Μέχρι πριν το 2009-το έχουμε ξαναγράψει- η Ε.Ε. και βασικά η κα Μέρκελ με τη Χριστιανοδημοκρατία της, ήθελε –υποτίθεται- να γίνει ο ηγέτης για τη προστασία του κλίματος. Σε αντιδιαστολή με τη παγκόσμια σοσιαλδημοκρατία και τον Ομπάμα π.χ. το 2009 στη Κοπεγχάγη (παγκόσμια συνδιάσκεψη για το κλίμα) είχε προτείνει δεσμευτικά μέτρα για τον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου. Με την εμφάνιση της παρούσας οικονομικής χρήσης η περιβαλλοντική «ευαισθησία» της Ε.Ε. πήγε περίπατο και σφυρά αδιάφορα.
Στο άρθρο της Διεθνούς Περιβαλλοντικής Οργάνωσης WWF με τίτλο “The financial crisis heralds the need for a deep ecological transition” («Η οικονομική κρίση προαναγγέλλει την ανάγκη για μια βαθιά οικολογική μεταστροφή») που δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο New Europe πριν ένα μήνα, για πρώτη φορά διατυπώνεται με τόση σαφήνεια ότι υπάρχει οπισθοχώρηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά στη περιβαλλοντική προστασία.
Σύμφωνα με το άρθρο: «Από τον Μάιο του 2010, όταν εγκρίθηκε το πρώτο πακέτο διάσωσης για την Ελλάδα από το τρίο των δανειστών ΕΕ / ΔΝΤ / ΕΚΤ, η κρίση έχει εξαπλωθεί σε μεγάλα τμήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν και οι αιτίες και οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης διαφέρουν μεταξύ των χωρών, η συνταγή είναι ομοιόμορφη: λιτότητα και περικοπές του προϋπολογισμού, περιβαλλοντική απορρύθμιση, συρρίκνωση του τομέα της δημόσιας διοίκησης που ασχολείται με το περιβάλλον, πιέσεις στους μισθούς και το βιοτικό επίπεδο. Μεγαλύτερη έκπληξη, ωστόσο, αποτελεί η απροθυμία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να τηρήσει τη δική της περιβαλλοντική νομοθεσία. Γιατί τα προγράμματα διαρθρωτικής προσαρμογής που επιβάλλονται στις υπερχρεωμένες χώρες δεν επεξεργάζονται σύμφωνα με τα όσα προβλέπει η Ευρωπαϊκή νομοθεσία για τη στρατηγική εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων; Οι πραγματικές επιπτώσεις τους στο φυσικό κεφάλαιο της Ευρώπης εξακολουθούν να ξεφύγουν από τα οικονομικά ραντάρ της Κομισιόν»!
Η επισήμανση αυτή διαπιστώνει μια στροφή στην πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ευρωπαϊκή πολιτική για το περιβάλλον δεν τηρεί πια ούτε καν την ίδια την ευρωπαϊκή νομιμότητα, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα το περιβάλλον σε σχέση με τις κυρίαρχες πολιτικές της οικονομικής ανάπτυξης και τις ανάγκες του χρηματοπιστωτικού συστήματος και των τραπεζών. Εάν αυτές οι περιβαλλοντικές αξίες έρχονται σε σύγκρουση με τη γνωστή, βρώμικη και συγκεντρωτική ανάπτυξη που γνωρίσαμε τα μεταπολεμικά χρόνια και που παρά τη διαπίστωση των ορίων της και της αποτυχίας της, επιλέγεται και πάλι για την έξοδο από την κρίση που η ίδια δημιούργησε, αυτό δεν είναι ένα ζήτημα που φαίνεται να απασχολεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπό την παρούσα σύνθεσή της!
«Στην θλιβερή πραγματικότητα της εντεινόμενης οικονομικής κρίσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η στυγνή εκμετάλλευση του φυσικού περιβάλλοντος θεωρείται από τα πληττόμενα κράτη μέλη ως μια γρήγορη λύση, λύση για την ταχεία οικονομική ανάκαμψη. Μετά από δεκαετίες τεράστιων δαπανών σε ένα μη-βιώσιμο, μη-αειφόρο οικονομικό και αναπτυξιακό μοντέλο, η πολιτική απάντηση της ΕΕ είναι ουσιαστικά μια συνταγή για μια πολύ πιο βαθιά και μακροπρόθεσμη περιβαλλοντική κρίση».
