Ανακοίνωση

Θέλεις να είναι η Μύκονος καθαρή;

Θέλεις να  γίνεται ανακύκλωση στο νησί μας;

Τότε:

Γίνε ενεργό μέλος στην Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση Μ ΟΙΚΟ ΝΟΣ!

Βοήθησε να ανακυκλώσουμε στην πηγή.

Αποφάσισε για τα κέρδη της επιχείρησης πού και πώς θα διατίθενται αποκλειστικώς για τις ανάγκες της κοινωνίας μας.

ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΕΙΣ!

• Με τον διαχωρισμό των ανακυκλώσιμων προϊόντων στο σπίτι και στο χώρο εργασίας  -  σε συνεργασία με την Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση    Μ ΟΙΚΟ ΝΟΣ  η οποία θα συλλέγει τα ανακυκλώσιμα στη πηγή, συμβάλλεις  στην καθαριότητα του τόπου σου.
• Προσφέροντας, για μία και μοναδική φορά, ένα μικρό ποσό, συμμετέχεις στην Κοινωνική  Συνεταιριστική Επιχείρηση Μ ΟΙΚΟ ΝΟΣ και μετατρέπεις τα ανακυκλώσιμα προϊόντα σε κέρδος που επιστρέφει στην κοινωνία.

Απευθυνόμαστε σε όλους τους κατοίκους, τα νοικοκυριά και τους επιχειρηματίες της Μυκόνου να στηρίξουν αυτό το εγχείρημα.

Καλούμε όλους τους πολίτες στην ιδρυτική συνάντηση την Τετάρτη 20 Μαρτίου 2013 στις 19:30  στο Γρυπάρειο  πολιτιστικό κέντρο.

Δήλωσε συμμετοχή και άλλαξε τον τόπο σου.

 Είναι στο χέρι μας!!!

Για το Συντονιστικό – επικοινωνία με: 6974882052 ,6942012364

Διακύρηξη αρχών της εταιρίας ΜΟΙΚΟΝΟΣ

Αγαπητοί συμπολίτες

ως κάτοικοι αυτού του τόπου και απέναντι σε ό,τι μας κατακλύζει καθημερινά αισθανόμαστε την ανάγκη να απευθυνθούμε σε εσάς, καταθέτοντας μία πρόταση που σκοπούς έχει να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο της Μυκόνου, να υποστηρίξει με κάθε τρόπο την κοινωνία της και εν τέλει να αποτελέσει ένα νέο παράδειγμα οικολογικής και δημιουργικής αφύπνισης.

Ως πολίτες της  Μυκόνου ανησυχούμε για την συνεχή υποβάθμιση της ποιότητας της ζωής στο νησί μας, με την καθημερινή απαξίωση του περιβάλλοντος και την σταδιακή εξάλειψη των κοινωνικών δομών του νησιού.

Ως  πολίτες αυτής της χώρας ανησυχούμε για την απουσία και την ανικανότητα του κράτους, με την λεηλασία του πλούτου και την ολομέτωπη επίθεση κατά  της κοινωνίας.

Ως πολίτες του κόσμου ανησυχούμε για τη ραγδαία εξάπλωση της φτώχειας παγκοσμίως, με την κατασπατάληση πόρων και ενέργειας και με την βιβλικών διαστάσεων οικολογική καταστροφή.

Τι μπορούμε να κάνουμε;

Απέναντι σε όλα αυτά εμείς πιστεύουμε πως ο κάθε πολίτης μπορεί και οφείλει να πράξει τα μέγιστα ώστε ο τόπος που διαβιεί να είναι σε αρμονική συνύπαρξη με το περιβάλλον, εξασφαλίζοντας έτσι μια ισορροπημένη ανάπτυξη με σεβασμό στην φύση, πιστεύουμε πως ο κάθε πολίτης μπορεί και οφείλει να πράξει τα μέγιστα ώστε η πολιτεία στην οποία κοινωνεί να χαρακτηρίζεται από την αλληλεγγύη, την συνεργασία και την δημοκρατία.

Εμείς, οι πολίτες της Μυκόνου, αναλαμβάνουμε την πρωτοβουλία προτείνοντας και δημιουργώντας την Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση ΜΟΙΚΟΝΟΣ.

