματος, έχουν γίνει πολύ λίγες αντίστοιχες προσπάθειες επαναφύτευσης Ποσειδωνίας παγκοσμίως.
Η συλλογή των καρπών Ποσειδωνίας διεξάγεται παράλληλα σε πολλές ακτές του Αιγαίου
Ο διαχωρισμός των 12.000 καρπών και σπόρων Ποσειδωνίας απαιτεί μία επίμονη προσπάθεια
Σύμμαχος μας στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής
Πρέπει να θυμίσουμε για άλλη μία φορά ότι τα λιβάδια Ποσειδωνίας είναι ένας πολύτιμος σύμμαχός μας που μπορεί να περιορίσει ή και να αναστρέψει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Μπορούν να απορροφήσουν έως και 35 φορές περισσότερο άνθρακα, σε σύγκριση με τα τροπικά δάση.
Η έκταση τους στη Μεσόγειο έχει ήδη μειωθεί κατά 34% κυρίως λόγω των ανθρώπινων δραστηριοτήτων όπως η ανεξέλεγκτη αγκυροβολία, οι καταστροφικές πρακτικές αλιείας και η εντατική ιχθυοκαλλιέργεια κοντά σε λιβάδια Ποσειδωνίας. Η καταστροφή ενός λιβαδιού Ποσειδωνίας συνεπάγεται τον αφανισμό ενός ολόκληρου οικοσυστήματος αλλά και την εκ νέου απελευθέρωση όλης της ποσότητας μπλε άνθρακα που αποθηκεύεται σε αυτά.
Στα θαλάσσια λιβάδια Ποσειδωνίας βασίζεται η παραγωγικότητα των θαλασσών μας - εκεί ζουν περισσότερα από 300 είδη φυκών και πάνω από 1000 είδη θαλάσσιων ζώων
Σε μία εποχή όπου η ανθρώπινη δραστηριότητα καταστρέφει τον ένα φυσικό πόρο μετά τον άλλο, ενώ συνεχίζουμε να δημιουργούμε όλο και περισσότερα προβλήματα αντί να τα επιλύουμε, στο Ινστιτούτο Αρχιπέλαγος θεωρούμε ότι είναι πλέον επιτακτική η ανάγκη, μετά από την αναγνώριση και την καταγραφή του κάθε προβλήματος, να περνάμε στην επίλυση ή έστω στην αντιμετώπισή τους.
Διαβάστε περισσότερα:
Φυτεύοντας τους Υποβρύχιους Κήπους του Αιγαίου
Άρθρο στην Καθημερινή: «Αναδάσωση» των βυθών με πολύτιμες ποσειδωνίες
Προστατεύοντας τα Δάση των Θαλασσών μας
Δείτε ένα βίντεο για την φύτευση των υποβρύχιων κήπων Ποσειδωνίας
Στείλτε μας τις καταγραφές σας
Στην Ελλάδα όπου η ακτογραμμή ξεπερνάει σε έκταση τα 18,000 χιλιόμετρα, η συμβολή όλων είναι ανεκτίμητη για την παρακολούθηση της έκτασης του φαινομένου της καρποφορίας. Εάν βρεθείτε σε ακτές ή παραλίες, παρατηρήστε με προσοχή και στείλτε μία φωτογραφία από σπόρους ή καρπούς που τυχόν εντοπίσετε στο [email protected]
Για το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας Αρχιπέλαγος
Αναστασία Μήλιου [email protected]

​

Καλημέρα,

Σας προωθώ μία περίληψη της δουλειάς μας κατά τους τελευταίους 15 μήνες μαζί με 4 δράσεις που θα λάβουν χώρα το ερχόμενο καλοκαίρι/αρχές φθινοπώρου. 

Peer reviewed publications

• Beyond local versus global: the emergence of cosmolocal [pdf]
  
• Beyond high-tech versus low-tech: the emergence of mid-tech [pdf]
  
• From creative destruction to convivial innovation [site] [pdf]
  
• Is 3D printing a technology for degrowth? [site] [pdf]
  
• Harnessing a “cosmolocal” wind to provide electricity [site] [pdf]
  
• Towards a theory of value as a commons [site] [pdf]
  

Pilot work and social impact

We pursued the following to enable capacities for commons-based transformation in response to local needs in our Greek pilot area:

• We facilitated the creation of a local energy cooperative, which includes 63 members and 119 beneficiaries who self-produce their energy. The coop is growing. More here. 
  
• We facilitated a grassroots initiative against a profit-maximisation-driven hi-tech science park, funded by the local government. The initiative proposed the integration of cosmolocal elements to boost open technology and cooperativism. The initiative succeeded in making the Governor integrate most of its proposals. More here.
  
• In 2022, we organised two summer schools on cosmolocalism. More than 60 persons from 16 countries participated in the activities. Similar events will take place in 2023 (see below).
  