Δεν έχουμε δηλαδή μια απλή αστοχία των κρατών-μελών που έχουν βρεθεί στη δίνη της οικονομικής κρίσης, υπό την πίεση του πανικού, αλλά μια συνειδητή πίεση της ίδιας της Κομισιόν για περισσότερο στυγνή εκμετάλλευση του φυσικού περιβάλλοντος, ως απάντηση για έξοδο από την κρίση! Πρόκειται δηλαδή για συνειδητή και ωμή κατεδάφιση του ευρωπαϊκού περιβαλλοντικού κεκτημένου, που είχαν καταφέρει να επιβάλουν μέχρι τώρα τα οικολογικά κινήματα στην Ευρώπη. Μπορεί αυτό να αφορά προς το παρόν περισσότερο τις υπό κρίση χώρες, αλλά όσο οι συνταγές της λιτότητας και της στυγνής περιβαλλοντικής εκμετάλλευσης γενικεύονται, υπό Γερμανική καθοδήγηση, τόσο θα γίνεται πιο αντιληπτός ο αμετάκλητος χαρακτήρας τους σε όλη την Ε.Ε.
Για την Ελλάδα, τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα: «Στην Ελλάδα, οι τομείς πολιτικής που έχουν επηρεαστεί πιο αρνητικά σχετίζονται με την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων και την περιβαλλοντική αδειοδότηση κατασκευαστικών και αναπτυξιακών έργων, όπως και με την προστασία δασικών και παράκτιων οικοσυστημάτων. Οι περικοπές του προϋπολογισμού και η πολιτική αδιαφορία έχουν προκαλέσει την κατάρρευση του εθνικού συστήματος προστατευόμενων περιοχών. Κανονιστική αβεβαιότητα και συνεχείς αλλαγές στις πολιτικές τιμολόγησης έχουν φέρει την βιομηχανία ανανεώσιμων μορφών ενέργειας σχεδόν σε εξαφάνιση. Έμφαση δίνεται τώρα σε "βρώμικα" έργα, όπως η έρευνα για κοιτάσματα υδρογονανθράκων, ευρέως διαφημισμένη ως το μαύρο-χρυσό μέλλον της Ελλάδας, η περαιτέρω εκμετάλλευση άνθρακα και λιγνίτη και η εξόρυξη χρυσού. Πρόσφατα, το Υπουργείο Περιβάλλοντος κυκλοφόρησε ένα σχέδιο νόμου το οποίο αποχαρακτηρίζει τεράστιες εκτάσεις που καλύπτονται με μεσογειακά δάση, ανοίγοντας το δρόμο για μια αμφιλεγόμενη και εξαιρετικά επιζήμια μορφή ανάπτυξης σε πολύτιμες οικολογικά εκτάσεις».
Το όποιο οικολογικό κίνημα σήμερα στην Ευρώπη θα πρέπει να αντιληφθεί ότι οι πολιτικές αυτές εκτός του ότι αυξάνουν τα οικονομικά χρέη που θα καλούνται οι νέες γενιές να πληρώσουν, δημιουργούν και οικολογικά χρέη, γιατί θα είναι υποχρεωμένες να αναβιώσουν το περιβάλλον και τα οικοσυστήματα, αν θα θελήσουν να επιβιώσουν και οι ίδιες.