Σκοπός της επιχείρησης είναι η προστασία του περιβάλλοντος, η αξιοποίηση κάθε μορφής καθαρής ενέργειας, διαθέσιμη στο νησί, προς όφελος αποκλειστικώς της κοινωνίας της Μυκόνου καθώς και η εμπέδωση του εθελοντισμού και της ισότιμης συμμετοχής.

Η επιχείρηση αποτελείται από όλους τους κατοίκους της Μυκόνου που συναποτελούν την Γενική Συνέλευση, το ανώτατο όργανο του συνεταιρισμού που αποφασίζει για την δράση της επιχείρησης και για τους κοινωνικούς φορείς στους οποίους θα διανέμονται αποκλειστικώς τα κέρδη της επιχείρησης.

Ξεκινάμε το εγχείρημα με την ανακύκλωση στο νησί.

Είναι γνωστό ότι στην Ελλάδα σήμερα, τα αστικά στερεά απορρίμματα καταλήγουν είτε σε ανεξέλεγκτες χωματερές είτε σε χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων. Στη θέση αυτών, προωθείται πανελλαδικά η εγκατάσταση εργοστασίων καύσης των απορριμμάτων στα πλαίσια ιδιωτικοποίησης της διαχείρισης τους. Υπάρχει όμως μια επιστημονικά και θεσμικά διεθνώς αποδεκτή ιεράρχηση των μεθόδων διαχείρισης των απορριμμάτων, που αναδεικνύει τις λύσεις που ωφελούν την κοινωνία. Σύμφωνα με αυτήν, η σημερινή κατάσταση με τις χωματερές και τους ΧΥΤΑ αποτελεί την τελευταία και χειρότερη λύση διαχείρισης, ενώ η σχεδιαζόμενη με τα εργοστάσια καύσης αποτελεί την προτελευταία χειρότερη λύση από κοινωνική, οικονομική και περιβαλλοντική άποψη.

Σύμφωνα με την ίδια ιεράρχηση, οι καλύτερες λύσεις κοινωνικά-οικονομικά-περιβαλλοντικά είναι με σειρά προτεραιότητας:

1) η πρόληψη-μείωση, 2) η επαναχρησιμοποίηση και 3) η ανακύκλωση των απορριμμάτων.

Οι τρεις αυτές λύσεις (σε συνδυασμό) είναι οι φθηνότερες, προστατεύουν το περιβάλλον, μπορούν να υλοποιηθούν από τις τοπικές κοινωνίες και τα οφέλη να τα καρπωθεί η κοινωνία. Αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί με το μοντέλο δημόσιας-κοινωνικής διαχείρισης των απορριμμάτων, κατά το οποίο η συνολική διαχείριση (συμπεριλαμβανομένων των υποδομών) στηρίζεται στη συνεργασία μεταξύ δημόσιων φορέων (κράτος ή τοπική αυτοδιοίκηση), συνεταιρισμών (κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας και άμεσης δημοκρατίας) και άλλων συλλογικοτήτων μιας κοινότητας, μια διαχείριση με το χαμηλότερο κόστος, με τις περισσότερες νέες θέσεις εργασίας, με την αποτελεσματικότερη προστασία του περιβάλλοντος και με κοινωνικά δίκαιη κατανομή του παραγόμενου πλούτου.

Επομένως,

Καλούμε τον κάθε πολίτη, το κάθε νοικοκυριό, τους επιχειρηματίες του νησιού να  διαχωρίζουν τα ανακυκλώσιμα προϊόντα στο σπίτι και στον χώρο εργασίας τους. Η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση ΜΟΙΚΟΝΟΣ δεσμεύεται να περισυλλέγει τα ανακυκλώσιμα προϊόντα στην πηγή συμβάλλοντας στην καθαριότητα του νησιού

Καλούμε τον κάθε πολίτη να συμμετέχει ως μέλος  στην Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση ΜΟΙΚΟΝΟΣ. Προσφέροντας για μία και μοναδική φορά ένα μικρό ποσό αποκτάς το δικαίωμα να αποφασίζεις εσύ ο ίδιος για τον πλούτο του τόπου σου.

Καλούμε τον κάθε πολίτη να συνδράμει την προσπάθεια σπάζοντας τον φαύλο κύκλο της αδιαφορίας, κρατώντας την Μύκονο καθαρή, ενισχύοντας το τουριστικό κύρος του νησιού και υπερασπίζοντας την ανθρωπιά και την αξιοπρέπεια αυτού του  πανέμορφου τόπου.

