Το κέντρο για την ενέργεια και το περιβάλλον από την ίδρυσή του το 1981 λειτουργεί ως κέντρο έρευνας και εφαρμογών, στους τομείς των ενεργειακά αποδοτικών και βιώσιμων κατασκευών και της ενεργειακά αποδοτικής και ανανεώσιμης ενέργειας. Η κατευθυντήρια αρχή που τηρείται πάντοτε είναι η «βιώσιμη και φιλική προς το περιβάλλον χρήση της ενέργειας».

Σε μια περιοχή 18.000 τετραγωνικών μέτρων στο Springe-Eldagsen, περίπου 25 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Ανόβερου, προσφέρει χώρους για ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών. Μεταξύ άλλων περιλαμβάνει:  συμβουλευτικές υπηρεσίες για κατασκευές, προγράμματα διαχείρισης ενέργειας για την ευφυή χρήση της στα σχολεία και τη δημόσια διοίκηση, καθώς και τον σχεδιασμό, τον προγραμματισμό και την διεξαγωγή σεμιναρίων και συνεδρίων. Στα σεμινάρια και εργαστήρια σχετικά με τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης, οι συμμετέχοντες-χουσες λαμβάνουν μια βαθιά γνώση της χρήσης των ενεργειακών εναλλακτικών λύσεων στην κατασκευή και τον εκσυγχρονισμό κτιρίων. Οι προσφορές αυτές έχουν σχεδιαστεί για τους αρχιτέκτονες, συμβούλους ενέργειας, σχεδιαστές και τεχνίτες, καθώς και για όλους τους ενδιαφερόμενους[1].

Επιπλέον, το κέντρο λειτουργεί και σαν Περιφερειακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (RUZ) σε θέματα ενέργειας για τα σχολεία, για το ηλιακό κέντρο της περιοχής του Hannover, για ένα ειδικό σχολείο το DGS-Solar και για ανεξάρτητες εταιρείες των οποίων το αντικείμενο δραστηριότητάς τους καθοδηγείται από τις κοινές κατευθυντήριες γραμμές για τη βιωσιμότητα και των οποίων η επαγγελματική τους εμπειρία συμβάλει στην περαιτέρω ανάπτυξη του κέντρου.

 Η έκθεση "Σαφής Ενέργεια " ενημερώνει τους ενδιαφερόμενους επισκέπτες και τους συμμετέχοντες στα σεμινάρια στις διαδρομές της μάθησης για τα ακόλουθα θέματα: Οικολογική κατασκευή νέων κτιρίων και ανακαίνιση παλιών, κατασκευή σπιτιών και κατοικιών χαμηλής και παθητικής ενέργειας, τηλεθέρμανση, συνδυασμένη παραγωγή θερμότητας και ηλεκτρικής ενέργειας, παραγωγή ζεστού νερού από τον ήλιο, ηλιακή ενέργεια (φωτοβολταϊκά), τεχνολογία υδρογόνου, τεχνολογία δικτύων ύδρευσης / αποχέτευσης και πράσινου στον κήπο. Η ολοκληρωμένη φιλοσοφία του κέντρου, προβλέπει ότι τα εκθέματα της έκθεσης και τα κτίρια είναι ταυτόχρονα και χώροι της διαδικασίας εργασίας-μάθησης και χώροι διαμονής για τους συμμετέχοντες στα σεμινάρια, για το προσωπικό και τους επισκέπτες.

Κατά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, το ενεργειακό κέντρο έχει συνεχώς επενδύσει στη δική του ενεργειακή υποδομή. Το βασικό κτίριο που χρονολογείται από το 1928, ανακαινίστηκε πλήρως, έτσι ώστε η κατανάλωση θερμότητας να έχει μειωθεί κατά τα δύο τρίτα. Ο ξενώνας χαμηλής ενέργειας χτίστηκε το 1992 και ένα παθητικό κτίριο που χρησιμοποιείται για την κατάρτιση στις κατασκευές σπιτιών, το 2001. Τα δύο κτίρια ήταν τα πρώτα του είδους τους στη Γερμανία. Επιπλέον, τέθηκαν σε λειτουργία ηλιοθερμικές και φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις, ένα τοπικό σύστημα θέρμανσης και ένα σύστημα επεξεργασίας λυμάτων. Στο ιωβηλαίο έτος 2011, προγραμματίσθηκε ένας περαιτέρω ενεργειακά αποδοτικός εκσυγχρονισμός του κυρίως κτιρίου με παθητικά στοιχεία. Έτσι, ο στόχος της επίτευξης της ουδετερότητας του κέντρου όσον αφορά στις εκπομπές CO2, υλοποιείται σταδιακά. Ανεμογεννήτριες δεν χρησιμοποιούνται λόγω μη ευνοϊκών συνθηκών ανέμου στην περιοχή.

Το κέντρο ενέργειας και περιβάλλοντος υλοποιήθηκε στις εκτάσεις μιας πρώην γεωργικής σχολής. Ιδρύθηκε από επιστήμονες των φυσικών επιστημών, από φυσικούς και εκπαιδευτικούς,  ως μη κερδοσκοπικός οργανισμός, που χρηματοδοτείται από τους πολίτες και ιδιώτες. Ο στόχος ήταν να αναπτυχθούν εναλλακτικές λύσεις σε σχέση με την παραγωγή ενέργειας μεγάλης κλίμακας και ταυτόχρονα να αναπτυχθούν  νέες μορφές συμβίωσης και εργασίας. Με μεγάλη δέσμευση και ιδεαλισμό, οι εννέα άνδρες και οι γυναίκες που ξεκίνησαν το εγχείρημα τα πρώτα χρόνια έφεραν σε πέρας πολλές απαραίτητες βασικές εργασίες αναδιαμόρφωσης.
Η ώθηση για την ίδρυση του κέντρου προήλθε από το εναλλακτικό κίνημα της δεκαετίας του 1970 και του 1980. Έτσι σαν περιεχόμενο είχε την πραγματοποίηση όχι μόνο ενός εγχειρήματος εργασίας, αλλά και ενός εγχειρήματος συλλογικής μορφής ζωής. Από τη δεκαετία του ενενήντα, επικεφαλής του κέντρου είναι  μια εκτελεστική επιτροπή

 Της επαγγελματοποίησης προηγήθηκε μια οργανωμένη διαδικασία εξέλιξης. Οικονομικά επιτυχή λειτουργικά τμήματα προήλθαν από τον αρχικό σύλλογο και οδήγησαν στην αυτοαπασχόληση. Οι επιχειρηματικές δραστηριότητες που συνεχίζουν να έχουν την έδρα τους στις εγκαταστάσεις του κέντρου, προσφέρουν υπηρεσίες, συμβουλές και σχεδιασμό, καθώς και προϊόντα γύρω από τα θέματα που περιγράφονται παραπάνω. Ο σύλλογος προωθεί διαδικασίες συμβουλών, εκπαίδευσης και κατάρτισης, οργανώνει εξειδικευμένες ξεναγήσεις για ομάδες επισκεπτών και εμπειρογνωμόνων από όλο τον κόσμο.

Το ενεργειακό περιβαλλοντικό κέντρο είναι μέρος εκτεταμένων δικτύων και μέλος και υποστηρικτής πολλών επαγγελματικών ενώσεων και ιδρυμάτων. Συνεργάζεται με εθνικές και διεθνείς οργανώσεις που δεσμεύονται στο στόχο της βιώσιμης εξέλιξης των βάσεων της ζωής.

http://www.e-u-z.eu/


[1] Στη διετία 1988-89 είχε παρακολουθήσει και ο γράφων αντίστοιχα τέτοια σεμινάρια, όπως για την βιοκλιματική αρχιτεκτονική και τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας(ΑΠΕ)

  Μεταξύ της άρνησης της μισθωτής εργασίας και των κινήτρων για εργασία

1.     Εμπειρίες από την καθημερινότητα των συνεργατικών του πρώιμου εναλλακτικού κινήματος

Υπάρχει μια εμπειρία από την καθημερινή πρακτική των πρώτων κολεκτίβων που δημιουργήθηκαν στην Ευρώπη μετά το 68 και την ανάπτυξη του πρώιμου εναλλακτικού κινήματος. Η κύρια συζήτηση που γινόταν στα πλαίσιά τους αφορούσε στη χειραφέτηση της εργασίας. Οι καθημερινές εργασιακές σχέσεις και η καθημερινή ζωή τους έπρεπε να διαφοροποιηθούν και να συνδεθούν με το όραμα της σοσιαλιστικής κοινωνικής προοπτικής. Και αυτό να εκφρασθεί όχι στα λόγια και στις καθαρά πολιτικές δραστηριότητες μόνο, αλλά και στον αθέατο συνήθως καθημερινό τρόπο συμπεριφοράς των μελών τους.