• People from the local commons-based ecosystem will run for the local government office in the forthcoming elections. The aim is to implement key policy proposals based on our collective work. 
  

Forthcoming events

• A cosmolocal partnership has been formed to develop a water jet to monitor alpine lakes. In June 2023, the team will hike to the Tymfi Dragon Lake to test the jet and collect data to preserve the lake.
  
• In summer 2023, the public deliberation for the future of Tzoumakers, which started last autumn, will culminate in a public event. The EU funding ends and a new era for Tzoumakers will hopefully begin.
  
• In September 2023, the Life After Growth summer school will take place in our Greek pilot area. The goal will be to explore the role of work, technology, and organisation in a post-growth society. 
  
• Later in September, the P2P Lab will be hosting the yearly International Conference of ephemera. ephemera is an independent, open access journal, active for more than two decades. It publishes critical work on organisation and political theory. 
  

Αγαπητά μέλη της κοινότητάς μας,
εύχομαι το μήνυμά μου να σας βρίσκει όλ@ καλά!

Σας γράφω για να σας ενημερώσω ότι άλλη μία ομάδα πολιτών της Θεσσαλονίκης επιδιώκει να κινηθεί νομικά προκειμένου να υπερασπιστεί ένα αγαθό που απειλείται από την πολιτεία. Πρόκειται για τα δέντρα της πόλης, τα οποία  το Δίκτυο για το Αστικό Πράσινο SAVE TREES! - SOSε τα ΔΕΝΤΡΑ! προσπαθεί να προστατεύσει από αχρείαστες κοπές και θανατηφόρα κλαδέματα.

Αν ενδιαφέρεστε να συμμετάσχετε και σε αυτή τη συλλογική δράση είτε ως ενάγοντες είτε προσφέροντας νομική βοήθεια, μπορείτε να επικοινωνήσετε απευθείας με την κυρία Σπυριδέλη στις εξής διευθύνσεις: [email protected] και [email protected].

Καλό βράδυ,
Σόνια Αθανασιάδου

Πέθανε ο Τάσος Σταυρόπουλος  ο  Αγωνιστής , ο Άνθρωπος , ο Ανιδιοτελής , το στήριγμα των συνταξιούχων  εκπαιδευτικών.

Στη μνήμη του ένα κείμενο της Λουίζα Σολομών

''Τον Τάσο Σταυρόπουλο δεν τον γνώρισα. Είχα μια σιγουριά ότι κάποτε θα τον γνωρίσουμε. Να δει στα μάτια μας και όχι μόνο να ακούσει από το τηλέφωνο ένα μεγάλο και από καρδιάς "ευχαριστώ", όχι τόσο γιατί μας βοηθούσε αλλά για την τεράστια προσφορά, την ανιδιοτελή. Το ευχαριστώ το προσπερνούσε στα γρήγορα σαν να μην το άκουγε, σαν να γεννήθηκε για να προσφέρει .
Ο Τάσος Σταυρόπουλος, λοιπόν, πρόεδρος των συνταξιούχων καθηγητών( ΠΕΣΕΚ) έφυγε. Αφήνει ένα δυσαναπλήρωτο κενό. Σε ένα κράτος, που για να καταφέρει κανείς να διεκδικήσει τη σύνταξη που δικαιούται , πρέπει να είναι εργατολόγος , μελετητής περιπτώσεων και υποπεριπτώσεων, υπήρχε ο  Τάσος Σταυρόπουλος. Γνώστης βαθύς, Άνθρωπος αξεπέραστος, Αγωνιστής. Μελετούσε την κάθε περίπτωση,απαντούσε σε τηλεφωνήματα και μέιλ για καθένα και καθεμία ξεχωριστά και αναλυτικά,τον/ την έκανε να νιώθει σα να ήταν υποχρέωσή Του ,υποχρέωση στο συνάδερφο και συνάνθρωπο.
Τον έβλεπα συχνά σε φωτογραφίες στο δρόμο να διεκδικεί, τον φαντάζομαι στα Υπουργεία να προσπαθεί να ξεμπλέκει το κουβάρι της σύνταξης και της ανασφάλειας των συναδέρφων του. Τον έβλεπα να τρέχει σε ΕΛΜΕ και όπου τον καλούσαν να ενημερώνει και να κινητοποιεί.
Δεν είμαι συνταξιούχος, Τάσο. Έζησα,όμως, από κοντά και από την επαρχία την αγωνία του συντρόφου μου (έλεγε και ξαναέλεγε πόσο Άνθρωπος και Αγωνιστής ήσουν) αλλά και φίλων και συναδέρφων. Και ήσουν εκεί πρόθυμος ,γνώστης ,Αγωνιστής, Άνθρωπος για όλους και όλες! 
Σήμερα το πρωί διαβάζω πως έφυγες. Πόσο λυπάμαι. Δυσαναπλήρωτο κενό ενός Ανθρώπου. Πάντα είχα τη σιγουριά ότι θα σε γνωρίσουμε. ''