Είναι στο χέρι μας!

Συνεντεύξεις Σταθάκη - Ρυλμόν: Η Αριστερά και η «κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία» (βίντεο)

http://left.gr/news/synenteyxeis-stathaki-rylmon-i-aristera-kai-i-koinoniki-kai-allileggya-oikonomia-vinteo

Απόσπασμα από ένα μεγαλύτερο κείμενο του Δημήτρη Αργυρού στο http://efimeridadrasi.blogspot.gr/2013/03/blog-post_18.html:  

Τι είναι όμως η έννοια των κοινό αγαθό ή σκέτα κοινό; Ετυμολογικά κοινό αγαθό, και κοινοκτημοσύνη, δηλαδή κομμουνισμός, είναι το ίδιο πράγμα. Είναι η κοινωνία που κυριαρχεί από την μια η συλλογική ιδιοκτησία των ελεύθερων συνεταιρισμένων παραγωγών και από την άλλη η δημόσια κτήση και όχι ιδιοκτησία του φυσικού και πολιτιστικού πλούτου(νερό, χώροι, τόποι, , λιβάδια, βουνά, παραλίες, Ήλιος, πολιτιστική και ιστορική κληρονομία).
Δημόσια, ομότιμη κτήση είναι και τα άυλα προϊόντα της ανθρώπινης επινοητικότητας, τα αποτελέσματα της κοινωνικής παραγωγής. Ο ελεύθερος χρόνος , η συμμετοχή στα κοινά δρώμενα και στην πολιτεία, η τέχνη και η καλλιτεχνία, οι γνώσεις, οι κώδικες επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης, τα πνευματικά προϊόντα του ιντερνέτ, τα φάρμακα.
Οτιδήποτε είναι ή μπορεί να υπάρξει σε αφθονία ή σε σχετική αφθονία συνειδητής λιτότητας στο βαθμό που όχι μόνο δεν είναι αναγκαία η συσσώρευση του, αλλά είναι αναγκαία μετατροπή του σε δώρο, σε ένα δώρο που ελεύθερα ο καθένας μας ατομικά και συλλογικά, μα το κυριότερο συνειδητά, το χρησιμοποιεί ή το μοιράζεται ή το βιώνει ή επικοινωνεί με αυτό για να ικανοποιήσει τις ανάγκες και τις επιθυμίες του.
Ναι μόλις περιγράψαμε τι είναι κομμουνισμός ή κοινοκτημοσύνη και που ως συλλογική ιδιοκτησία και ως δημόσια κτήση ή μοίρασμα δεν είχε καμιά σχέση με τα καθεστώτα του ανύπαρκτα «υπαρκτού σοσιαλισμού». Που ήταν καθεστώτα κρατικής ιδιοκτησίας, κρατικοκεφαλαιοκρατικής εκμετάλλευσης ανθρώπου- φύσης και επιστήμης και ιδιωτικού κομμουνισμού των κρατικογραφειοκρατών.
Ό,τι περιγράψαμε ως κοινό αγαθό, που ετυμολογικά ταυτίζεται με την κοινοκτημοσύνη γεννιέται μέσα από τις αντιφάσεις, τις αντιθέσεις και την κοινωνική παραγωγή μέσα στα σπλάχνα του υπάρχοντος συστήματος ή υπάρχει ελεύθερο στην φύση. Είναι ένας αντικειμενικός κομμουνισμός που γεννιέται μέσα τα διάκενα του συστήματος και διαρκώς δέχεται την επίθεση από αυτό που επιχειρεί με ποικίλους τρόπους να το περιφράξει, να το αλλοτριώσει και να το μετατρέψει σε εμπόρευμα.
Άλλωστε η κυριαρχία του κεφαλαίου ξεκίνησε από την περίφραξη των δημόσιων γαιών το 15 αιώνα που μετέτρεψαν τους κτηνοτρόφους- παραγωγούς της Αγγλίας σε μισθωτούς σκλάβους. Το έργο το έχουμε ξαναδεί και διαρκώς θα το βλέπουμε μέχρι την στιγμή που θα ανατρέψουμε το σύστημα.
Νομίζω, έχω την υποψία, πως η υπεράσπιση αλλά και η ενδυνάμωση αυτών των αντικειμενικών κομμουνιστικών τάσεων, είναι το πεδίο που ο μαρξικός κομμουνισμός και ο αναρχισμός μπορούν να συναντηθούν και να οικοδομήσουν μαχόμενες αγωνιστικές κοινότητες που δεν θα οδηγούν τα επιμέρους αυτοδιαχειριστικά εγχειρήματα σε απομόνωση, εκφυλισμό ή και ενσωμάτωση, όπως συνέβη λόγου χάρη στην Ιταλία. Αλλά θα διαμορφώνουν και θα ενδυναμώνουν ένα νέο πολιτισμό και μαχόμενο τοπίο που σε κάποια στιγμή θα διεκδικήσει επαναστατικά την συνολική εξουσία από το κεφάλαιο.

