Του Δήμου Χλωπτσιούδη

Στην 11η Ανοικτή Αγορά προχωρά το ανταλλακτικό δίκτυο Υπηρεσιών & Προϊόντων Κοι.Νό την Κυριακή 26 Ιανουαρίου στην πλατεία Ευόσμου (11.00 – 14:00). Το Κοι.Νό είναι ένα δίκτυο που προσπαθεί να αντιμετωπίσει με τη χρήση ενός εναλλακτικού κοινωνικού νομίσματος, ανταλλακτικής φύσης, τις συνέπειες της κρίσης υποστηρίζοντας όσους αδυνατούν να αγοράσουν αγαθά και υπηρεσίες. Κοινός τόπος των μελών του είναι η αντίληψη ότι με τη συνεργασία, την αυτοοργάνωση, τη παρέμβαση και τη συμμετοχή είναι δυνατόν να διεκδικηθεί η αυτονομία και η αλληλεγγύη.

Τα δίκτυα ανταλλαγής χωρίς χρήματα αναπτύσσονται σε όλη τη χώρα και θέτουν τους δικούς τους ανθρωποκεντρικούς όρους απέναντι στην αγοραία λογική της κερδοσκοπίας και της εκμετάλλευσης. Άλλωστε, η οικονομική κρίση κατέδειξε με τον πιο βίαιο τρόπο τις κοινωνικές ανισορροπίες, φτωχοποιώντας τους πολίτες και περιθωριοποιώντας τους.

Το Κοινωνικό Νόμισμα (Κοι.Νό) αν και έχει τη λογική του νομίσματος στις συναλλαγές, διατηρεί τον ανταλλακτικό του χαρακτήρα και ξεφεύγει από τη χρηματοπιστωτική λογική με τρόπο ακτιβιστικό. Ως ανταλλακτική μονάδα δε συσσωρεύεται, δε μεταβιβάζεται, δεν τοκίζεται. Αποτελεί ένα μέσο αλληλεγγύης ώστε τα μέλη του δικτύου στη Θεσσαλονίκη να μπορούν να “αγοράζουν” μια σειρά αγαθών ή να απολαύσουν υπηρεσίες που οικονομικά επιβαρύνουν σημαντικά τα νοικοκυριά.

Και κάνοντας λόγο για αλληλεγγύη δεν αναφερόμαστε στις διαφημιστικές φιλανθρωπίες που κατακλύζουν ως κοσμοϊστορικά γεγονότα τα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων. Αναφερόμαστε στην ανάπτυξη μιας εναλλακτικής οικονομίας που όχι μόνο στηρίζει τη μικρή και μεσαία παραγωγή και τη διάθεση υπηρεσιών, αλλά ταυτόχρονα χτυπά τις συστημικές ιδεοληψίες της εθνικής πολιτικής κι οικονομικής ελίτ για το χρήμα. Άλλωστε, στη σημερινή συγκυρία κρίνεται ως αναγκαιότητα η πρακτική εφαρμογή της κοινωνικής αλληλεγγύης στην καθημερινότητα των κοινωνικών σχέσεων (από την εργασία και τις απειλές για τη μετατροπή της σε «απασχολησιμότητα», έως την απουσία της, την ανεργία, την ανέχεια, τη φτώχεια, την ολοκληρωτική επικράτηση του φόβου ως κυρίαρχης κοινωνικής ιδεολογίας).

Μέσα από το τοπικά ανταλλακτικά δίκτυα ουσιαστικά οι πολίτες αντιτάσσονται στο παραδομένο οικονομικό μοντέλο λειτουργώντας αλληλέγγυα. Αναπτύσσουν δίπλα στην κοινωνική δράση, ένα διαφορετικό οικονομικό μοντέλο το οποίο ούτε στερεί τη δημιουργικότητά της ούτε μειώνει την αναπτυξιακή της προοπτική, ενώ ταυτόχρονα έχει ορίζοντα την κοινωνική συνοχή, τη συνεργασία και τη φέρνει δίπλα στους φυσικούς ταξικούς της συμμάχους.