Όπως το διατυπώνει ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης, καθηγητής της Επιστήμης των Υπολογιστών στο περίφημο ΜΙΤ: 
​«Κατά κάποιο τρόπο η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι ένα στοίχημα που έχει βάλει ο ανθρώπινος εγκέφαλος με τη δαρβινική εξέλιξη. 'Ενα από ανώτερα πράγματα, που μπορεί να κάνει ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι να αντιγράψει τον εαυτό του. 'Οταν ο άνθρωπος φτάσει στο σημείο να αναπαράγει με τεχνητό τρόπο τις ίδιες του τις ικανότητες, όλα θα είναι ανοιχτά και όλα θα είναι πιθανά. Αυτό μπορεί να είναι εκπληκτικό, να μας οδηγήσει σε μια Wonderland, όπου η ύπαρξη των μηχανών θα λειτουργεί υπέρ του ανθρώπου ή μπορεί να μας φέρει μπροστά σε δυσάρεστες καταστάσεις... Ο Elon Musk έχει πει ότι ίσως η Τεχνητή Νοημοσύνη να αποτελέσει τον λόγο για τον Γ΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Να σου θυμίσω όμως κι αυτό που έχει πει ο Einstein: "δεν γνωρίζω με τι είδους όπλα θα πολεμηθεί ο τρίτος παγκόσμιος, αλλά ο τέταρτος θα γίνει με πέτρες και ξύλα"».

Η θρησκεία της «αέναης ανάπτυξης» και του «τεχνολογικού μεσσιανισμού» 

Στη νεωτερική εποχή υποτίθεται ότι οι παλιές θρησκείες και το συνδεόμενο με αυτές θρησκευτικό πνεύμα υποχώρησε. Αντί αυτών επικράτησε, μάλλον σε παγκόσμιο επίπεδο, μια καινούργια θρησκεία, αυτή της «Συνεχούς Ανάπτυξης» και του «Τεχνολογικού Μεσσιανισμού». Αυτή υποσχόταν και υπόσχεται ακόμη ότι η ανάπτυξη της οικονομίας, της επιστήμης και της τεχνολογίας θα λύσουν όλα τα προβλήματα του ανθρώπου και θα φέρουν την ευτυχία του.
Αρχιερείς αυτής της θρησκείας είναι βασικά οι οικονομολόγοι. Αυτοί υποστηρίζουν ότι το σημερινό παγκοσμιοποιημένο οικονομικό σύστημα μπορεί να αυξάνεται απεριόριστα και παρουσιάζουν μια καμπύλη της οικονομίας που αυξάνεται εκθετικά προς τα πάνω, προς το άπειρο. Το «ιερατείο» της είναι οι κάθε είδους επιστήμονες, που υποστηρίζουν ότι η επιστήμη θα έχει τις λύσεις σε όλα τα μελλοντικά προβλήματα της ανθρωπότητας. Στο ιερατείο ανήκουν επίσης και οι κάθε είδους κεφαλαιούχοι-επενδυτές και οι επαγγελματίες πολιτικοί.  Απλοί ιερείς είναι οι κάθε είδους τεχνικοί στο πεδίο των καθημερινών εφαρμογών, που υπόσχονται τη λύση κάθε προβλήματος του κοσμάκη.
Κατηχητές αυτής της θρησκείας είναι το εκπαιδευτικό σύστημα -με επικεφαλής κάποιους καθηγητές, από το πανεπιστήμιο μέχρι τους κατώτερους βαθμούς εκπαίδευσης-και τα Μαζικά Μέσα Επικοινωνίας(ΜΜΕ)-με επικεφαλής τους αργυρώνητους «έγκριτους» δημοσιογράφους. Αυτοί αναλαμβάνουν να εκλαϊκεύουν την έννοια της «ανάπτυξης» με τον μύθο της συνεχούς αυξανόμενης «πίτας»[1]  και της παντοδύναμης επιστήμης-τεχνολογίας, που θα κάνουν πραγματικότητα τις «κοινωνίες της αφθονίας» και φυσικά και τον «παράδεισο» επί της γης. Οι «εκλεκτοί» αυτού του παραδείσου δυνητικά είναι όλοι οι άνθρωποι. Στην πράξη όμως είναι αυτοί που είναι σε θέση να πληρώσουν μέσω της αγοράς αυτά τα επιτεύγματα[2], αφού το «ιερατείο» με τις πολυεθνικές επιχειρήσεις που το χρηματοδοτούν, έχουν εξασφαλίσει την ιδιωτικοποίηση των διάφορων ευρεσιτεχνιών και των εφαρμογών τους.