του Γιώργου Παπανικολάου

Υπάρχουν σημαντικοί λόγοι για τους οποίους η δημόσια συζήτηση περιστρέφεται ολοένα και περισσότερο γύρω από την φαινομενικά νέα έννοια των "κοινών" αγαθών. Πρώτα, η ανάδυση των ψηφιακών κοινών αγαθών που υπενθύμισαν στους πολίτες των δυτικών κοινωνιών την αξία του μοιράσματος. Έπειτα οι επιθετικές περιφράξεις των νεοφιλελεύθερων πολιτικών που στέρησαν εκατομμύρια πολίτες σε όλο τον κόσμο από πρόσβαση σε βασικά αγαθά αλλά και η προφανής ανεπάρκεια ενός συστήματος βασισμένου στο κέρδος να διαχειριστεί την καταστροφή της βιόσφαιρας. Τέλος, η κατάρρευση του κρατικού με κεντρικό σχεδιασμό μοντέλου της οικονομίας και η απαξίωση του νεοφιλελευθερισμού με την κρίση του 2008.

Τα κοινά αγαθά αφορούν ανθρώπινες, παραγωγικές σχέσεις. Είναι ο τρόπος που οργανώνεται η παραγωγή, η οικειοποίηση ή η διαχείριση που κάνει τα αγαθά "κοινά" και όχι η φυσική τους υπόσταση. Περιλαμβάνουν μια οικολογία οργανωτικών μορφών που ποικίλλουν σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης. Αν κάτι χαρακτηρίζει την έννοια των κοινών αγαθών είναι η ποικιλότητα και ο πλουραλισμός. Η πληθώρα των διευθετήσεων, καθορίζεται από τη φύση τους, το επίπεδο της τεχνικής και προπαντός την ιστορία και τον πολιτισμό των κοινωνιών στις οποίες απαντώνται. Κοινό τους χαρακτηριστικό αποτελεί η δυνατότητα του ατόμων να έχουν πρόσβαση στην χρήση του πόρου μέσα από ένα πλέγμα συλλογικών σχέσεων και διακανονισμών που δεν εμπλέκουν την αγορά, ούτε χαρακτηρίζονται από ασυμμετρία δύναμης που βασίζεται στην ιδιοκτησία. Σε αντίθεση με την ατομική ιδιοκτησία, κανείς δεν μπορεί να επιβάλει στον άλλο τους δικούς του κανόνες στην χρήση του πόρου και οι κανόνες προκύπτουν μέσα από τη συλλογική διαβούλευση και δράση. Θεσμικά, χαρακτηρίζονται στην καλύτερη περίπτωση από νομικές μορφές συλλογικής ιδιοκτησίας ενώ πολλές φορές οι κανόνες διακυβέρνησης είναι εθιμικοί. Η επικράτηση των μορφών της ατομικής και της κρατικής ιδιοκτησίας και η επέκταση των αγορών εκτόπισε σταδιακά κληροδοτημένους από το παρελθόν θεσμούς κοινής ιδιοκτησίας και διαχείρισης.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι να ταξινομήσει κανείς τα κοινά αγαθά όπως, για παράδειγμα, η κλίμακα αναφοράς: τοπικά (πχ κοινοτικές πηγές νερού, κοινοτικά βοσκοτόπια) περιφερειακά, εθνικά (δρυμοί, ψαρότοποι, ηλεκτρομαγνητικό φάσμα) ή ακόμα και παγκόσμια (το αίτημα για τη διαχείριση της ατμόσφαιρας σαν παγκόσμιο κοινό αγαθό). Η μεγάλη κλίμακα αυξάνει την οργανωτική πολυπλοκότητα και μπορεί να απαιτεί αντιπροσωπευτικά σχήματα διακυβέρνησης.