Παράλληλα, αναπτύσσεται ένα κίνημα που στηρίζεται στη συμμετοχή όλων κι όχι στη φιλανθρωπία λίγων, καλλιεργώντας ταυτόχρονα μια συνείδηση κινηματικής συμμετοχής με στρατηγικό στόχο ένα διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης και λειτουργίας. Εξάλλου, η οικονομική βιωσιμότητα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την κοινωνική βιωσιμότητα, την ένταξη δηλαδή και ενσωμάτωση του πολίτη, μέσω της εργασίας, στην κοινότητα.

Αξίζει να υπογραμμίσουμε πως η κοινωνική οικονομία, αν και κινείται παράλληλα με το πλαίσιο των αγορών, έχει την ιδιαιτερότητα να λειτουργεί κινηματικά καθώς στηρίζεται σε ευρεία κοινωνική βάση αναπτύσσοντας μια ιδιαίτερη σχέση αλληλεγγύης και προωθώντας την κοινωνική συνοχή. Επίσης, τα δίκτυα κοινωνικής οικονομίας δημιουργούν θέσεις απασχόλησης σύμφωνα με τις αρχές της αλληλεγγύης (εργασιακή ενσωμάτωση των κοινωνικών ομάδων που είναι αποκλεισμένες από την αγορά εργασίας), ενώ σε πολλές περιπτώσεις παρέχουν δωρεάν κοινωφελείς υπηρεσίες.

Ουσιαστικά το μοντέλο αυτό όχι μόνο στηρίζει τη μικρή και μεσαία επιχειρηματικότητα, αλλά της προσφέρει νέες διεξόδους και προοπτικές, χωρίς να μειώνει καθόλου την καλλιέργεια ταξικής συνείδησης. Αντίθετα, θα έρθουν πιο κοντά τα μέλη διαφόρων κοινωνικών στρωμάτων και θα συνεισφέρουν όχι μόνο στην ανάταση και διατήρηση της ταξικής τους υπόστασης (αποφυγή πληβειοποίησης), αλλά και θα φέρουν σε αρμονία όλα εκείνα τα τμήματά της τα οποία έφεραν σε σύγκρουση οι νεοφιλελεύθεροι απολογητές, οι τιμητές του κάθε εργαζόμενου.

Το πρόβλημα στη χώρα μας είναι πως ακόμα δεν υπάρχει ένα πλήρες νομικό πλαίσιο στο οποίο να μπορεί να ενταχθεί η κοινωνική κι αλληλέγγυα οικονομία. Ουσιαστικά αυτή  λειτουργεί στα όρια του νόμου. Έτσι  προκύψει αδήριτη η ανάγκη -για το άπλωμα των δικτύων- ενός ικανού νομικού πλαισίου που να ενισχύσει και να νομιμοποιήσει πλήρως ανάλογες δράσεις.

Εκδήλωση με τίτλο «Κακές λέξεις από Σ… όπως Συνεταιρισμοί» διοργανώνει την Παρασκευή 24 Ιανουαρίου [στις 6.30 μ.μ. στο αμφιθέατρο Άλκης Αργυριάδης στα Προπύλαια] η Αλληλεγγύη για Όλους

Στην εκδήλωση θα μιλήσουν ο Πέτρος Λινάρδος Ρυλμόν, οικονομολόγος, και οι καθηγητές στο ΤΕΙ Μεσολογγίου Τάκης Νικολόπουλος και Δημήτρης Καπογιάννης, συγγραφείς του βιβλίου «Εισαγωγή στην Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία».
Στο χώρο θα βρίσκονται εκπρόσωποι συνεταιρισμών, οι οποίοι θα παρουσιάσουν τα εγχειρήματά τους και θα συμβουλεύσουν όσους ενδιαφέρονται να ξεκινήσουν νέες πρωτοβουλίες.
Η Αλληλεγγύη για Όλους, μάλιστα, έχει εκδώσει έναν «οδηγό», ο οποίος επιχειρεί να προβάλλει πτυχές του νόμου 4019/2011 για την κοινωνική επιχειρηματικότητα και να κάνει μια προσέγγιση για το πώς βλέπει την επικαιρότητα των κοινωνικών συνεταιρισμών. Στον οδηγό προβάλλονται η οπτική και οι βασικές αρχές και όροι λειτουργίας των κοινωνικών συνεταιρισμών.