Ο «Μετάνθρωπος» , ο Αρχάγγελος της νέας θρησκείας του καπιταλισμού

Η κόκκινη κλωστή που υφαίνει τον νέο μύθο – θρησκεία, είναι και η υπέρβαση του ανθρώπινου είδους απ΄ τον ίδιο τον άνθρωπο. Ο τωρινός ατελής άνθρωπος πρέπει να δημιουργήσει ο ίδιος τον νέο τέλειο άνθρωπο, τον λεγόμενο «Μετάνθρωπο», που θα οδηγήσει σε ένα κόσμο συνειδητής εξέλιξης. Η φυσική εξέλιξή του είναι πολύ αργή και χρονοβόρα. Αυτοί που έχουν τη δυνατότητα, πρέπει να παρέμβουν  και να επιταχύνουν τον ρυθμό εξέλιξής του. Να περάσουμε από τη Δαρβίνεια φυσική εξέλιξη, στην «Μετα-δαρβίνια» τεχνική εξέλιξή του, απαλλαγμένου από αρρώστιες, με σωματική  και νοητική βελτίωση, με παράταση της ζωής και αποτροπή των γηρατειών[3].
Το «ιερατείο» και οι «πιστοί» αυτής της θρησκείας πιστεύουν ότι αυτό θα επιτευχθεί από 3 συγκλίνουσες διαδικασίες:
1) Η πρώτη έχει να κάνει με τη βιοτεχνολογία και γενετική μηχανική. Έχει ξεκινήσει με την χαρτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος και την αναγωγή των ανθρώπινων ιδιοτήτων και χαρακτηριστικών σε αντίστοιχα γονίδια. Στη συνέχεια, με την «επανασχεδίαση» των γενετικών οδηγιών του κώδικα (DNA), θα επιδιωχθεί το «βέλτιστο» για κάθε άτομο του είδους, κύρια με τη βελτίωση των νοητικών δυνατοτήτων. Ένα νέο είδος «ευγονικής» όπου, όχι ο Χίτλερ, αλλά οι γονείς οι ίδιοι θα είναι οι νέοι «ευγονιστές», αφού σε συνεργασία με τα εργαστήρια των εταιρειών θα γίνεται ο γενετικός σχεδιασμός και η παρακολούθηση του εμβρύου μέχρι τον τοκετό, ώστε το παιδί να ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές τους.
2) Η δεύτερη διαδικασία έχει να κάνει με την «τεχνητή νοημοσύνη» και την «ανθρωποποίηση» της μηχανής και έχει σαν στόχο το σκεπτόμενο ρομπότ. Μια μηχανή δηλαδή με «ισχυρή» τεχνητή νοημοσύνη, εξίσου έξυπνη όσο και ο άνθρωπος. Αυτό το ορόσημο, που από τη δεκαετία του ’50 έχει ονομαστεί «τεχνολογική μοναδικότητα» (technological singularity), σημαίνει ότι από αυτό το σημείο και μετά, η μηχανή θα αρχίσει να βελτιώνεται μόνη της, χωρίς καμία παρέμβαση. Με την αυτοβελτίωσή της, θα ξεπεράσει και τη νοημοσύνη ολόκληρης της ανθρωπότητας. Υποστηρίζουν ότι αυτό θα γίνει δυνατό τα επόμενα 30 χρόνια, όταν θα εξασφαλισθεί hardware πιο ισχυρό από τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Ο διευθυντής της Google το προέβλεψε για το 2045, ενώ άλλοι το τοποθετούν αργότερα, μέχρι το 2075. Έχουν επενδυθεί τεράστια κεφάλαια στην τεχνητή νοημοσύνη από τεχνολογικούς κολοσσούς[4]
3) Η τρίτη διαδικασία αφορά στη «μηχανοποίηση» του ανθρώπου, μέσω ενίσχυσης των φυσικών και διανοητικών του ικανοτήτων(προσθετική τεχνολογία-τεχνητά ανθρώπινα μέλη – όργανα, μικροσυσκευές στο ανθρώπινο σώμα που θα κυκλοφορούν με το αίμα και θα διορθώνουν βλάβες, μικροτσίπ και εμφυτεύματα στον εγκέφαλο, αισθητήρες συνδεμένοι με τα αισθητήρια νεύρα κ.λπ.)
Ο στρατός δείχνει το τι θα σημαίνει π.χ. «ενίσχυση του σώματος». Στο πεζικό οι στρατιώτες διαθέτουν ήδη ένα ενσωματωμένο σύστημα όρασης (βλέπουν και τη νύχτα), σύστημα επικοινωνίας και δύναμης πυρός, που  μετατρέπει τους ίδιους σε «οπλικά συστήματα». Στην αεροπορία οι πιλότοι είναι διασυνδεδεμένοι με τη μηχανή- «συνεργάτη του πιλότου»- που θα διαθέτει, αν δεν διαθέτει ήδη, τεχνητή νοημοσύνη για σχεδιασμό, τακτική, ανάλυση και εκτίμηση κατάστασης. Η ενίσχυση λοιπόν θα είναι συγκεκριμένη και θα έχει να κάνει με την εκτέλεση συγκεκριμένων καθηκόντων, που θα υπαγορεύονται από τον καταμερισμό εργασίας που θα επιβάλει ο παν-καπιταλισμός[5].
Το αποτέλεσμα της σύνθεσης αυτών των διαδικασιών θα είναι ο λεγόμενος «επαυξημένος άνθρωπος», το «κύβοργον» (cyborg)  που σε σύνδεση με τον κυβερνοχώρο θα είναι μια οντότητα με μεγαλύτερη νοημοσύνη από τον σημερινό άνθρωπο. Αυτή η οντότητα θα αναλάβει να καθοδηγήσει τον άνθρωπο στην παραπέρα αυτοεξέλιξή του σε «μετάνθρωπο» καθώς και στην άρση των μέχρι τώρα περιορισμών και προβλημάτων που αντιμετωπίζει.