Θα χρειασθεί λοιπόν και το οικολογικό-περιβαλλοντικό κίνημα σύσσωμο να ταχθεί υπέρ της εναλλακτικής κατεύθυνσης της αποανάπτυξης-τοπικοποίησης με πρώτο βήμα τη παγκόσμια σεισάχθεια (βλέπε: http://www.topikopoiisi.com/2/post/2013/09/36.html) και όχι όπως κάνουν κάποια τμήματά του, που είναι υπέρ της "πράσινης ανάπτυξης". Γιατί και η "πράσινη ανάπτυξη", πέρα από το ότι θα δώσει μια χρονική παράταση στον καπιταλισμό με τη μορφή του "πράσινου", δεν θα είναι διέξοδος για το πλανητικό οικοσύστημα(βλέπε: http://www.topikopoiisi.com/2/post/2012/08/august-24th-2012.html)
Για τα χρηματοοικονομικά και τα οικολογικά χρέη διαβάστε την ανάρτησή μας: http://www.topikopoiisi.com/2/post/2012/09/19.html
Στο άρθρο της Διεθνούς Περιβαλλοντικής Οργάνωσης WWF με τίτλο “The financial crisis heralds the need for a deep ecological transition” («Η οικονομική κρίση προαναγγέλλει την ανάγκη για μια βαθιά οικολογική μεταστροφή») που δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο New Europe πριν ένα μήνα, για πρώτη φορά διατυπώνεται με τόση σαφήνεια ότι υπάρχει οπισθοχώρηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά στη περιβαλλοντική προστασία.
Σύμφωνα με το άρθρο: «Από τον Μάιο του 2010, όταν εγκρίθηκε το πρώτο πακέτο διάσωσης για την Ελλάδα από το τρίο των δανειστών ΕΕ / ΔΝΤ / ΕΚΤ, η κρίση έχει εξαπλωθεί σε μεγάλα τμήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν και οι αιτίες και οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης διαφέρουν μεταξύ των χωρών, η συνταγή είναι ομοιόμορφη: λιτότητα και περικοπές του προϋπολογισμού, περιβαλλοντική απορρύθμιση, συρρίκνωση του τομέα της δημόσιας διοίκησης που ασχολείται με το περιβάλλον, πιέσεις στους μισθούς και το βιοτικό επίπεδο. Μεγαλύτερη έκπληξη, ωστόσο, αποτελεί η απροθυμία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να τηρήσει τη δική της περιβαλλοντική νομοθεσία. Γιατί τα προγράμματα διαρθρωτικής προσαρμογής που επιβάλλονται στις υπερχρεωμένες χώρες δεν επεξεργάζονται σύμφωνα με τα όσα προβλέπει η Ευρωπαϊκή νομοθεσία για τη στρατηγική εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων; Οι πραγματικές επιπτώσεις τους στο φυσικό κεφάλαιο της Ευρώπης εξακολουθούν να ξεφύγουν από τα οικονομικά ραντάρ της Κομισιόν»!
Η επισήμανση αυτή διαπιστώνει μια στροφή στην πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ευρωπαϊκή πολιτική για το περιβάλλον δεν τηρεί πια ούτε καν την ίδια την ευρωπαϊκή νομιμότητα, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα το περιβάλλον σε σχέση με τις κυρίαρχες πολιτικές της οικονομικής ανάπτυξης και τις ανάγκες του χρηματοπιστωτικού συστήματος και των τραπεζών. Εάν αυτές οι περιβαλλοντικές αξίες έρχονται σε σύγκρουση με τη γνωστή, βρώμικη και συγκεντρωτική ανάπτυξη που γνωρίσαμε τα μεταπολεμικά χρόνια και που παρά τη διαπίστωση των ορίων της και της αποτυχίας της, επιλέγεται και πάλι για την έξοδο από την κρίση που η ίδια δημιούργησε, αυτό δεν είναι ένα ζήτημα που φαίνεται να απασχολεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπό την παρούσα σύνθεσή της!
«Στην θλιβερή πραγματικότητα της εντεινόμενης οικονομικής κρίσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η στυγνή εκμετάλλευση του φυσικού περιβάλλοντος θεωρείται από τα πληττόμενα κράτη μέλη ως μια γρήγορη λύση, λύση για την ταχεία οικονομική ανάκαμψη. Μετά από δεκαετίες τεράστιων δαπανών σε ένα μη-βιώσιμο, μη-αειφόρο οικονομικό και αναπτυξιακό μοντέλο, η πολιτική απάντηση της ΕΕ είναι ουσιαστικά μια συνταγή για μια πολύ πιο βαθιά και μακροπρόθεσμη περιβαλλοντική κρίση».