Την Κυριακή, 12 Ιαν 2014, στις 12.00, στην αίθουσα συνεδριάσεων της Περιφερειακής Ενότητας Πιερίας (28ης Οκτ 40, ΚΑΤΕΡΙΝΗ) η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση «ΚοινΣΕπ ΜΟΥΣΕΣ ΠΙΕΡΙΩΝ» οργανώνει ανοικτή συνάντηση «ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΕΜΠΕΙΡΙΩΝ» με εκπροσώπους Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων από τον χώρο της Βορείου Ελλάδος. Η ΚοινΣΕπ ΜΟΥΣΕΣ ΠΙΕΡΙΩΝ είναι η με αριθμό 1 πρώτη πιστοποιηθείσα ΚοινΣΕπ στην Ελλάδας σε εφαρμογή του Νόμου 4019/2011, ενώ οι μέχρι σήμερα πιστοποιηθείσες ΚοινΣΕπ είναι περίπου 354, αφού παρεμβλήθηκε το «2012-Διεθνές Έτος Συνεταιρισμών». Κατά την μεγάλη διεθνή κρίση του 2008 παρατηρήθηκε ότι οι κοινωνίες που είχαν αναπτυγμένες δομές κοινωνικής οικονομίας ανταποκρίθηκαν επιτυχέστερα στην κρίση. Μετά από εκείνη την παρατήρηση το Διεθνές Γραφείο Εργασίας (ILO) εισηγήθηκε και ο ΟΗΕ χαρακτήρισε το 2012, ως Διεθνές Έτος Συνεταιρισμών. Στην Ελλάδα συνέπεσε με την κρίση της Ελληνικής Οικονομίας και οι ΚοινΣΕπ απλώθηκαν σχετικά γρήγορά και ως συνήθως προηγήθηκαν της οργάνωσης και υποστήριξης του κράτους. Kάνοντας πράξη την συνεταιριστική αρχή της αυτοβοήθειας οι πρωτοπόρες ΚοινΣΕπ προσφέρουν τις εμπειρίες τους στις άλλες ΚοινΣΕπ, αλλά και όσους άλλους και άλλες ενδιαφέρονται για την ανάπτυξη συστημάτων της κοινωνικής οικονομίας και ιδιαίτερα Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων. Ήδη από το καλοκαίρι δημιουργήθηκε μια πενταμελής Συντονιστική Επιτροπή για να προσπαθήσει να δημιουργήσει έναν δίαυλο επικοινωνίας με τις υπηρεσίες του κράτους, στην οποία συμμετέχει και η κ. Γιώτα Ραφτοπούλου και μπορεί να μας δώσει τις τελευταίες διαθέσιμες πληροφορίες. Σε τοπικό επίπεδο, στην Βόρεια Ελλάδα, έγινε αυτοοργανωμένη συνάντηση εκπροσώπων ΚοινΣΕπ στις 15/12/2013, σε μια αίθουσα του φιλόξενου Δήμου Θεσσαλονίκης (έδρα του ΠΑΡΑΤΗΡΗΡΤΗΡΟΥ των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών Κεντρικής Μακεδονίας), όπου καταγράφηκε η ανάγκη για συστηματική ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΕΜΠΕΙΡΙΩΝ όλων όσων συμμετέχουν σε ΚοινΣΕπ και αποφασίσθηκε να γίνουν ανοικτές εκδηλώσεις στην Κατερίνη (12/1/2014, έδρα της ΚοινΣΕπ ΜΟΥΣΕΣ ΠΙΕΡΙΩΝ), στην Καβάλα (9/2/2014, έδρα της ΚοινΣΕπ ΓΑΛΗΝΟΣ) και στον Λαγκαδά (2/3/2014, έδρα της ΚοινΣΕπ ΜΥΓΔΟΝΙΑ), ενώ για ΚοινΣΕπ στον αγροτικό τομέα θα συζητήσουν και στις 2/2/2014, μέσα στην Agrotica). Τον τελευταίο καιρό με αυξανόμενη συχνότητα καταγράφονται όλο και περισσότερες εκδηλώσεις για την Κοινωνική & Αλληλέγγυα Οικονομία και τις Κοινωνικές Συνεταιρίστηκες Επιχειρήσεις και προκύπτει η ανάγκη τουλάχιστον οι πρωταγωνιστές ή ακόμα καλύτερα οι συμμετέχοντες στις ΠΡΩτοβουλίες Συνεργασίας στην Κοινωνική και ΑΛληλέγγυα Οικονομία (ΠΡΩΣΚΑΛΟ), να γνωρίζονται, να αποκτήσουν παραστάσεις από τους χώρους δραστηριότητας άλλων δομών και να προσφέρουν τις εμπειρίες τους ώστε να αναπτυχθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, «από κάτω», δομές της κοινωνικής οικονομίας. Άλλωστε η κοινωνική οικονομία εξυπηρετεί αποτελεσματικότερα τις οργανωμένες κοινωνίες, όπου υπάρχουν ακόμα τέτοιες. Πληροφορίες: 6977407540, 6998282382 Για την καταγραφή, Δημήτρης Μιχαηλίδης, 6998282382