 Η προοπτική της τεχνοφασιστικής κοινωνίας

Πέρα απ΄ τις πραγματικές δυνατότητες και αν και σε ποιο βαθμό όλα αυτά είναι φαντασιώσεις ή επιθυμίες της Ελίτ που καθοδηγεί τις διαδικασίες αυτές, ο στόχος είναι η αναδιαμόρφωση του ανθρώπινου σώματος έτσι ώστε να προσαρμόζεται και να αντέχει το όλο και πιο παθολογικό φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον, στο οποίο οδηγεί ο παγκοσμιοποιημένος καπιταλισμός, με την όξυνση της οικολογικής και υγειονομικής κρίσης και τη κλιματική αλλαγή. Ο σκοπός είναι η διαφοροποίηση των διανοητικών, συναισθηματικών και ψυχολογικών αντιλήψεων των ατόμων για την δυσβάσταχτη πραγματικότητα. Σ΄ αυτό θα συμβάλλει και η φαρμακολογία με καινούργια γενετικά φάρμακα, που θα επιδρούν στα κέντρα ηδονής και δημιουργίας ευφορίας στα άτομα. Η Νατοτεχνολογία (τεχνολογία που στηρίζεται στην κατάτμηση της ύλης και στην εκ νέου αναδιοργάνωσή της άτομο προς άτομο) θα εξασφαλίζει τον πλήρη έλεγχο στη δομή της ύλης και θα κάνει δυνατή την παραγωγή οποιωνδήποτε αγαθών απ΄ τα υπάρχοντα υλικά, αντιγράφοντας, επιταχύνοντας και επεκτείνοντας τις δυνατότητες της βιολογίας (για τη Νανοτεχνολογία επενδύονται επίσης τεράστια ποσά κάθε χρόνο, π.χ. το 2004 οι κρατικές δαπάνες παγκοσμίως είχαν ανέλθει στο ποσό των 4,5 δισ. δολαρίων)
Έτσι θα ξεπεραστούν, όπως υποστηρίζουν, τα προβλήματα της ανθρώπινης  εργασίας και της εκμετάλλευσής της, των οικονομικών – γεωγραφικών – πολιτικών ανισοτήτων, της φτώχειας, της ρύπανσης του περιβάλλοντος (ανακύκλωση 100%) κ.λπ, τονίζοντας τις απελευθερωτικές δυνατότητές τους.
Στην πραγματικότητα όμως, υπό τις παρούσες συνθήκες της κυριαρχίας της αγοράς, των πολυεθνικών και των πολιτικών μειοψηφιών, οι εξελίξεις αυτές δεν πρόκειται να υλοποιηθούν, προτού καταφέρουν να τις απογυμνώσουν από κάθε απελευθερωτική λογική και έτσι να οδηγήσουν στον πιο σκληρό «κοινωνικό δαρβινισμό» (επικράτηση των οικονομικά και πολιτικά ισχυρών).
Το μεγαλύτερο μέρος του ανθρώπινου πληθυσμού θα είναι οι παρείσακτοι, που δε θα κληρονομήσουν τον παράδεισο επί αυτής της γης. Γιατί αυτός ο πλανήτης- που οι παρούσες γενιές «κληρονομήσανε» από τις παλαιότερες και θα «κληρονομήσουν» με τη σειρά τους στις μελλοντικές γενιές των ανθρώπων-είναι πεπερασμένος και έχει όρια, σαν οικοσύστημα, σε υλικά, πόρους και ενέργεια. Θα υπάρξει λοιπόν μελλοντική έλλειψη και σπανιότητα για τους περισσότερους από αυτούς τους πόρους που απαιτούνται για έναν «παράδεισο για όλους». Στην ουσία ο παράδεισος που υπόσχεται αυτή η θρησκεία-για αυτό και είχε αποκτήσει και πολλούς οπαδούς μέχρι τώρα-δεν αφορά όλους τους ανθρώπους, αλλά όπως και στις παλιές θρησκείες, μόνο τους «εκλεκτούς», τη μειοψηφία των τοπικών-παγκόσμιων οικονομικών-πολιτικών ελίτ. Και αυτό μπορεί να επιβληθεί στους «πολλούς» μόνο με την επικράτηση τεχνοφασιστικών καθεστώτων παντού.
Πολλά ΜΜΕ έχουν ξαναθυμηθεί την «Οδύσσεια του Διαστήματος», το «Matrix», τον «Εξολοθρευτή» και το «Εγώ, το ρομπότ». Όλες αυτές οι ταινίες περιγράφουν μια μελλοντική εποχή, όπου οι «σκεπτόμενες» μηχανές στρέφονται εναντίον του δημιουργού τους. Αυτό είχε στο μυαλό του και  ο Stephen Hawking, όταν δήλωνε πριν «φύγει οριστικά» από αυτόν τον πλανήτη: «η πλήρης ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να σημάνει το τέλος του ανθρώπινου είδους. Θα μπορούσε να αυτοβελτιώνεται με γεωμετρική πρόοδο, ενώ το είδος μας εξελίσσεται πολύ αργά»[6].