Η καθημερινή συμπεριφορά θεωρήθηκε το κύριο αντικείμενο των αλλαγών. Όχι μόνο στις συζητήσεις, αλλά επίσης και στην συλλογική τους εργασία, έπρεπε να αναπτυχθούν εναλλακτικές προς την κυρίαρχη νοοτροπία συμπεριφορές. Τονιζόταν ιδιαίτερα ότι δια της εργασίας δεν παραγόταν μόνο αντικείμενα, προϊόντα και αξίες, αλλά και η ομαδικότητα, η ίδια η κοινότητά τους.

Έχουν γραφεί πολλά βιβλία, αλλά κυρίως μικρές μπροσούρες για τις εμπειρίες που δημιουργήθηκαν στα πλαίσια κολεκτίβων εργασίας, κυρίως αγροτικών κομμούνων. Το να αλλάζεις την καθημερινότητα μέσα στην κομμούνα σήμαινε κυρίως να αλλάζεις την οργάνωση της εργασίας της. Όπως διατυπωνόταν χαρακτηριστικά από μια τέτοια κομμούνα: «ο στόχος είναι ο καθένας κατά το δυνατόν να μπορεί να αυτοκαθορίζει τη δουλειά του στο αγρόκτημα και να δουλεύει με όρεξη»[1] . Για τη καθημερινή κατανομή της αναγκαίας εργασίας αποφασιστικό κριτήριο ήταν ο αυτοκαθορισμός. Ο καθένας έπρεπε διαδοχικά να αναλαμβάνει την ευθύνη για κάθε συγκεκριμένο κομμάτι της αναγκαίας εργασίας, αλλά στο πλαίσιο αυτού του κομματιού ήταν σε πολύ μεγάλο βαθμό ανεξάρτητος. « Για τον καθένα μένει μεγάλο πεδίο ελεύθερο για να κατανείμει τη μέρα του, σε συνεννόηση με τους άλλους να φέρνει σε πέρας και να επιδιώκει να ενσωματώνει στο χρόνο του επίκαιρες  εργασίες, αλλά και συνεπαγόμενες εργασίες, οι οποίες δεν συνδέονται άμεσα με τη διαδικασία παραγωγής»[2].   

Παράλληλα με την αυτονομία έπαιζε σημαντικό ρόλο και η κατάργηση του καταμερισμού της εργασίας. Απορριπτόταν επίσης και η διαφορά μεταξύ της αμειβόμενης και της μη αμειβόμενης εργασίας στο νοικοκυριό. Άνδρες και γυναίκες έκαναν ίδιες εργασίες και αμείβονταν το ίδιο. Το κριτήριο ήταν αν η συγκεκριμένη εργασία θεωρούνταν απαραίτητη για τη συλλογικότητα. Έτσι το μαγείρεμα, το καθάρισμα, η ενασχόληση με τα παιδιά, ήταν εργασίες που αναλαμβάνονταν εκ περιτροπής από τα μέλη της, μπαίνοντας στο πλάνο των απαραίτητων για την ημέρα εργασιών-συνήθως στο εβδομαδιαίο πλάνο.

Σημαντικός στόχος επίσης στα πλαίσια, ιδίως των αγροτικών κομμούνων, ήταν να εξισώνουν τις διαφορές στη γνώση και τις δεξιότητες μεταξύ των μελών τους, ώστε να καταργείται βαθμιαία η διαφορά χειρωνακτικής και πνευματικής εργασίας, καθώς και η διάκριση μεταξύ του ελεύθερου χρόνου και της εργασίας. Η υποκειμενικότητα είχε τη θέση της όχι μόνο εκτός εργασίας, αλλά και στα πλαίσιά της. Παράλληλα δινόταν μεγάλη σημασία στη σχέση της οικονομικής, συναισθηματικής και πολιτικής διάστασης στη καθημερινότητα της συλλογικότητας.  

Οι εξελίξεις στην οργάνωση της εργασίας στα πλαίσια του εναλλακτικού κινήματος, είχαν επηρεασθεί φυσικά από τις προηγούμενες εμπειρίες των συμμετεχόντων στα πλαίσια των καπιταλιστικών ιδιωτικών επιχειρήσεων και των κρατικών υπηρεσιών. Η άρνηση ακριβώς αυτών των συνθηκών εργασίας ήταν και η αφετηρία για τη δημιουργία νέων στα πλαίσια πολλών τέτοιων εναλλακτικών εγχειρημάτων. Σύμφωνα με ένα από αυτά, το «Schwarzmarkt»[3](«Μαύρη Αγορά»): «Ακόμα και όταν η εμπορευματοποιημένη κοινωνία ξανά και ξανά μας ενσωματώνει, τουλάχιστον δεν είμαστε εκτεθειμένοι στην ιδιαίτερη βαρβαρότητα της αλυσίδας παραγωγής και δεν χρειάζεται να πουλιόμαστε στον καπιταλιστικό Μολώχ , εάν δεν δουλεύουμε στο εργοστάσιο, αλλά “καθαρίζουμε το υπόγειο και το πάτωμα” σε ένα συλλογικό εγχείρημα»   Κύρια κριτική ασκήθηκε στην αλυσίδα παραγωγής των εργοστασίων, ενώ γινόταν πιο αποδεκτή η εργασία σε μικρά και μεσαία εργαστήρια, παρόλο που και δω οι εξειδικευμένοι εργαζόμενοι υπακούουν σε καπιταλιστικές συνθήκες εργασίας. Όπως το περιγράφει κάποιο μέλος ενός άλλου τέτοιου εγχειρήματος[4]: « Υπάρχει μεγάλη διαφορά αν εργάζομαι στην Όπελ, στην αλυσίδα παραγωγής και στέκομαι όλη την ημέρα κάνοντας τρείς μόνο κινήσεις με τα χέρια, από το αν παίζω τον ρόλο του εξειδικευμένου εργάτη σε ένα μεσαίο εργαστήριο. Στην πρώτη περίπτωση η ίδια η εργασία μου δίνει να καταλάβω ότι είμαι ένα μηδενικό, κάθε στιγμή ανταλλάξιμος, ένας πολύ μικρός αριθμός. Στη δεύτερη περίπτωση μπορώ να αντιμετωπίσω πολύ διαφορετικά τον μαέστρο ή το αφεντικό».

Ο στόχος λοιπόν που έμπαινε από το εναλλακτικό κίνημα, ήταν να εφευρεθούν βασικές εναλλακτικές- προς τις καπιταλιστικές- σχέσεις: «Η ζωή αρχίζει εκεί που τελειώνει η δουλειά στον καπιταλισμό. Η δουλειά είναι κλεμμένη ζωή. Αυτό δεν πρέπει να συμβαίνει. Δουλειά που επιλέγεις ο ίδιος, στην οποία νιώθεις ότι αυτοπραγματώνεσαι, μπορεί να είναι ένα μέρος της ζωής σου»[5]. Η αυτοοργανωμένη συλλογική εργασία προτεινόταν σαν ένα θετικό βήμα σε σχέση με την επιλογή μέρους του κινήματος μετά το `68 , των «Spontis»(«Αυθόρμητων»), οι οποίοι προτιμούσαν να κάνουν οποιαδήποτε προσωρινά μεροκάματα ώστε να χρηματοδοτούν τη συνήθως λιτοδίαιτη ζωή τους ή τις μακρόχρονες διακοπές τους.