1. Η περιεκτικότητα του CO2 στην ατμόσφαιρα πέρασε τα  400 ppm για πρώτη φορά στην ιστορία.

3. Ένας τεράστιος αριθμός από ζώα και φυτά απειλούνται με εξαφάνιση.

7. Η στάθμη της θάλασσας έσπασε ρεκόρ, ενισχύοντας τις επιπτώσεις των καταιγίδων και των πλημμυρών.

Φανταστείτε ένα νησί με ​​μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ... φαντασία ή πραγματικότητα ; Πραγματικότητα , αν συμπεριλάβει τον τοπικό πληθυσμό σε αυτή τη διαδικασία μετασχηματισμού . Ή τουλάχιστον αυτό είναι που η αναπτυξιακή στρατηγική μηδενικών εκπομπών αποκάλυψε στην περίπτωση της Krk Island στην Αδριατική Θάλασσα .
Η αιολική ενέργεια ήταν η ραχοκοκαλιά αυτής της στρατηγικής σε συνδυασμό με μια καινοτόμο προσέγγιση για τη δημιουργία υδροηλεκτρικών συστημάτων σε συνδυασμό με τις ανεμογεννήτριες . Αυτό θα επιτρέψει στο νησί να αποθηκεύει ενέργεια σε ταμιευτήρες νερού σε υψηλότερα υψόμετρα , όταν υπάρχει περίσσεια αιολικής ενέργειας , όπως κατά τη διάρκεια της νύχτας , και να χρησιμοποιεί την αποθηκευμένη δυναμική ενέργεια του νερού κατά τη μετακίνησή του σε χαμηλότερους  ταμιευτήρες(μετατροπή της κινητικής του ενέργειας σε ηλεκτρική, κατά την υδατόπτωση), τις ώρες αιχμής. Μια παρόμοια ιδέα αναπτύσσεται και από το νησί El Hierro των Καναρίων Νήσων .

Η ενεργειακή ανεξαρτησία ιδίως των νησιών απαιτεί όμως πολύ περισσότερα από ό, τι προσφέρει η υψηλή τεχνολογία . Είναι απαραίτητη η συμμετοχή των τοπικών ανθρώπων που ζουν στο νησί . Αυτοί είναι οι ιδιοκτήτες των στεγών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για φωτοβολταϊκά συστήματα , είναι επίσης αυτοί που παράγουν και το είδος των οργανικών αποβλήτων , έτσι ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή βιοαερίου .

