Το Χαλικούτι

λίγα λόγια για την αυτοδιαχείριση αναγκών και ονείρων…

•    Τι είναι το Χαλικούτι;

Το Χαλικούτι είναι ένα από τα πρώτα συνεργατικά και αυτοδιαχειριζόμενα καφενεία της Κρήτης. Σε καιρούς χαλεπούς όπου η αξιοπρέπεια και η δημιουργικότητα αμφισβητούνται καθημερινά, αποφασίσαμε να προτάξουμε έναν άλλο τρόπο οργάνωσης της εργασίας συλλογικό, με σχέσεις σεβασμού, συντροφικότητας και αλληλεγγύης ανάμεσά μας. Στο Χαλικούτι δεν θα συναντήσετε ιδιοκτήτη ή μέτοχο, αφεντικό ή υπάλληλο παρά μόνο ισότιμα και συνυπεύθυνα μέλη μιας κολεκτίβας εργασίας.

•    Το Κιβώτιο και το Μπεγίρι…

Το Χαλικούτι  είναι o δημόσιος χώρος του αστικού συνεταιρισμού «το Κιβώτιο ΣΥΝ.ΠΕ»  στόχος του οποίου είναι η προώθηση κάθε μορφής αλληλέγγυας και εναλλακτικής οικονομίας, η ενίσχυση και διάδοση παρόμοιων εγχειρημάτων και η διαμόρφωση μιας νέας κουλτούρας σε σχέση με την οργάνωση στους χώρους εργασίας και παραγωγής. Για την ίδρυση του συνεταιρισμού εμπνευστήκαμε από πρωτοβουλίες ανθρώπων και κοινοτήτων που σε συνθήκες κρίσης αντί να βυθιστούν στην εξαθλίωση και στην εξατομίκευση επέλεξαν το δρόμο της συλλογικής απάντησης στο πρόβλημα της καθημερινής επιβίωσης.

Την προσπάθεια αυτή επεκτείνει  το αυτοδιαχειριζόμενο μανάβικο-μπακάλικο «Μπεγίρι» ακριβώς απέναντι από το χώρο του καφενείου. Το Μπεγίρι  εμψυχώνεται από μέλη του συνεταιρισμού και της  αγροτικής  τους κολεκτίβας. Η οριζόντια συνέλευση του Κιβωτίου διευρύνεται συμπληρώνοντας τους κρίκους μιας αλληλέγγυας αλυσίδας αυτοδιαχείρισης στο Ρέθυμνο.

•      Ο συνεταιρισμός και η διάχυση …

Ξέροντας ότι η εξωτερίκευση του εγχειρήματος μέσω της διασποράς του είναι η μοναδική στρατηγική επιβίωσης και επέκτασής του στον κοινωνικό ιστό, η συνέλευση του Κιβωτίου συμμετέχει στο Δίκτυο εργασιακών κολεκτίβων , ενισχύει υλικά και μη παρόμοια εγχειρήματα σε ολόκληρη την επικράτεια,  λειτουργεί ως πεδίο ελεύθερης έκφρασης και πειραματισμού, ενισχύει τα αυτοοργανωμένα εκδοτικά  και πολιτιστικά εγχειρήματα.

•   Το Χαλικούτι, οι προμηθευτές και η έννοια του παραδοσιακού…

Με αυτά τα κριτήρια επιλέγουμε να σερβίρουμε και να διακινούμε προϊόντα εναλλακτικού/αλληλέγγυου εμπορίου : καφέ από ζαπατιστικούς συνεταιρισμούς του Μεξικού, ζάχαρη από το Κίνημα των Χωρίς Γη στη Βραζιλία, ποιοτικά προϊόντα από ντόπιους παραγωγούς και γυναικείους συνεταιρισμούς του νησιού: ρακή, τσίπουρο, ποικιλίες βιολογικών κρασιών, βότανα, χυμούς, γλυκά του κουταλιού, γαλακτοκομικά και φυσικά τα απαραίτητα συνοδευτικά πιάτα. Πάνω απ’ όλα όμως δημιουργήσαμε ένα χώρο ψυχαγωγίας  για να μοιραστούμε ιδέες, ερωτήματα και όνειρα.

Το Χαλικούτι είναι ένα καφενείο που επιδιώκει να συνεχίσει και όχι να μιμηθεί την έννοια του παραδοσιακού:  η σχέση τιμής και προϊόντος, η αισθητική του χώρου σε σχέση με τους ανθρώπους που του δίνουν ζωή καθώς και η σεβασμός ανάμεσα σε σας και σε αυτόν που εργάζεται στο  χώρο είναι τα βασικά συστατικά αυτού που ονομάζουμε ποιοτικό και παραδοσιακό.

•   Τι σημαίνει Χαλικούτι;

Το Χαλικούτι εμπνεύστηκε το όνομά του από ένα ξεχασμένο κεφάλαιο της  πλούσιας τοπικής ιστορίας του νησιού. H λέξη «Χαλικούτης» είναι άγνωστη για πολλούς. Σήμερα ακούγεται ελάχιστα, αλλά υποτιμητικά, σε ορισμένες περιοχές της Κρήτης, χωρίς οι περισσότεροι να γνωρίζουν τη σημασία της.

Οι Αφρικανοί «Χαλικούτες» ήταν φτωχοί μεροκαματιάρηδες, εργάτες κυρίως στο λιμάνι, αχθοφόροι, ιχθυοπώλες, βοηθοί στα σφαγεία και αλλού. Η πρώτη τους άφιξη στην Κρήτη τοποθετείται στα μέσα του 17ου αιώνα-εποχή που τα σκλαβοπάζαρα γνωρίζουν άνθηση. Μαύροι σκλάβοι «εισάγονται» από την κεντρική Αφρική μέσω Καΐρου και λευκοί σκλάβοι από το Βορρά. Η μεγαλόνησος γίνεται σημείο πώλησης σκλάβων -στα Χανιά, επί της οδού Νοέλ, στο Ρέθυμνο και το Ηράκλειο, στο μεϊντάνι, δηλαδή την κεντρική αγορά.

Έζησαν στο νησί για τρεις αιώνες και εξαφανίστηκαν, χωρίς να γνωρίζουμε πού βρίσκονται σήμερα και αν θυμούνται κάτι από τους προγόνους τους που έζησαν στην Κρήτη.

Το «χαλικούτης» προέρχεται από τη φράση «Χαλ Ιλ Κούτι», δηλαδή «Άφησε κάτω το κιβώτιο», φράση συνηθισμένη  ανάμεσα στους αφρικανούς αχθοφόρους.

Το κιβώτιο του Χαλικούτη είναι ίσως η οδύσσεια του ανθρώπου κάθε εποχής που μέσα του μπορείς να βρεις ελπίδες και όνειρα, προσδοκίες και αγώνα για αξιοπρέπεια. Αναζητώντας λοιπόν τους Χαλικούτηδες ίσως δεν χρειαστεί να ψάξουμε πολύ μακριά…



http://toxalikouti.org/

---