Η τεχνοφασιστική ελίτ και οι κοινωνικοί αγώνες στο πεδίο της Βιοπολιτικής

Οι υποστηρικτές του «μετανθρώπου» και της «νέας ευγονικής» λένε ότι η εξέλιξη αυτή θα είναι στα πλαίσια της φυσικής εξέλιξης, αφού η ίδια  η φύση προσπαθεί να δημιουργήσει το επόμενο είδος μέσα απ΄ τον ανθρώπινο νου και την τεχνολογία του και αυτό το έχει περάσει (η φύση), σαν εντολή, στο τωρινό ανθρώπινο είδος.
Έχουν λοιπόν περάσει απ΄ το στάδιο της επιστημονικής φαντασίας και του φουτουρισμού, στη δημιουργία ενός καινούργιου μύθου. Και στο παρελθόν είχαμε μύθους καταστροφικούς (π.χ. ο μύθος της άριας φυλής). Μήπως και αυτός είναι ένας τέτοιος; Μήπως είναι μια μεγάλη παγίδα της εξέλιξης και αντί για όνειρο γίνει εφιάλτης; Ο εφιάλτης μιας απειλητικής τεχνοφασιστικής Ελίτ;
Γιατί ποια σημερινή κοινωνία της εποχής του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού, με ποιους θεσμούς και ασφαλιστικές δικλίδες θα μπορούσε να χειρισθεί ορθολογικά και «δημοκρατικά» μια τέτοια πραγματικότητα, που εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να παρακολουθήσει το μεγαλύτερο μέρος της ανθρωπότητας;
Έχουν όμως και ένα άλλο όπλο: από τα ΜΜΕ προωθείται ταυτόχρονα η ανησυχία ότι όποιος μείνει πίσω στην τεχνολογία, θα πεταχτεί έξω από το τρένο της ανάπτυξης και θα συνθλιβεί από αυτό. Καλλιεργείται έτσι η αποδοχή του κοινωνικού δαρβινισμού από την κοινωνία του θεάματος. Ο σημερινός κυρίαρχος τύπος πολίτη μάλιστα, ο οποίος δε θέλει να περιθωριοποιηθεί και θα μπορεί να αγοράσει  -όποιος μπορεί είναι έτοιμος να πληρώσει-ο ίδιος την τεχνολογία της εξέλιξής του, θα διευκολύνει τον παγκόσμιο καπιταλισμό να εξασφαλίσει σε μεγάλο βαθμό τα κεφάλαια για αυτό.
Η πρώτη μορφή του πολίτη-cyborg υπάρχει ήδη. Είναι οι πολίτες συγκεκριμένων κοινωνικών στρωμάτων (κυρίως τεχνοκρατικών), που όπου πηγαίνουν έχουν μαζί τους τούς φορητούς υπολογιστές και τα κινητά τηλέφωνα και μπορούν να εργασθούν όποτε τους καλέσει το καθήκον προς την εταιρεία, οποιαδήποτε ώρα του 24ώρου. Στο μέλλον, ίσως υπάρξει προσπάθεια μείωσης ή και εξάλειψης του αναζωογονητικού μη παραγωγικού χρόνου, όπως π.χ. του ύπνου με τη χρήση τεχνικών και βιολογικών «ενισχύσεων».
Βέβαια υπάρχει ακόμη το εμπόδιο του ίδιου του σώματος με τις φυσικές του λειτουργίες, τις έμφυτες ορμές του και τη ψυχολογία του. Από μόνη της η εξέλιξη στο πεδίο των μηχανών δεν μπορεί να εξασφαλίσει το κύβοργον. Πρέπει να εξασφαλισθεί και ο εξορθολογισμός στη σχεδίαση του ανθρώπινου σώματος. Ο στρατός το πετυχαίνει προς το παρόν με τη διανοητική και σωματική εκπαίδευση και τη συμμετοχή στους σύγχρονους «έξυπνους»πολέμους. Όμως αυτό δε θα είναι αρκετό. Ο παν-καπιταλισμός είναι υποχρεωμένος να σχεδιάσει τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά και το ανθρώπινο σώμα για να εκτελεί συγκεκριμένα καθήκοντα με τη βοήθεια της γενετικής μηχανικής και βιοτεχνολογίας. Είναι υποχρεωμένος να ολοκληρώσει τη «σάρκινη μηχανή», δηλ. μια ύπαρξη που η συμπεριφορά της θα ενισχύεται από την αντίστοιχη τεχνολογική θωράκιση, κομμένη και ραμμένη στα μέτρα του. 