Από το 1970 και μετά στις δυτικές «αναπτυγμένες»  χώρες(Αμερική –Ευρώπη) έχανε σταδιακά την πρωτοκαθεδρία η βιομηχανική εργασία. Με την «πληροφορικοποίηση» της διαδικασίας παραγωγής μειώθηκε το βάρος της πνευματικής, καλλιτεχνικής και εξειδικευμένης εργασίας. Το αποτέλεσμα ήταν εκτός των άλλων και η ανάπτυξη μιας «μποέμικης» συνείδησης σε πολλούς νέους της μεσαίας τάξης, που είχαν μορφωθεί, αλλά δεν εύρισκαν δουλειά αντίστοιχη με το επίπεδό τους στη βιομηχανία. Έτσι το 40% περίπου των μελών των εναλλακτικών εγχειρημάτων ήταν σπουδαγμένοι και ακαδημαϊκοί.[6]

2.     Μεταξύ της άρνησης και των κινήτρων

 Μετά από κάποιο διάστημα λειτουργίας των εναλλακτικών αυτών εγχειρημάτων, φάνηκε ότι το πλαίσιο της αυτοκαθοριζόμενης εργασίας έφθανε στα όριά του. Διαπιστώθηκε π.χ. από τη «Schwarzmarkt»:  «μια αντίφαση μεταξύ του εξαναγκασμού μιας συγκεκριμένης χρονικά συγκομιδής, οικολογικά/οικονομικά σωστών γεωργικών πρακτικών και του λεγόμενου “εθελούσιου αξιώματος” ή του “υποκειμενικού παράγοντα”.  Μια αντίφαση, η οποία δεν λύνεται ούτε με το τεχνικό-πραγματιστικό σύνθημα “η δουλειά είναι δουλειά”, ούτε με τη πιπίλα του “γουστάρω-δεν γουστάρω ”, αλλά μόνο με το να μπαίνει σε συζήτηση, ξανά και ξανά, η τροποποίηση της οργάνωσης της εργασίας, η ανακατανομή των ρόλων και η επαναξιολόγηση των καθηκόντων»[7].  Οι συμπεριφορές στο χώρο εκπαίδευσης-εργασίας, που πριν στα πλαίσια των σχολείων-πανεπιστημίων και των εργοστασίων ήταν η αρχή της αντίστασης,  στα πλαίσια των κολεκτίβων έγιναν εμπόδιο. Έτσι όταν υπήρχε όξυνση έμπαινε στο προσκήνιο ξανά το ζήτημα των κινήτρων για εργασία.

Το ίδιο ζήτημα έμπαινε και στις αγροτικές κομμούνες. Αντιμετώπιζαν το πρόβλημα της υποκειμενικής άρνησης εργασίας: «Όταν και αν βρίσκονται κίνητρα μόνο στη βάση προσωπικών προτεραιοτήτων και των γενικά αποδεκτών σαν αναγκαίων εργασιών-όπως η επιδιόρθωση σκεπής, η αντικατάσταση δαπέδου και μέρους της ηλεκτρικής εγκατάστασης, και, και και-τότε για πόσο μπορεί να υπάρχει συνέχεια χωρίς κατάλληλους κανόνες οργάνωσης και κυρώσεων, που εφάρμοσαν στο παρελθόν και το παρόν επιτυχημένες πειραματικές κομμούνες;»[8].

Η αυτονομία του ατόμου έρχεται συχνά σε αντίθεση με την απαραίτητη για την ύπαρξη της συλλογικότητας εργασία. Για αυτό οι αγροτικές κομμούνες έπρεπε να βρίσκουν τρόπους να ξεπερνούν το πρόβλημα με το κινητοποιούν τα άτομα χωρίς να καταφεύγουν σε ιεραρχίες και μηχανισμούς κυρώσεων: «Όλοι στην ομάδα θα πρέπει να μαθαίνουν να κινητοποιούν τους εαυτούς τους και τους άλλους με τέτοιο τρόπο, ώστε ο καθένας να αναλαμβάνει υπευθυνότητα, χωρίς να αισθάνεται ότι καθίσταται υπεύθυνος από τους άλλους… Οργάνωση, τάξη, υπευθυνότητα, καθαριότητα, βοηθούν στην επικράτηση μιας πραγματικά χαλαρής καθημερινότητας και στη σχετική σταθερότητα της ομάδας. Όλα αυτά είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για μια μακρόχρονη διαδικασία εκμάθησης σε εναλλακτικές κοινωνικές σχέσεις, με τις οποίες εμπλουτίζεται η συνείδηση των μελών, ώστε να μπορούν να καταλαβαίνουν τι συμβαίνει με τους ίδιους και να δρουν αυτοκαθοριζόμενοι».

Υπήρχε πάντα ο κίνδυνος να αποτύχει ένα εγχείρημα, αν κάποια από τα μέλη επέμειναν στην ικανοποίηση κάποιας ανάγκης, που είτε δεν τη συζητούσαν, είτε στρεφόταν ενάντια στη συλλογικότητα. Από την άλλη η επικράτηση κάθε φορά του συλλογικού μηχανισμού θα μπορούσε να οδηγήσει σε ύπουλη επιστροφή στις στάσεις και συμπεριφορές της αστικής κοινωνίας. Σε κάθε περίπτωση η συλλογικότητα ήταν ο αποφασιστικός χώρος, όπου λυνόταν η αντίθεση και έμπαιναν όρια στην ατομική συμπεριφορά. Στα πλαίσια της συλλογικότητας γινόταν στην ουσία έρευνα και  καθημερινή πρακτική σε αυτό που ο Μισέλ Φουκώ είχε περιγράψει για την γενικότερη κοινωνία με τις έννοιες των «τεχνικών εξουσίας» και «ατομικών τεχνικών», σε σχέση με την κοινωνική σταθερότητα και τη συναίνεση. Η εντατική αντιπαράθεση που υπήρχε σε σχέση με την οργάνωση της εργασίας και τα κίνητρα για εργασία, στα πλαίσια του εναλλακτικού κινήματος δείχνει ότι η εναλλακτική καθημερινότητα καθοριζόταν από το ζήτημα της ηγεσίας, της καθοδήγησης και της ταχτικής στην επίλυση αντιθέσεων. Απαιτούσε τη διαμόρφωση μιας νέας μορφής διακυβέρνησης.  Στην ώρα των αποφάσεων φαινόταν το σημείο σύγκλησης μεταξύ του ετεροκαθορισμού και αυτοκαθορισμού των μελών. Στην ουσία τότε τα μέλη βρισκόταν μπροστά στο ζήτημα της συλλογικής αυτοκυβέρνησης. Από την προσπάθεια των εναλλακτικών εγχειρημάτων να περιορισθούν οι τάσεις αυτοκαταστροφής, διαμορφώθηκε μια μορφή διακυβέρνησης, η οποία όμως δε θα μπορούσε να επιβιώσει για πολύ χωρίς συναίνεση και στηριζόμενη στην άνευ όρων υπακοή.

Το επίπεδο των  περιορισμών των απαραίτητων για τη διατήρηση και συνέχιση των εναλλακτικών εγχειρημάτων, ήταν συνδεδεμένο στενά με τη συγκεκριμένη κάθε φορά οικονομική κατάστασή τους. Όσο μικρότερη ήταν η οικονομική πίεση, τόσο μεγαλύτερη η δυνατότητα ελιγμών και εύρεσης ισορροπίας. Έτσι τα μέλη σε κάποιες αγροτικές κομμούνες της Γερμανίας π.χ. δε μπορούσαν να αντεπεξέλθουν οικονομικά μόνο με τη δουλειά στο αγρόκτημα. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να υπάρχουν και οικονομικές εισροές από ενασχολήσεις «έξω» από αυτό, πράγμα που έδινε τη δυνατότητα για πιο «φιλελεύθερη» αντιμετώπιση των προβλημάτων στην εργασία στο αγρόκτημα, αφού δεν υπήρχε και μεγάλη οικονομική πίεση. Δεν συνέβαινε όμως αυτό παντού.