Μια άλλη σημαντική διάκριση είναι αυτή μεταξύ των ανταγωνιστικών και μη ανταγωνιστικών αγαθών που συνήθως βρίσκονται σε αφθονία. Για παράδειγμα τα ψηφιακά αγαθά και η πληροφορία στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες έχουν σχεδόν μηδενικό κόστος διανομής και αναπαραγωγής. Η χρήση τους από κάποιον δεν τα στερεί από τους άλλους, ούτε περιορίζει τα δικαιώματά τους καθιστώντας τον μεταξύ μας ανταγωνισμό ανούσιο. Η οργάνωση της κοινοκτημοσύνης και της κοινής διαχείρισης είναι τεχνικά εφικτή αλλά προσκρούει στο παρωχημένο και οπισθοδρομικό καθεστώς της πνευματικής ιδιοκτησίας.

Οι φυσικοί πόροι μπορεί να είναι ανανεώσιμοι ή πεπερασμένοι γεγονός που καθορίζει τους θεσμούς διακυβέρνησης και τους κανόνες της διανομής. Μπορεί να υπάρχει μια σαφώς καθορισμένη ομάδα οικειοποιητών ή τα αγαθά να είναι ανοικτά για όλους.

Η διάκριση ανάμεσα σε κοινά αγαθά που μπορούν να αναπαράγονται κοινωνικά με σχετική αυτονομία εξασφαλίζοντας τη βιωσιμότητά προς όφελος των μελών της κοινότητας και σ' αυτά που είναι συμβατά ή μπορούν να λειτουργούν στα πλαίσια της διευρυμένης αναπαραγωγής του κεφαλαίου έχει απασχολήσει τη δημόσια συζήτηση, με κάποιους να επιχειρηματολογούν ότι τα δεύτερα θα πρέπει να αποτελούν αντικείμενο αντίστασης και άλλους να υποβαθμίζουν τη σημασία αυτής της διάκρισης, επισημαίνοντας ότι σε συνθήκες ηγεμονίας της καπιταλιστικής οικονομίας είναι σχεδόν κατά κανόνα υβριδικά.

Από την αγορά και το κράτος στη συλλογική αυτοδιαχείριση

Μελετώντας κυρίως τη διαχείριση φυσικών πόρων, η βραβευμένη με νόμπελ οικονομίας Έλινορ Όστρομ επισήμανε μερικές από τις γενικές αρχές σχεδιασμού που χαρακτήριζαν τους επιτυχημένους και μακροβιότερους θεσμούς συλλογικής διαχείρισης. Ανάμεσα σ' αυτές συμπεριλαμβάνονται τα ξεκαθαρισμένα όρια του πόρου και των οικειοποιητών του, η συμμετοχή των ατόμων που επηρεάζονται από τους κανόνες στην τροποποίησή τους, αλλά και η ύπαρξη μηχανισμών επιτήρησης και επίλυσης διαφορών όπως και κλιμακούμενων κυρώσεων για τους παραβάτες. Αξιοσημείωτη είναι η επισήμανση της σημασίας της ελάχιστης αναγνώρισης του δικαιώματος αυτοοργάνωσης από τις εξωτερικές διοικητικές αρχές, δηλαδή του δικαιώματος οι οικειοποιητές να επινοούν τους δικούς τους θεσμούς χωρίς αυτοί να αμφισβητούνται από την εξουσία[1].

Τα κοινά αγαθά είναι μια τόσο παλιά πραγματικότητα όσο και οι ανθρώπινες κοινωνίες. Ανήκουμε ιστορικά στις γενιές που βομβαρδίστηκαν από τα ιδεολογήματα των υποστηρικτών της αγοράς και δυσκολευόμαστε να αντιληφθούμε ότι ο ανθρώπινος πολιτισμός οικοδομήθηκε και στηρίζεται διαχρονικά στα κοινά αγαθά. Μπορεί ωστόσο να αποτελούμε στην πραγματικότητα τις γενιές που πιεσμένες από την ανάγκη της επιβίωσης δεν έχουν άλλη επιλογή από το να "επανεφεύρουν" τα "κοινά" αγαθά .