Το ερώτημα λοιπόν που μπαίνει είναι αν θα δεχθούμε τη μοίρα της μετάλλαξής μας σε τεχνητό ον ή θα απορρίψουμε αυτή την κατεύθυνση;  Παρά τη χειροπιαστή δυνατότητα του «μετανθρώπου», η έκβαση αυτής της εξέλιξης δεν έχει κριθεί. Γιατί δεν είναι μόνο τεχνολογική, αλλά πρώτα και κύρια είναι κοινωνική. Έχει να κάνει με επιλογή κατευθύνσεων, σημαίνει δηλαδή ότι έχουμε μπροστά μας ένα νέο πεδίο πολιτικών αναμετρήσεων  και συγκρούσεων που ξαναβάζουν από την αρχή τα πιο βασικά πολιτικά ερωτήματα και σηματοδοτούν νέους κοινωνικούς αγώνες για το τι είδους άνθρωπο και κοινωνία θέλουμε, για την πολιτική και οικονομική εξουσία στα πλαίσιά της κ.λ.π. Γιατί αν αυτή η εξέλιξη παραμείνει στα χέρια της παγκόσμιας ελίτ που την προωθεί προς το παρόν, θα έχουμε μια μελλοντική τεχνοφασιστική κοινωνία. Έχουμε ακόμα τη δυνατότητα να μην την επιτρέψουμε. Και είμαστε οι περισσότεροι που δεν θέλουμε μια τέτοια κοινωνία.
Αρκεί να ξεκινήσουμε από την κριτική της έρευνας, να στηριχθούμε στην αρχή της προφύλαξης, που έχει γίνει παγκοσμίως αποδεκτή σε σχέση με τους κινδύνους της τεχνολογίας(Η ανέλεγκτη και ξέφρενη εξέλιξη της ΑΙ (Τεχνητής Νοημοσύνης) φέρνει προβληματισμό και αντίσταση. Ευτυχώς! ) και να αντιδράσουμε με όποιους τρόπους μπορούμε. Αρκεί να στραφούμε προς τις πραγματικές ουσιαστικές σημερινές ανθρώπινες ανάγκες μας.  Αρκεί να ξεπεράσουμε την κτητική, επεκτατική και χρησιμοθηρική  ψυχοσύνθεση, την οποία έχει δημιουργήσει στους περισσότερους το καθεστώς του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού. Αρκεί να δημιουργήσουμε αυτοκαθοριζόμενους επιστημονικούς, κοινωνικούς, οικονομικούς και πολιτικούς θεσμούς, τέτοιους που θα αποκαταστήσουν την ισορροπία μέσα στις ανθρώπινες κοινότητες και μεταξύ των ανθρώπινων κοινοτήτων και του περιβάλλοντος γύρω τους.
Αρκεί οι «παρείσακτοι» να αποφασίσουν να πάρουν οι ίδιοι στα χέρια τη ζωή τους, όχι για να καταλήξουν στον «παράδεισο» της κατανάλωσης των πάντων που τους προτείνει το ιερατείο της «αέναης ανάπτυξης», αλλά για να δημιουργήσουν τις συνθήκες για τη μελλοντική ευζωία τους, μέσα από την επιλογή της επάρκειας, της ατομικής εγκράτειας και της στήριξης στην αφθονία των συλλογικών κοινών αγαθών που διαθέτει ο πλανήτης. Αυτοοργανωμένοι σε κάθε είδους συλλογικότητες, χωρικές- και μη- κοινότητες και σε ομοσπονδίες κοινοτήτων που θα καταλήγουν στη νέα οικουμενικότητα της παγκόσμιας ανθρώπινης κοινότητας των κοινοτήτων, να έχουν το χρόνο να κοιτάζουν προς τα μέσα τους και να αναπτύσσουν τις δεξιότητες και τις πνευματικές τους ικανότητες-τη φυσική και όχι τεχνητή νοημοσύνη τους-ώστε να πετυχαίνουν την αυτοεξέλιξή τους, όχι στον μετάνθρωπο, αλλά στον άνθρωπο-πρόσωπο. Να εξελίσσονται σε ολοκληρωμένες προσωπικότητες, που θα είναι πιο σοφές σε σχέση με τον σημερινό «μονοδιάστατο» άνθρωπο-καταναλωτή.