Η στρατηγική μηδενικών εκπομπών του νησιού αναπτύχθηκε σε συνεργασία με την τοπική εταιρεία διαχείρισης αποβλήτων . Μετά την αρχική εξέταση , αποφασίστηκε ότι ο μόνος τρόπος με τον οποίο το νησί θα μπορούσε να γίνει ανεξάρτητο σε ενέργεια ήταν να συμπεριληφθούν και οι πολίτες στη διαδικασία μετασχηματισμού . Έτσι , το 2012 ιδρύθηκε ενεργειακός συνεταιρισμός Ponikve, στον οποίο συμμετέχουν τρεις δήμοι , μια τοπική ΜΚΟ και 24 ιδιώτες .

Ο συνεταιρισμός προσπάθησε αρχικά να ευαισθητοποιήσει τον τοπικό πληθυσμό για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και αυτό έγινε μέσω της διοργάνωσης διαλέξεων σε κάθε δήμο του νησιού . Το 2012 , όταν ιδρύθηκε ο συνεταιρισμός , η νομοθετική κατάσταση όσον αφορά τα φωτοβολταϊκά ήταν πολύ ευνοϊκή . Ο Ponikve έκανε μια απογραφή των στεγών του νησιού, όπου θα μπορούσαν να τοποθετηθούν ηλιακά φωτοβολταϊκά συστήματα . Δεδομένου ότι η πλειονότητα των στεγών ήταν ιδιωτικές , ο συνεταιρισμός επέλεξε ένα μοντέλο το οποίο θα μπορούσε να βοηθήσει τους ιδιώτες ιδιοκτήτες να εγκαταστήσουν στη στέγη τους φωτοβολταϊκό σύστημα σε ανταγωνιστική τιμή . Τα δεδομένα σχετικά με τους δυνητικούς επενδυτές και τις στέγες τους συλλέχθηκαν με ερωτηματολόγιο που απέστειλε σε κάθε διεύθυνση στο νησί . Ο συνεταιρισμός έλαβε 202 απαντήσεις από τους ανθρώπους που επιβεβαιώνουν το ενδιαφέρον τους για την εγκατάσταση ενός φωτοβολταϊκού συστήματος.

Στο δεύτερο στάδιο , συλλέχθηκαν προσφορές από τους υποψήφιους αναδόχους . Δεδομένου ότι ο συνεταιρισμός ζήτησε προσφορά για το σύνολο των 202 στεγών η τιμή της εγκατάστασης ηλιακής φωτοβολταϊκής ενέργειας μειώθηκε δραματικά . Για παράδειγμα , η τιμή της τεχνολογίας έπεσε από 33.000- 40.000 ευρώ σε 15.000 – 17.500 ευρώ για μια σύμβαση με το «κλειδί στο χέρι» . Επιπλέον , ο συνεταιρισμός κατόρθωσε να μειώσει το κόστος της λήψης των απαιτούμενων αδειών σε μόλις 250 ευρώ . Οι τιμές για ένα ηλιακό σύστημα PV έπεσε πολύ , λόγω της κλίμακας του συνεταιρισμού και της μεγαλύτερης διαπραγματευτικής του δύναμη .

Εντωμεταξύ όμως το δυσμενές νομοθετικό περιβάλλον από την κροατική Κυβέρνηση –λογω ποσόστωσης-παρεμποδίζει τα σχέδια συνεταιρισμού για την ηλιακή ενέργεια . Αλλά η στρατηγική μηδενικών εκπομπών στηρίζεται όχι μόνο στην ηλιακή ενέργεια . Στο εξής , ο συνεταιρισμός  εργάζεται για την ανάπτυξη μιας μονάδας βιοαερίου , για την οποία μια μελέτη σκοπιμότητας έχει πραγματοποιηθεί . Επίσης, προτίθεται να εφαρμόσει τα ηλεκτρικά οχήματα στο σύστημα δημόσιων συγκοινωνιών και την ανάπτυξη σταθμών επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων.

Είναι η πρώτη πρωτοβουλία αυτού του είδους στην Κροατία . Ως εκ τούτου, ο ενεργειακός συνεταιρισμός του νησιού Krk προετοιμάζει το έδαφος για εκείνους που θα ακολουθήσουν.