3.     Η κρίση των πρώιμων εναλλακτικών εγχειρημάτων

Στα περισσότερα πρώιμα συνεργατικά εγχειρήματα και κολεκτίβες, παρόλο που υπήρχε περιορισμός σε συγκεκριμένες ανάγκες κατά περιόδους και επαναλαμβανόμενες εργασίες με χαμηλές αμοιβές, καθώς και ωράρια μέχρι και 12 ωρών-γενικά όχι καλές συνθήκες εργασίας- επειδή δεν επιβάλλονταν από διευθυντές και αφεντικά, αλλά ήταν αποτέλεσμα συλλογικών συζητήσεων και αποφάσεων, γινόταν όλα αυτά αποδεκτά από τα μέλη. Αλλά επειδή υπήρχε συλλογική απόφαση, δεν σήμαινε ότι άλλαζε και τους οικονομικούς περιορισμούς. Απλά άλλαζε τις προτεραιότητες και αντί να έμπαινε το πρόβλημα για το ποιές αναγκαιότητες και προβλήματα θα έπρεπε να αντιμετωπισθούν με τη συλλογική προσπάθεια, έμπαινε σαν πρωταρχικό το ζήτημα του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζονταν.

Στο 2ο μισό της 10ετίας του `70, το εναλλακτικό κίνημα είχε μεγάλη επίδραση και δημιουργήθηκαν πάρα πολλά εγχειρήματα, τα οποία συνδέθηκαν μάλιστα μέσα από τοπικές, περιφερειακές και εθνικές συναντήσεις  από τη μια, αλλά από την άλλη πολλά από αυτά, σε μικρό χρονικό διάστημα από τη δημιουργία τους, έπεσαν σε βαθειά κρίση. Η βασική αιτία ήταν ότι έπρεπε να ανταγωνισθούν με όρους αγοράς τις συμβατικές επιχειρήσεις. Το αρχικό κεφάλαιο με το οποίο ξεκινούσαν τις δραστηριότητές τους ήταν συνήθως πολύ μικρό. Έτσι εξαρτιόταν πολύ από τους εράνους στους υποστηρικτές τους και από την ένταση στην προσφορά εργασίας των μελών τους, πράγμα που δεν έμεινε χωρίς συνέπειες. Λόγω της δύσκολης οικονομικής κατάστασης στην οποία βρισκόταν έμπαινε όλο και περισσότερο στο προσκήνιο η ανάγκη για αποδοτική οργάνωση της εργασίας από τη μια, και από την άλλη δεν μπορούσαν να πληρωθούν οι εργασίες των μελών σύμφωνα με τον σχεδιασμένο προϋπολογισμό. Λόγω του μεγάλου συνήθως φόρτου εργασίας, η πρόθεση για ανάπτυξη άλλου τρόπου ζωής και εργασίας έφθανε στα όριά της.

Υπήρχε λοιπόν κριτική από τη μεριά μελών: «απόδοση σημαίνει αντοχή στις συζητήσεις, συνεδριάσεις, διεισδυτική ματιά στα οργανωτικά θέματα, σωστές πολιτικές υποθέσεις για όλα τα συμβαίνοντα, μεγιστοποίηση παραγωγής και πωλήσεων-εν συντομία μέρα νύχτα στα πόδια με ενεργητική συμμετοχή για τη συλλογικότητα και με τις προσωπικές ανάγκες και σχέσεις στο μίνιμουμ ή καλύτερα ολοκληρωτικά ξεχασμένες…». Η μεγάλη πίεση οδηγούσε αργά αλλά σταθερά σε βαθειά κρίση τις σχέσεις μεταξύ των μελών και συνήθως η αντίφαση μεταξύ της ανάγκης για αυτονομία και αυτοπραγμάτωση και της ανάγκης λειτουργίας του εγχειρήματος λυνόταν υπέρ της συλλογικότητας. Αλλά αυτό οδηγούσε σε ένα σπιράλ την αντίδραση κάποιων μελών: «αν δεν είμαστε σε θέση να δημιουργήσουμε συλλογικά μια κατάσταση εργασίας, απαλλαγμένη από καταναγκασμούς και ισορροπημένη μεταξύ της υποκειμενικής ανάγκης και της αντικειμενικής εμπειρίας, τότε μου είναι αδιάφορη η εφημερίδα»[9].

Η συνήθης εξέλιξη ήταν ότι τα μέλη που διαφωνούσαν με την πλειοψηφία αναγκαζόταν να αποχωρήσουν από το εγχείρημα. Όσοι μένανε αποφασίζανε για τον εαυτό τους ότι ο στόχος της αυτοπραγμάτωσης και της αυτονομίας μετατοπιζόταν για το μέλλον, ότι έμπαιναν όρια στο γούστο και την ευχαρίστηση, χάριν της συνύπαρξης στη συλλογικότητα. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του συνεργατικού τυπογραφείου «Druckladen» της Φρανκφούρτης, όπου ενώ σε ένα άρθρο σε μια εφημερίδα της πόλης, το Pflasterstrand, έκανε κριτική στα άλλα εναλλακτικά τυπογραφεία και ισχυριζόταν για το ίδιο ότι «φυσικά και είμαστε κάτω από συγκεκριμένους οικονομικούς καταναγκασμούς, αλλά δεν συμβιβαζόμαστε με απάνθρωπες συνθήκες στο χώρο μας». Στην ίδια έκδοση όμως της εφημερίδας υπήρχε άρθρο ενός μέλους του «Druckladen» που έγραφε: «Αυτό το τυπογραφείο υπάρχει ακόμα, επειδή εμείς οι ίδιοι με τη δουλειά μας αυτοκαταστρεφόμαστε. Μέσα σε δύο χρόνια έχω δουλέψει περισσότερο από ότι σε τρία χρόνια στο εργοστάσιο. Είναι αυτό εναλλακτικό;» Αναρωτιόταν το μέλος .

Σε μια συζήτηση όμως, μεταξύ διαφόρων εγχειρημάτων που οργανώθηκε στο Δυτικό τότε Βερολίνο,  φάνηκε ότι σιγά σιγά  η ανάγκη για αυτονομία συνδέθηκε με τον επιχειρηματικό τρόπο σκέψης. Έτσι μεγάλωνε η διάθεση να γίνονται αποδεκτές δυσχερείς συνθήκες εργασίας που ξεπερνούσαν και τα χαμηλότερα στάνταρτς που είχαν πετύχει τα συνδικάτα με τους εργοδότες τότε: «…Αλλά είναι ακριβώς αυτό που δεν χρειαζόμαστε(εννοεί τα στάνταρτς), γιατί μας κάνει κέφι η δουλειά μας όπως την κάνουμε. Όταν εγώ δουλεύω στο χώρο μου και 12 ώρες ασταμάτητα, δεν είμαι κουρασμένος όπως θα ήμουνα με 8 ώρες με διαλείμματα στο εργοστάσιο»[10].  Αυτή η διάθεση για δουλειά στα εγχειρήματα δεν εξηγείται μόνο από το ευχάριστο περιεχόμενο της δουλειάς. Συνδέεται περισσότερο με την οργάνωσή της, που έδινε την αίσθηση της αυτονομίας και της ανεξαρτησίας στον καθένα που συμμετείχε. Μιας αυτονομίας όμως που όλο και περισσότερο σκόνταφτε στα όρια που έβαζε η αγορά έξω.

Ενώ λοιπόν σε κάποια από τα εγχειρήματα επικράτησε η απογοήτευση και η συρρίκνωση, σε άλλα στάθηκε δυνατόν να συνεχίζουν-ακόμα και κάτω από δύσκολες οικονομικές συνθήκες-με τις πολιτικές αρχές του εναλλακτικού κινήματος. Στάθηκε δυνατόν γιατί είχαν καταφέρει να συνδεθούν με κομμάτια της κοινωνίας και καταναλωτές των προϊόντων τους, που τους στηρίζανε παρόλο που η ποιότητα ή η τιμή τους δεν συναγωνίζονταν αυτή των συμβατικών προϊόντων της αγοράς. Μια από τις αιτίες για την χαμηλή ποιότητα- φαινομενικά γιατί π.χ. τα αγροτικά προϊόντα των κομμούνων μπορεί να μην είχαν και την καλύτερη εμφάνιση, αλλά ποιοτικά ήταν καλύτερα, αφού δεν περιείχαν φυτοφάρμακα και χημικά λιπάσματα-ήταν και το γεγονός ότι τα περισσότερα μέλη ήταν αυτοδίδακτοι στη συγκεκριμένη παραγωγή και ότι σιγά-σιγά αποκτούσαν δεξιότητες με σκληρή και πολλή δουλειά. Αυτό εκτιμούσαν και οι «πελάτες» υποστηρικτές τους, που δεν τους στηρίζανε μόνο για πολιτικούς λόγους, αλλά και γιατί προσέχανε και την υγεία τους. Είχε αρχίσει εντωμεταξύ να δημιουργείται και το πρώιμο αντίστοιχο κίνημα των κριτικών και συνειδητών καταναλωτών και των οπαδών της «υγιεινής ζωής».