[1] Λένε: μπορούμε να μεγαλώνουμε συνεχώς την πίτα που έχουμε στη διάθεσή μας για φάγωμα. Έτσι θα αυξάνει και συνεχώς το κομμάτι της που αντιστοιχεί στον καθένα μας. Ανεξάρτητα από τις ανισότητες μεταξύ μας, όλοι θα είναι μελλοντικά ευχαριστημένοι, αφού σταδιακά θα αυξάνονται οι δυνατότητες κατανάλωσης για τον καθένα.

[2] Όσοι «έχουν και κατέχουν» και όσοι μπορούν να δουλέψουν σκληρά για να αποκτήσουν όσο το δυνατόν περισσότερα χρήματα, ώστε να έχουν στη διάθεσή τους αγοράζοντας, όσο το δυνατόν περισσότερα πράγματα και υπηρεσίες, που καταναλώνοντάς τα θα πραγματώνουν τις επιθυμίες τους.

[3] «Μακάριοι οι θνητοί, γιατί είναι ακόμη ζωντανοί»: στο βιβλίο του ο Φρανκ Νταμούρ αναφέρεται στο σύνθημα «Σκοτώστε τον θάνατο!», με το οποίο δίνουν την κατευθυντήρια γραμμή από τη Silicon Valley οι δισεκατομμυριούχοι κήρυκες της αθανασίας. Μεταξύ αυτών κι οι δύο συνιδρυτές της Google, στους οποίους και απευθύνονται οι ανοιχτές επιστολές του Φρανκ Νταμούρ: «Πώς θα ήταν ένας κόσμος αθάνατων; Θα ήταν ένας κόσμος εντός του οποίου θα ζούσαμε πάντοτε μαζί με τους ίδιους ανθρώπους. Και σε πλήρη αντίθεση με το φαντασιακό της προόδου και της καινοτομίας –το οποίο κατά τα άλλα επαίρεστε πως σας διαπνέει εκεί στη Google– θα επρόκειτο για έναν κόσμο κοκαλωμένο κι ακίνητο! Ας προσπαθήσουμε για μια στιγμή να φανταστούμε πώς θα ήταν η πραγματωμένη αθανασία. Είναι βέβαιο πως, αν ο Μότσαρτ ήταν αθάνατος, δεν θα είχε ποτέ του συνθέσει ούτε τον Ντον Τζιοβάνι ούτε –κυρίως– το Ρέκβιεμ. Θα ‘χε σάμπως νιώσει ποτέ ένας αθάνατος Ρεμπώ την ανάγκη να γράψει Μια εποχή στην κόλαση; Δίχως το φάσμα του θανάτου κανένας τους δεν θα εξελισσόταν σε ιδιοφυΐα». Βλέπετε επίσης: Υπερανθρωπισμός-Μετανθρωπισμός.
 

[4] Γιουβάλ Νώε Χαράρι: Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να οδηγήσει σε μία ψηφιακή δικτατορία
 

[5] Όμως, ενώ οι στρατιώτες το δέχονται αυτό, γιατί τους παρατείνει τη ζωή στο πεδίο των μαχών, οι πολυεθνικές θα μπορέσουν να πείσουν τους εργαζόμενους ότι θα είναι προς το δικό τους καλό; Θα μπορέσουν να τους πείσουν ότι η εργασία θα γίνεται ευκολότερη, αποτελεσματικότερη και θα τελειώνει γρήγορα και άρα αυτό θα σημαίνει περισσότερος ελεύθερος χρόνος για αυτούς; Γιατί στην ουσία αποτελεσματικότερη εργασία, στα πλαίσια της εξαρτημένης-μισθωτής εργασίας σήμαινε πάντα εντατικοποιημένη και όχι απελευθερωμένη εργασία, ενώ ελεύθερος χρόνος στα πλαίσια της καταναλωτικής κοινωνίας σημαίνει όχι σχόλη, αλλά αγχωτικό τρέξιμο σε αγορές για ικανοποίηση κατασκευασμένων επιθυμιών.
 

[6] Στον αντίποδα, άλλοι επιστήμονες υποστηρίζουν πως δεν πρόκειται να συμβεί ποτέ. «Αυτό που θα λείπει πάντοτε από τις μηχανές είναι η συνείδηση, δηλαδή η ικανότητα που έχει ο άνθρωπος να κατανοεί τον εαυτό του. Εξάλλου, για να κωδικοποιήσουμε σε αλγόριθμους την ανθρώπινη νοημοσύνη, θα έπρεπε να ξέρουμε ακριβώς πώς αυτή λειτουργεί, κάτι που είναι αδύνατον να γίνει», λέει ο δρ Δημήτριος Καλλές, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Τεχνητής Νοημοσύνης