Το δίπολο κράτος ή αγορά μονοπώλησε τον πολιτικό ανταγωνισμό για δεκαετίες χωρίς στην πραγματικότητα να προσφέρει μια ουσιαστική εναλλακτική για τις εκμεταλλευόμενες τάξεις. Τα κοινά αγαθά μας υπενθυμίζουν ότι οι άνθρωποι μπορούν να αυτοοργανωθούν και να επιλύσουν με αποτελεσματικότητα ζητήματα παραγωγής και αναπαραγωγής, προβάλλοντας έτσι μια τρίτη εναλλακτική που μπορεί να δώσει λύσεις στην καταστροφή της βιόσφαιρας και την κοινωνική ανισότητα. Υπόσχονται ένα νέο αξιακό σύστημα και μια οικονομία βασισμένη στις ανάγκες, την συλλογικότητα και την συνεργασία. Τα επόμενα χρόνια οι συγκρούσεις θα επικεντρώνονται ολοένα και περισσότερο στη διαπάλη για το ποια αγαθά θα υπάγονται στη σφαίρα της κρατικής οικονομίας, του ιδιωτικού τομέα ή των "κοινών". Τα κοινωνικά κινήματα πρέπει να συνειδητοποιήσουν την ιστορική ευκαιρία και να κατευθύνουν την επέκταση της σφαίρας των κοινών οικοδομώντας μια νέα, βιώσιμη κοινωνία.

[1] Έλινορ Όστρομ, Η διαχείριση των κοινών πόρων, Εκδόσεις Καστανιώτη 2002.

Από το 10ο τεύχος της εργατικής εφημερίδας Δράση

Το Σάββατο 13-2-2013, πραγματοποιήθηκε στο Ελεύθερο Αυτοδιαχειριζόμενο Θέατρο "Εμπρός" στην Αθήνα, με πρωτοβουλία της Συνέλευσης του 1ου Εναλλακτικού Φεστιβάλ Αλληλέγγυας & Συνεργατικής Οικονομίας, συνάντηση open space με θέμα τις κοινές δράσεις και τη δικτύωση των ομάδων αλληλέγγυας και συνεργατικής οικονομίας. Οι ομάδες εργασίες που προέκυψαν και οι θεματικές που αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια του open space παρουσιάζονται στο παρακάτω κείμενο (συνοπτικό). Η επόμενη συνάντηση που θα πραγματοποιηθεί για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με την υλοποίηση των προτάσεων που συζητήθηκαν, θα ανακοινωθεί στο site μας www.festival4sce.org

Μέχρι τότε, όσες και όσοι επιθυμούν, μπορούν να συμμετέχουν σε κάποια από τις ομάδες ή ακόμη και να προτείνουν κάποιες ιδέες σχετικές με τα θέματα που συζητήθηκαν, επικοινωνώντας με τους συντονιστές.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ OPEN SPACE
23-2-2013, ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΖΟΜΕΝΟ ΘΕΑΤΡΟ ΕΜΠΡΟΣ
ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ: 1Ο ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΑΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Το Σάββατο 23 Φεβρουαρίου 2013 πραγματοποιήθηκε, με πρωτοβουλία της Συνέλευσης του 1ου Εναλλακτικού Φεστιβάλ Αλληλέγγυας & Συνεργατικής Οικονομίας, στο Ελεύθερο Αυτοδιαχειριζόμενο Θέατρο Εμπρός στην Αθήνα, συνάντηση Open Space με σκοπό τη δικτύωση των διάφορων ομάδων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της αλληλέγγυας και συνεργατικής οικονομίας.

Το ερώτημα που κλήθηκαν να απαντήσουν οι συμμετέχοντες ήταν: «Αυτοοργάνωση-Αυτοδιαχείριση-Αυτοδιάθεση της Αλληλέγγυας & Συνεργατικής Οικονομίας: Πως μπορούμε να τα πετύχουμε;»

Οι ομάδες που δημιουργήθηκαν βάσει των θεματικών Δικτύωση - Κοινές Δράσεις - Διοργάνωση επόμενου φεστιβάλ παρουσιάζονται επιγραμματικά παρακάτω:

1.    Στρατηγική Αλληλέγγυας και Συνεργατικής Οικονομίας

Αντικείμενο: Η δημιουργία μιας, παράλληλης και αντιθετικής με το υπάρχον σύστημα εκμετάλλευσης και καταπίεσης, αυτοδιαχειριζόμενης και αμεσοδημοκρατικής κοινωνίας που θα στηρίζεται σε ένα δίκτυο αλληλέγγυων και συνεργατικών οικονομικών μονάδων

Συντονιστής: Μπέρντυ – Μέλος Ομάδας «Οικοδίκτυο» (www.oikodiktyo.espivblogs.net)  & Τρ. Χρόνου Πλ. Συντάγματος (www.time-exchange.gr)

Στοιχεία επικοινωνίας: e-mail: panagiotis.birdy@gmail.com τηλ.: 6930676970

2.    Δίκτυο Ομάδων Αλληλέγγυας και Συνεργατικής Οικονομίας

Αντικείμενο: Δικτύωση ομάδων αλληλέγγυας & συνεργατικής οικονομίας

Συντονίστρια:   Άννα – Μέλος ομάδας «Οικοδίκτυο»  (www.oikodiktyo.espivblogs.net)

Στοιχεία επικοινωνίας: e-mail:  a_kritamo@hotmail.com -  τηλ: 2108610084, 6947443082

3.    Αστικοί Καταναλωτικοί Συνεταιρισμοί Μη Κερδοσκοπικού Χαρακτήρα

Αντικείμενο: Δημιουργία και ανάπτυξη αυτόνομων οργανώσεων στα μεγάλα αστικά κέντρα με οικονομική ανεξαρτησία και νομότυπη λειτουργία με απώτερο σκοπό τη δημιουργία συνεταιριστικού – συνεργατικού κινήματος

Συντονιστής:  Θοδωρής – Μέλος Ομάδας «Συνεταιριστές Ζωγράφου ΑΜΚΣ (www.synzo.blogspot.gr)

Στοιχεία επικοινωνίας: e-mail: paladis67@gmail.com  - τηλ.: 6942025521

4.    Αγροτικές Κολεκτίβες - Αγροτικοί Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί

Αντικείμενο: Δικτύωση αγροτικών κολεκτίβων και αγροτικών κοινωνικών συνεταιρισμών με στόχο την καλύτερη και αμεσότερη επαφή – συνελλαγή με τους καταναλωτές

Συντονιστής:  Βασίλης - Μέλος Ομάδας Αλληλεγγύης Λόφου Αξιωματικών Περιστερίου (www.katoikoilofou.blogspot.gr)  Στοιχεία επικοινωνίας: e-mail: vckatsik@yahoo.gr  -  τηλ. επικοινωνίας 6977319993  

5.    Συμμετοχή στη Διοργάνωση της Διημερίδας OpenSpace για τις Οικοκοινότητες

Αντικείμενο: Συμμετοχή και οργάνωση του Open Space για τις Οικοκοινοτητες, που έχει προγραμματιστεί να γίνει για δεύτερη χρονιά φέτος στο πολιτιστικό κέντρο του Ελληνικού (πρώην αμερικανική βάση) στις 6 και 7 Απριλίου 2013

Συντονιστής: Θωμάς –  Μέλος Ομάδας «Οικοχωριά» (www.oikologika-horia.net & www.oikokoinotita.blogspot.gr) Στοιχεία επικοινωνίας: e-mail: thomas_anemos@yahoo.com - τηλ.: 6977-503503

6.    Σύσταση ομάδας συμβούλων για όσους θέλουν να σταδιοδρομήσουν οικονομικά στην επαρχία, σε χαμηλής κλίμακας οικοτεχνίες, με μεθόδους αεικαλλιέργειας

Αντικείμενο: Σύσταση ομάδας συμβούλων και όχι απαραίτητα τεχνοκρατών, για περίπου 1.500.000 κατοίκους, που θέλουν να δραστηριοποιηθούν οικονομικά στην επαρχία, σε επίπεδο επιβίωσης - αυτάρκειας – ευημερίας με χαμηλής κλίμακας οικοτεχνίες & μεθόδους αεικαλλιέργειας

Συντονιστής: Δημήτρης –  Μέλος Ομάδας «Οικοχωριά» (www.oikologika-horia.net & www.oikokoinotita.blogspot.gr) & Τρ. Χρόνου Πλ. Συντάγματος (www.time-exchange.gr)