 Έχουμε αρκετά τέτοια παραδείγματα που κατάφεραν να παραμείνουν μέχρι και σήμερα ελκυστικά για τη νεολαία, η οποία «ψαχνόταν για έναν άλλο τρόπο ζωής». Γινόταν ιδιαίτερα ελκυστικά σε περιόδους που «έξω από αυτά» οι συνθήκες εργασίας χειροτέρευαν ή επικρατούσε μεγάλη ανεργία. Κατάφεραν να ξεπεράσουν τη κρίση τους δίνοντας μια απάντηση που είχε να κάνει περισσότερο με τις αλλαγές στα πλαίσιά τους «εδώ και τώρα» και όχι περιμένοντας τις αλλαγές των γενικότερων κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών συνθηκών. Αυτά μπόρεσαν να δώσουν ταυτόχρονα και μια απάντηση στη ίδια τη κρίση του πρώιμου εναλλακτικού κινήματος και στη διαμόρφωσή του σε πιο ρεαλιστική βάση, παίρνοντας τη μορφή αντιπυρηνικού, οικολογικού ή του κινήματος για την ποιότητας ζωής.


[1] Leineweber, Schibel, “Die Alternativbewegung” («Το Εναλλακτικό Κίνημα»), σελ. 97

[2] Schibel, Es genügt nicht, in den Spalten der Geselschaft zu leben, Teil II (Δεν αρκεί να ζεις στις ρωγμές της κοινωνίας, Μέρος ΙΙ), σελ. 16 

[3] Ιδρύθηκε το 1975 στο Αμβούργο και συμμετείχαν περίπου 100 άνθρωποι που απασχολήθηκαν αυτοοργανώνοντας  συνεργεία αυτοκινήτων, ηλεκτρολογεία, ραφεία, κεραμοποιεία, γραφεία νομικών και ιατρικών συμβουλών, καθώς και ένα κέντρο πληροφοριών και μια ομάδα βοτάνων, αναπτύσσοντας ταυτόχρονα και σχέσεις με αγροτικές κομμούνες για τη διατροφή τους.

[4] ASH (Arbeiterselbsthilfe=Αυτοβοήθεια των εργατών), ένα εγχείρημα του πρώιμου εναλλακτικού κινήματος στη Γερμανία, που συστάθηκε το 1976 και εξειδικεύθηκε με μετακομίσεις, καθαρισμούς και επιδιορθώσεις επίπλων.  

[5]  Ebenda, σελ. 11

[6] Brand, Büsser, Rucht, Aufbruch in eine andere Gesellschaft(Εμπρός για μια άλλη κοινωνία), σελ. 256

[7] Carstensen, Gegenökonomie und Alternativkultur, σελ. 11.

[8] Leineweber, Schibel, «Die Alternativbewegung»(«Το Εναλλακτικό Κίνημα»),  σελ 100.

[9] Πρόκειται για την εναλλακτική συνεργατική εφημερίδα radikal (ριζοσπαστικός). Το απόσπασμα από το: Wie eine radikal entsteht, σελ.13

[10] Ebenda, σελ. 9

ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ
ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ
ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ

Η Δικτύωση Συνεργατικών Εγχειρημάτων Αθήνας είναι μια προσπάθεια που
ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2012, με πρωτοβουλία των αυτοδιαχειριζόμενων
εργασιακών σχημάτων που έχουν δημιουργηθεί στην πόλη μας τα τελευταία
χρόνια.

Είμαστε συλλογικότητες ανθρώπων που προηγουμένως είτε βρισκόμασταν στην
ανεργία, είτε στην εργασιακή επισφάλεια. Απέναντι σε αυτή την πραγματικό-
τητα, πήραμε την απόφαση να δοκιμάσουμε έναν άλλο τρόπο εργασίας, συλ-
λογικό, με σχέσεις σεβασμού, συντροφικότητας και αλληλεγγύης. Βάλαμε λοι-
πόν στην πράξη την πεποίθησή μας πως δεν χρειάζονται στην οργάνωση της εργασίας κάθετες και ιεραρχικές δομές για να αναπτύξουμε τις παραγωγικές μας ικανότητες.

Μέσα από τις συναντήσεις μεταξύ των συλλογικοτήτων μας, διαπιστώσαμε
ότι είμαστε μεν διαφορετικές, αλλά μας ενώνουν κοινές αρχές και πρακτικές που
θα θέλαμε να μοιραστούμε με την κοινωνία.

Ποιοι/ες είμαστε – Αρχές ενότητας

α) Είμαστε εργασιακά εγχειρήματα τα οποία έχουν σαν βασική επιδίωξη την εξάλειψη ιεραρχιών και ανισοτήτων. Λειτουργούμε χωρίς μετόχους-ιδιοκτήτες, χωρίς αφεντικά, με ισότιμες σχέσεις μεταξύ μας τόσο στην οργάνωση της εργασίας όσο και στη λήψη αποφάσεων. Το ίδιο ισότιμα γίνεται και η ανταμοιβή της εργασίας, με βάση την αρχή «ίση αμοιβή για ισόχρονη εργασία», ανεξάρτητα από εκείνες τις παραμέτρους που καθορίζουν τις αποδοχές στον καπιταλιστικό εργασιακό στίβο, όπως για παράδειγμα η ηλικία, το φύλο, το μορφωτικό επίπεδο, οι αρμοδιότητες. Οι μόνες περιπτώσεις που δεν ισχύει αυτό αφο-
ρά σε συναδέλφους που έχουν αυξημένες ανάγκες, κατόπιν της συλλογικής από-
φασης όλων.

β) Είμαστε εργαζόμενοι και όχι «συνεταιρισμένοι ιδιοκτήτες». Όλες και όλοι μας που εργαζόμαστε στα συνεργατικά εγχειρήματα είμαστε ισότιμα μέλη, και
δεν προσλαμβάνουμε άλλους με όρους εξαρτημένης μισθωτής εργασίας. Στό-
χος μας είναι ο αξιοπρεπής βιοπορισμός των μελών μας, μέσω της παροχής χρή-
σιμου και ποιοτικού έργου για το κοινωνικό σύνολο, και όχι κάποια «απόδοση
κεφαλαίου». Έτσι, τα εγχειρήματά μας δεν αποσκοπούν στο επιχειρηματικό
κέρδος. Σε περίπτωση που υπάρχουν οικονομικά πλεονάσματα, σκοπός μας είναι να κοινωνικοποιούνται με διάφορους τρόπους (π.χ. ένταξη νέων μελών, μείωση τιμών πώλησης, στήριξη αντίστοιχων εγχειρημάτων ή αυτοοργανωμέ-
νων κοινωνικών δομών και κινημάτων).

γ) Είμαστε συλλογικότητες ανθρώπων που οραματιζόμαστε έναν διαφορετικό κόσμο, βασισμένο στην ισότητα και την αλληλεγγύη. Έναν κόσμο που να χωράει όλους και όλες, ανεξαρτήτως εθνικότητας, φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού, χρώματος και κουλτούρας. Γι’ αυτό το λόγο, στους κόλπους μας δεν ανεχόμαστε ρατσιστικές, σεξιστικές, εθνικιστικές ή νεοφασιστικές συμπεριφορές και απόψεις. Στεκόμαστε αλληλέγγυες και αρωγοί στα κοινωνικά κινήματα που εμφορούνται από τις ίδιες ιδέες.