Δεν έχουμε δηλαδή μια απλή αστοχία των κρατών-μελών που έχουν βρεθεί στη δίνη της οικονομικής κρίσης, υπό την πίεση του πανικού, αλλά μια συνειδητή πίεση της ίδιας της Κομισιόν για περισσότερο στυγνή εκμετάλλευση του φυσικού περιβάλλοντος, ως απάντηση για έξοδο από την κρίση! Πρόκειται δηλαδή για συνειδητή και ωμή κατεδάφιση του ευρωπαϊκού περιβαλλοντικού κεκτημένου, που είχαν καταφέρει να επιβάλουν μέχρι τώρα τα οικολογικά κινήματα στην Ευρώπη. Μπορεί αυτό να αφορά προς το παρόν περισσότερο τις υπό κρίση χώρες, αλλά όσο οι συνταγές της λιτότητας και της στυγνής περιβαλλοντικής εκμετάλλευσης γενικεύονται, υπό Γερμανική καθοδήγηση, τόσο θα γίνεται πιο αντιληπτός ο αμετάκλητος χαρακτήρας τους σε όλη την Ε.Ε.
Για την Ελλάδα, τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα: «Στην Ελλάδα, οι τομείς πολιτικής που έχουν επηρεαστεί πιο αρνητικά σχετίζονται με την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων και την περιβαλλοντική αδειοδότηση κατασκευαστικών και αναπτυξιακών έργων, όπως και με την προστασία δασικών και παράκτιων οικοσυστημάτων. Οι περικοπές του προϋπολογισμού και η πολιτική αδιαφορία έχουν προκαλέσει την κατάρρευση του εθνικού συστήματος προστατευόμενων περιοχών. Κανονιστική αβεβαιότητα και συνεχείς αλλαγές στις πολιτικές τιμολόγησης έχουν φέρει την βιομηχανία ανανεώσιμων μορφών ενέργειας σχεδόν σε εξαφάνιση. Έμφαση δίνεται τώρα σε "βρώμικα" έργα, όπως η έρευνα για κοιτάσματα υδρογονανθράκων, ευρέως διαφημισμένη ως το μαύρο-χρυσό μέλλον της Ελλάδας, η περαιτέρω εκμετάλλευση άνθρακα και λιγνίτη και η εξόρυξη χρυσού. Πρόσφατα, το Υπουργείο Περιβάλλοντος κυκλοφόρησε ένα σχέδιο νόμου το οποίο αποχαρακτηρίζει τεράστιες εκτάσεις που καλύπτονται με μεσογειακά δάση, ανοίγοντας το δρόμο για μια αμφιλεγόμενη και εξαιρετικά επιζήμια μορφή ανάπτυξης σε πολύτιμες οικολογικά εκτάσεις».
Το όποιο οικολογικό κίνημα σήμερα στην Ευρώπη θα πρέπει να αντιληφθεί ότι οι πολιτικές αυτές εκτός του ότι αυξάνουν τα οικονομικά χρέη που θα καλούνται οι νέες γενιές να πληρώσουν, δημιουργούν και οικολογικά χρέη, γιατί θα είναι υποχρεωμένες να αναβιώσουν το περιβάλλον και τα οικοσυστήματα, αν θα θελήσουν να επιβιώσουν και οι ίδιες.
Θα χρειασθεί λοιπόν και το οικολογικό-περιβαλλοντικό κίνημα σύσσωμο να ταχθεί υπέρ της εναλλακτικής κατεύθυνσης της αποανάπτυξης-τοπικοποίησης με πρώτο βήμα τη παγκόσμια σεισάχθεια (βλέπε: http://www.topikopoiisi.com/2/post/2013/09/36.html) και όχι όπως κάνουν κάποια τμήματά του, που είναι υπέρ της "πράσινης ανάπτυξης". Γιατί και η "πράσινη ανάπτυξη", πέρα από το ότι θα δώσει μια χρονική παράταση στον καπιταλισμό με τη μορφή του "πράσινου", δεν θα είναι διέξοδος για το πλανητικό οικοσύστημα(βλέπε: http://www.topikopoiisi.com/2/post/2012/08/august-24th-2012.html)
Για τα χρηματοοικονομικά και τα οικολογικά χρέη διαβάστε την ανάρτησή μας: http://www.topikopoiisi.com/2/post/2012/09/19.html