δ) Είμαστε συλλογικές προσπάθειες που επιδιώκουμε να έχουμε υψηλό βαθμό αυτονομίας από κρατικές, κομματικές, επιχειρηματικές ή άλλες θεσμικές εξαρτήσεις. Προφανώς δεν αγνοούμε ότι δραστηριοποιούμαστε μέσα σε ένα συγκεκριμένο κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον, αλλά προσπαθούμε να σταθούμε στα πόδια μας, τόσο οργανωτικά όσο και οικονομικά, με βασικό κορμό τις δικές μας δυνάμεις χωρίς εξάρτηση, με τη μορφή μόνιμης χρηματοδότησης ή άλλου τύπου προώθησης, από κρατικούς, κομματικούς, επιχειρηματικούς παράγοντες.

Η Δικτύωσή μας συναντιέται μια φορά το μήνα, στην τακτική μας συνέλευση.

Σε αυτήν, συμμετέχουμε ως συλλογικότητες και όχι ως άτομα. Οι εκπρόσωποι
κάθε εγχειρήματος εκφράζουν τις απόψεις των συλλογικοτήτων τους, όπως αυ-
τές έχουν διαμορφωθεί εντός των επιμέρους συνελεύσεων. Αποφασίζουμε, λοι-
πόν, αφού έχει προηγηθεί διαβούλευση του συνόλου των συναδέλφων και αφού
μέσω της σύνθεσης των διαφορετικών απόψεων, έχει εξευρεθεί η βέλτιστη από-
φαση. Η μέθοδος που ακολουθούμε είναι αυτή της σύνθεσης-συνδιαμόρφω-
σης και όχι της ψηφοφορίας. Έτσι, μπορεί να απαιτείται περισσότερος χρόνος
για τη λήψη αποφάσεων, αλλά θεωρούμε ότι αφενός χτίζουμε βαθύτερους δε-
σμούς μεταξύ μας και αφετέρου καταλήγουμε σε πιο σφαιρικές και ορθές απο-
φάσεις. Θέμα αναθεώρησής τους μπορεί να τεθεί μόνο μετά την πάροδο ενός
χρόνου. Αυτό, φυσικά, δεν ισχύει σε περίπτωση που υπάρχει η γενική αίσθηση
ότι μια απόφαση ήταν λάθος ή χρειάζεται άμεση επικαιροποίηση.
Οι συνελεύσεις μας είναι ανοιχτές σε κάθε αντίστοιχο εγχείρημα που μοιράζε-
ται τις αρχές μας, σέβεται τις διαδικασίες μας και εμπνέεται από τους σκοπούς
μας, ανεξαρτήτως νομικού προσώπου. Αρχικά, τα νέα εγχειρήματα έχουν την ιδιό-
τητα του παρατηρητή, μπορούν δηλαδή να παρακολουθούν τις διαδικασίες και
να εκφράζουν τις απόψεις τους, αλλά όχι να συναποφασίζουν. Εντάσσονται ως
μέλη στη Δικτύωση μετά από τη συμμετοχή τους σε τρεις συνελεύσεις και τη σύμ-
φωνη γνώμη των υπόλοιπων εγχειρημάτων.

Σε περίπτωση που κάποιο εγχείρημα παραβιάζει τις αρχές ενότητας ή επιδεικνύει
αντισυντροφική συμπεριφορά, υπάρχει η δυνατότητα αναφοράς του θέματος
στη συνέλευση της Δικτύωσης, όπου συζητείται κατά προτεραιότητα. Σε περί-
πτωση μη αλλαγής στάσης, όσο και αν επιδιώκουμε να μην συμβεί ποτέ, υπάρ-
χει και η δυνατότητα αποπομπής κάποιου εγχειρήματος από τη Δικτύωση.

Πώς λειτουργούμε

Τα εγχειρήματα που συμμετέχουν στην Δικτύωση αναλαμβάνουν την ευθύνη να
συμμετέχουν στις διαδικασίες της. Σε περίπτωση συνεχόμενης απουσίας κάποιου
εγχειρήματος, για διάστημα τουλάχιστον τριών συνελεύσεων, αυτό χάνει το δι-
καίωμα συναπόφασης και πλήρους συμμετοχής στη Δικτύωση. Για να ενταχθεί
και πάλι, απαιτείται η επιστροφή στις διαδικασίες με το status του παρατηρη-
τή, όπως δηλαδή και για τα νέα εγχειρήματα.

Οι στόχοι μας

Μέσω της Δικτύωσής μας, επιδιώκουμε τρεις γενικούς στόχους:

Την αλληλοϋποστήριξη μεταξύ των εγχειρημάτων που απαρτίζουν τη Δικτύωση.
Προσπαθούμε να χρησιμοποιούμε η μία συλλογικότητα τα προϊόντα και τις
υπηρεσίες της άλλης, να σχηματίσουμε δηλαδή μια αλληλέγγυα εσωτερική αγο-
ρά. Αντίστοιχα προωθούμε όλες μαζί την ύπαρξη, τα προϊόντα και τις υπηρεσίες
όλων των εγχειρημάτων μας στην κοινωνία. Διερευνούμε, επίσης, και άλλους τρό-
πους οικονομικής, οργανωτικής και τεχνικής αλληλοβοήθειας μεταξύ μας. Στό-
χος μας, επίσης, είναι η ανταλλαγή εμπειριών και προβληματισμών όσον αφο-
ρά στη νέα, για όλους και όλες μας, εμπειρία της χειραφετημένης συλλογικής
εργασίας.

Τη διάδοση της ιδέας των συνεργατικών εγχειρημάτων στην κοινωνία αλλά και την παροχή στήριξης σε συλλογικότητες που θέλουν να ξεκινήσουν μια τέτοια προσπάθεια.
Στο πλαίσιο αυτό επεξεργαζόμαστε μια σειρά εξωστρεφών παρεμβάσεων, μέ-
ρος των οποίων είναι και η λειτουργία του ιστοτόπου kolektives.org, αλλά και
η επεξεργασία συμβουλευτικού εγχειριδίου ίδρυσης ενός συνεργατικού εγχει-
ρήματος. Παράλληλα, καθένα από τα εγχειρήματά μας παρέχει ενεργητικά όποια
συμβουλή και βοήθεια μπορεί σε συλλογικότητες που σκέφτονται να ιδρύσουν
ένα συνεργατικό εγχείρημα.

Τη συντονισμένη συμμετοχή μας στον αγώνα για έναν ευρύτερο κοινωνικό μετασχηματισμό.
Παρότι κατανοούμε τους περιορισμούς που θέτει η υφιστάμενη κοινωνική,
πολιτική και οικονομική οργάνωση, στα πλαίσια της οποίας αναγκαστικά λει-
τουργούμε, θεωρούμε ότι η δράση μας ανοίγει δυνατότητες για την υπέρβασή
της. Δεχόμενες/οι τις αντιφάσεις και τα παρόντα όρια των εγχειρημάτων μας προς
αυτή την κατεύθυνση, πιστεύουμε ότι η συνεργασία και ο συντονισμός μεταξύ
μας μπορεί να δημιουργήσει ισχυρότερες δυναμικές, που θα αμφισβητούν έμ-
πρακτα την κυρίαρχη οργάνωση της εργασίας και γενικότερα την δικτατορία της
καπιταλιστικής οικονομίας. Πρόκειται για ένα στρατηγικό στόχο, τον οποίο δεν
διαχωρίζουμε από την επιτυχία των δικών μας εγχειρημάτων. Σαν πρώτα βήματα,
επιδιώκουμε την άμεση σύνδεσή μας τόσο με το αυτόνομο εργατικό κίνημα, όσο και με το κίνημα της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας.

Τα τακτικά μέλη της Δικτύωσης

http://www.kolektives.org

Από το πέταμα Σκουπιδιών … στη διαλογή χρήσιμων Υλικών

Έχοντας κλείσει ήδη ένα χρόνο λειτουργίας ενημερώνουμε τους αρκάδες συμπολίτες μας ότι δεχόμαστε καθημερινά στην Αποθήκη μας τα παρακάτω υλικά συσκευασιών : χαρτί, πλαστικό, μέταλλα (από αλουμίνιο ή λευκοσίδερο), γυάλινα μπουκάλια καθώς επίσης τηγανέλαια, ηλεκτρικές – ηλεκτρονικές συσκευές και λάμπες φωτισμού (ΠΡΟΣΟΧΗ : Να μην είναι σπασμένες !).

Τα υλικά συσκευασιών πρέπει να είναι ΞΕΠΛΥΜΕΝΑ, ΚΑΘΑΡΑ και ΣΤΕΓΝΑ, χωρίς υπόλοιπα από τροφές και υγρά.

Ο κατάλογος των ανταποδοτικών κινήτρων που προσφέρουμε γι΄αυτή, την ενεργό συμμετοχή του πολίτη σε ένα έργο με έντονο κοινωνικό – οικολογικό – πολιτισμικό χαρακτήρα, έχει ως εξής :

* ΧΑΡΤΙ …………….  25 Ευρώ/τόνος

* ΠΛΑΣΤΙΚΟ ……….  60 Ευρώ/τόνος

* ΓΥΑΛΙ …………….  0

* ΑΛΟΥΜΙΝΙΟ συσκευασιών  400 Ευρώ/τόνος

* ΛΕΥΚΟΣΙΔΗΡΟΣ …  60 Ευρώ/τόνος

* ΤΗΓΑΝΕΛΑΙΑ …..  250 Ευρώ/τόνος 

* ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ – ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ  ……  0

* ΛΑΜΠΕΣ ΦΩΤΙΣΜΟΥ  ……….  0

(Για μεγαλύτερες ποσότητες, οι τιμές των ανταποδοτικών κινήτρων αυξάνονται)

Μας φέρνετε τα υλικά σας στη διεύθυνση :

2ο χλμ. Εθνικής Οδού Τρίπολης – Σπάρτης, Τρίπολη

(πίσω από το βενζινάδικο του κ. Αγγελόπουλου)

Ωράριο λειτουργίας για τον μήνα Ιούνιο 2014 :

Δευτέρα :                  8.30 π.μ. – 16.30 μ.μ.

Τρίτη – Παρασκευή : 7.30 π.μ. – 16.30 μ.μ

Σάββατο :                  7.30 π.μ. – 15.30 μ.μ.

Τηλ. : 2713 – 006980 , www.arkadikienallaktiki.blogspot.gr

Και, λόγω της επικαιρότητας (οι εκλογές μόλις τέλειωσαν),  μην ξεχνάτε : Ψηφοδέλτια και εκλογικό υλικό που δεν χρειάζεστε πλέον, μην τα πετάτε, φέρτε τα σε μας για Ανακύκλωση!

  Ελπίδα, με τη δημιουργία Τοπικών Συναιτεριστικών Εταιρειών λαϊκής βάσης.

Όπως σε όλη τη Ελλάδα έτσι και στην Περιφέρεια Πελοποννήσου, Κυβέρνηση και Περιφέρεια, προωθούν τα σχέδιά τους ώστε να αναθέσουν μέσω ΣΔΙΤ τη διαχείριση των σκουπιδιών σε ιδιώτες, με την κατασκευή φαραωνικών έργων με πανάκριβο από κάθε πλευρά κόστος. Όπως ανακοινώθηκε πρόσφατα από την Περιφέρεια Πελοποννήσου, εντός του καλοκαιριού αναμένεται η ανάδειξη του αναδόχου του Έργου με την ολοκλήρωση των σχετικών διαδικασιών.

Από το σημείο αυτό όμως και μέχρι την κατασκευή του έργου και την έναρξη λειτουργίας του ΄΄ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης απορριμμάτων΄΄ θα παρέλθουν τρία τουλάχιστον χρόνια, ήτοι ούτε το 2016 δεν θα είναι έτοιμο το εν λόγω έργο.
Η συνέχεια

Πρωτοβουλίες πολιτών σε όλη την Ελλάδα, ακολουθώντας τη μέθοδο της διαλογής απορριμμάτων στην πηγή, στήνουν «πράσινες» επιχειρήσεις και ανοίγουν νέα προοπτική στη διαχείριση των σκουπιδιών, μακριά από τη λογική των… εργολάβων



Του Μιχαήλ-Αγγελου Κωνσταντόπουλου


Σε μια Ελλάδα που είναι από τις ουραγούς της Ευρώπης στην ανακύκλωση, με το 82% των απορριμμάτων να καταλήγει στις χωματερές, πολίτες από τις τοπικές κοινωνίες παίρνουν την κατάσταση στα χέρια τους και ιδρύουν συνεταιριστικές επιχειρήσεις ανακύκλωσης, με σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος και την κάλυψη τοπικών αναγκών. Η «Εφ.Συν.» μίλησε με πέντε τέτοιες πρωτοβουλίες ανά την Ελλάδα, που λειτουργούν ως Α.Ε. ή ως Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις και Αστικοί Μη Κερδοσκοπισκοί Συνεταιρισμοί, μαθαίνοντας για το ελπιδοφόρο ξεκίνημα, τις μεθόδους τους, τα προβλήματα και τις προοπτικές που υπάρχουν.

1. Την αρχή έκανε το 2011 η «Λακωνική Βιοενεργειακή Α.Ε.» στη Σπάρτη. Η κατάσταση που επικρατούσε με τα σκουπίδια στην περιοχή και η αδυναμία της δημοτικής αρχής να δώσει αποτελεσματική λύση οδήγησαν τον Σταύρο Αργυρόπουλο στην πρωτοβουλία της ίδρυσης μιας εταιρείας ανακύκλωσης που βρήκε μεγάλη ανταπόκριση από την τοπική κοινωνία. Η εταιρεία εισήγαγε τη δική της μέθοδο διαχείρισης των απορριμμάτων με διαχωρισμό των ανακυκλώσιμων υλικών στην πηγή (και όχι μετέπειτα διαλογή σύμμεικτων υλικών) που πλέον είναι γνωστή ως «λακωνική μέθοδος διαχείρισης απορριμμάτων».

Σήμερα διαχειρίζεται τα απορρίμματα τουλάχιστον 1.000 οικογενειών καθώς και τοπικών επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα να παράγει τόσο περιβαλλοντικό όσο και οικονομικό όφελος αφού, εκτός από τη μείωση του όγκου των απορριμμάτων στις χωματερές, προσφέρει και θέσεις εργασίας. Στο πολυμετοχικό σχήμα είναι ευπρόσδεκτοι να συμμετέχουν ισότιμα όλοι οι κάτοικοι της περιοχής αλλά όχι μεγαλομέτοχοι και επιχειρήσεις, οι αποφάσεις λαμβάνονται από γενική συνέλευση και στόχος είναι τα κέρδη είτε να επιμερίζονται στους πολίτες ανάλογα με τη συμμετοχή τους είτε να διοχετεύονται για έργα που χρειάζεται η τοπική κοινωνία, όπως μας πληροφορεί ο κ. Αργυρόπουλος: «Η συμμετοχή του πολίτη είναι κομβική και κυρίαρχη. Ο πολίτης διαχειρίζεται ο ίδιος τα απορρίμματά του και έτσι έχουμε κοινωνικό, περιβαλλοντικό και αναπτυξιακό όφελος».

2. Τα βήματα της Σπάρτης ακολούθησε και η Τρίπολη, με την «Αρκαδική Εναλλακτική Α.Ε.» να προσπαθεί να λύσει το πρόβλημα με τα σκουπίδια και να προσφέρει στην περιοχή. Λειτουργεί εδώ και έναν χρόνο και διαχειρίζεται 30 τόνους απορριμμάτων μηνιαίως με τη συμμετοχή 350 οικογενειών και ενδιαφέρον από επιχειρήσεις. «Αυτή η μέθοδος μπορεί να δώσει στην Ελλάδα νέες θέσεις εργασίας και να επιλύσει το πρόβλημα με τα σκουπίδια. Το 90% των αστικών στερεών αποβλήτων περιέχει χρήσιμα υλικά. Πρέπει να επαναχρησιμοποιούνται και όχι να καταλήγουν σε ΧΥΤΑ ή να πηγαίνουν για καύση», λέει στην «Εφ.Συν.» ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Βασίλης Γιόκαρης.

Βέβαια, η ανακύκλωση δεν είναι τόσο κερδοφόρα και εύκολη υπόθεση όπως ακούγεται, και έτσι χρειάζεται η στήριξη των πολιτών με τη μεγαλύτερη συμμετοχή τους και τις συνδρομές τους για να επιβιώσει το εγχείρημα, υποστηρίζει ο κ. Γιόκαρης. «Στόχος μας είναι η δημιουργία μιας βιώσιμης οικονομικά μονάδας που επιλύει ένα σοβαρό πρόβλημα, παράγει πολιτισμό και έχει οικολογική συμβατότητα. Προφυλάσσουμε τους πολίτες από λύσεις διπλά κοστοβόρες και αναποτελεσματικές. Οταν η εταιρεία έχει κέρδη, η γενική συνέλευση είναι αυτή που θα αποφασίσει εάν θα επιστραφούν στους μετόχους ή εάν θα χρησιμοποιηθούν για έργα κοινωνικής πρόνοιας και προστασίας του περιβάλλοντος», καταλήγει.

3. Πρόσφατα ξεκίνησε τη δράση της στην πόλη της Πάτρας και πιλοτικά στο Αρκτικό Διαμέρισμά της και στον πρώην Δήμο Ρίου η Κοιν.Σ.Επ. «Ανακυκλώνω στην Πηγή». Ηδη σε τέσσερις μήνες λειτουργίας της υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον και συνεργασία τοπικών επιχειρήσεων, κατοίκων, σχολείων, νοσοκομείων καθώς και του Πανεπιστημίου Πατρών. Στην αχαϊκή πόλη λειτουργεί ανακύκλωση, αλλά αρκετά από αυτά που συλλέγονται καταλήγουν τελικά στον κορεσμένο ΧΥΤΑ της Ξερόλακκας. Τα μέλη του συνεταιρισμού οργανώνουν επισκέψεις σχολείων στην αποθήκη τους και ενημερώνουν τους μαθητές για την ανακύκλωση, ενώ βασίζονται στην εθελοντική προσφορά και στον διαχωρισμό των απορριμμάτων στην πηγή, συλλέγοντας αυτή τη στιγμή χαρτί, πλαστικά, αλουμίνιο και λευκοσίδηρο.

Ολες οι αποφάσεις λαμβάνονται συλλογικά, αφού κάθε εβδομάδα συνεδριάζει η διοικούσα επιτροπή και κάθε μήνα διεξάγεται γενική συνέλευση. «Το ελπιδοφόρο μας εγχείρημα έχει οικολογικό και κοινωνικό περιεχόμενο. Αυτό που πετάμε είναι ένας πλούτος που μπορεί να επιστρέψει στην τοπική κοινωνία. Σήμερα η Πάτρα δεν κερδίζει τίποτα από την ανακύκλωση τον απορριμμάτων της και μόνο ξοδεύει. Θέλουμε να δημιουργήσουμε σε 25 περιοχές της Πάτρας που σήμερα δραστηριοποιούμαστε πυρήνες και συνελεύσεις κατοίκων που θα αποφασίζουν πού θα διανέμεται το όφελος που θα προκύψει από τη λειτουργία της επιχείρησης», λέει στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος του συνεταιρισμού και καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών, Γιάννης Ζαρκάδης.

4. Και η νησιωτική Ελλάδα δείχνει ιδιαίτερο ζήλο για την ανακύκλωση, με παρόμοιες πρωτοβουλίες να εμφανίζονται ήδη σε Μύκονο και Τήνο. Ο Αστικός Μη Κερδοσκοπικός Συνεταιρισμός «Μοίκονος» προήλθε ύστερα από ζυμώσεις ενεργών πολιτών που ήταν απογοητευμένοι με την αδιαφορία που επικρατούσε για την ανακύκλωση και την αποκομιδή των σκουπιδιών στη Μύκονο. Τον Ιούλιο του 2013 ξεκίνησε τη δράση του με τη συλλογή 10 διαφορετικών ανακυκλώσιμων υλικών. Ολες οι αποφάσεις που αφορούν τον συνεταιρισμό και τη διοχέτευση των κερδών του για τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας λαμβάνονται μέσω γενικών συνελεύσεων και υπάρχει απόλυτη διαφάνεια, αφού μέχρι και τα τιμολόγια από την πώληση των ανακυκλώσιμων υλικών δημοσιεύονται στο Διαδίκτυο.

Σε επίσκεψή του ο περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, Γιάννης Μαχαιρίδης, μίλησε για μια αξιέπαινη πρωτοβουλία που πρέπει να στηριχθεί από την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Παρ’ όλα αυτά ο Δήμος Μυκόνου δεν έχει ασχοληθεί με τον συνεταιρισμό και δεν έχει συζητήσει τις προτάσεις που έχει υποβάλει εδώ και περίπου τρεις μήνες για την εφαρμογή του μοντέλου του σε ευρεία κλίμακα στο νησί, ενώ την ίδια στιγμή έχουν γίνει καταγγελίες ότι τα απορρίμματα από τους μπλε κάδους της ανακύκλωσης της Μυκόνου δεν κατέληγαν στην ανακύκλωση αλλά στον ΧΥΤΑ της Φυλής καθώς δεν γινόταν κανενός είδους διαλογή στο νησί.

«Ο δήμος δεν βλέπει θετικά το εγχείρημά μας μέχρι στιγμής, αλλά θεωρώ πολύ σημαντική τη συνεργασία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης μαζί μας, ώστε να δεχόμαστε μεγαλύτερο όγκο απορριμμάτων και να έχουμε περισσότερα έσοδα τα οποία θα μπορέσουμε να επενδύσουμε για τη βελτίωση του συστήματος διαχείρισης, όπως και για τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας. Εμείς θέλουμε κοινωνικοποίηση και δημόσιο έλεγχο στη διαχείριση των απορριμμάτων», λέει στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος του συνεταιρισμού «Μοίκονος», Σταύρος Ασημομύτης.

5. Στην Τήνο, το έργο της ανακύκλωσης, που δεν υπήρχε σε οργανωμένη μορφή στο νησί, έχει αναλάβει εδώ κι έναν χρόνο η Κοιν.Σ.Επ. «Καλλονή-Κελλιά». Ηδη στο εγχείρημα συμμετέχουν πάνω από 300 οικογένειες και περίπου 100 επιχειρήσεις και, κατά τον πρόεδρο του συνεταιρισμού, Δημήτρη Πολιτόπουλο, οι στόχοι του πρέπει να κινούνται γύρω από το τρίπτυχο «προστασία του περιβάλλοντος, εκπαίδευση και προώθηση του τόπου και των προϊόντων του». Μείζονος σημασίας βέβαια θεωρείται και η δημιουργία θέσεων εργασίας, η ενίσχυση ευάλωτων κατοίκων του νησιού και η προώθηση πολιτιστικών δραστηριοτήτων.

Πρόσφατα, η Κοιν.Σ.Επ. «Καλλονή-Κελλιά» Τήνου έγινε μέλος του πανευρωπαϊκού δικτύου συνεταιριστικών επιχειρήσεων Rescoop που σχετίζεται με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και συστάθηκε με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Στην περίπτωση της Τήνου η δημοτική αρχή συνεργάζεται με το εγχείρημα, κάτι που δίνει περισσότερες δυνατότητες και την ελπίδα για τους ανθρώπους του συνεταιρισμού ότι η Τήνος μπορεί να γίνει πρότυπο νησί στην ανακύκλωση.

Πλέον, ενδιαφέρον για τη συνεταιριστική ανακύκλωση με διαλογή στην πηγή υπάρχει πανελλαδικά, αφού, σύμφωνα με τον Σταύρο Αργυρόπουλο, ανάλογες πρωτοβουλίες ετοιμάζονται σε τουλάχιστον 20 πόλεις και σε νησιά, δείχνοντας ότι η ανακύκλωση μπορεί να σταματήσει να αποτελεί άγνωστη λέξη στη χώρα μας, προσφέροντας ταυτόχρονα πολλαπλά οφέλη στις τοπικές κοινωνίες.


πηγη:http://www.efsyn.gr/?p=191573