Στοιχεία επικοινωνίας: e-mail: imidnairt@gmail.com – τηλ. επικοινωνίας: 2108324342 & 2742025663

7.    Σύσταση ομάδας εργασίας για τα Δικαιώματα της Μάνας Γης

Αντικείμενο: Προετοιμασία της Διεθνούς Συνδιάσκεψης για τα Δικαιώματα της Μάνας Γης στην Αθήνα & οράνωση δράσεων για την προστασία του φυσικού πλούτου της χώρας μας

Συντονιστής: Μάκης – Μέλος Ομάδας «Εναλλακτική Δράση» (www.enallaktiki-drasi.gr)

Στοιχεία επικοινωνίας: e-mail: stavroumakis@gmail.com  - τηλ. επικοινωνίας: 6977990887

8.    Αυτο-οργανωμένα σεμινάρια για τη συνεργατική και αλληλέγγυα οικονομία Αντικείμενο ομάδας: Η δημιουργία εξειδικευμένου προγράμματος κύκλων σεμιναρίων  με θέμα την αλληλέγγυα & συνεργατική οικονομία, στα πρότυπα του Λαϊκού Πανεπιστήμιου Κοινωνικής & Αλληλέγγυας Οικονομίας

Συντονιστής:  Χρυσόστομος – Μέλος Αυτοδιαχειριζόμενου Καφενείου Ακ. Πλάτωνος (www.european-village.org) Στοιχεία επικοινωνίας: e-mail: chrysostomos.galanos@gmail.com  -  τηλ.: 6949981705

9.    Δράσεις αλληλεγγύης και υποστήριξης της αυτοδιαχείρισης στη ΒΙΟ.ΜΕ.

Αντικείμενο: οργάνωση κοινών δράσεων αλληλεγγύης και υποστήριξης της αυτοδιαχείρισης στη ΒΙΟ.ΜΕ., το πρώτο αυτοδιαχειριζόμενο εργοστάσιο στην Ελλάδα που λειτουργεί με εργατική αυτοδιεύθυνση

Συντονιστής: Κώστας - Εφημερίδα Δράση www.efimeridadrasi.blogspot.com

Στοιχεία επικοινωνίας: e-mail: kxaritak@gmail.com – τηλ.: 6980290981

Στάρι – κρασί - ελιά

Μία εναλλακτική κοινωνική οικονομία μπορεί να εφαρμοστεί στις μέρες μας γιατί:

• φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά, γιατί Ανταλλαγή σημαίνει και Αλληλεγγύη
• είναι μια θετική δράση από τους ίδιους τους πολίτες, οι οποίοι παίρνουν τη ζωή τους στα χέρια τους
• δημιουργεί  ευκαιρίες απασχόλησης
• δίνει αξία στα τοπικά προϊόντα
• βοηθά τις οικογένειες τους και τις επιχειρήσεις τους να επιβιώσουν και να αντιμετωπίσουν  την οικονομική κρίση
• αντιμετωπίζει την έλλειψη ρευστότητας του χρήματος
• αλλάζει την μέχρι πρότεινος καταναλωτική αδηφαγία, και κάνει πιο ανθρώπινη την συνύπαρξη των ανθρώπων

Η εκτίμηση της οποιασδήποτε προσφοράς και ζήτησης στα πλαίσια των ανταλλαγών ανάμεσα στα μέλη του Δικτύου και το μέσο συναλλαγής δεν είναι το ευρώ, αλλά η Τοπική Εναλλακτική Μονάδα (τσαμπί). Τα Δίκτυα Ανταλλαγών και Αλληλεγγύης έχουν μελετηθεί και δοκιμαστεί με επιτυχία στο εξωτερικό. Δεν υπάρχει εκμετάλλευση από άνθρωπο σε άνθρωπο, δεν υπάρχουν τόκοι ή ανατοκοισμοί και τοκογλυφία.

  Βασικές αρχές δικτύου:

• Ισότητα και Ισοτιμία. Το Δίκτυο ανήκει στα μέλη του, είναι τα μέλη του.  Όλοι/όλες είναι ίσοι ανεξαιρέτως και παίρνουν συλλογικά, μέσα από τακτικές συνελεύσεις, τις αποφάσεις που διέπουν την λειτουργία του Δικτύου.  Τα μέλη ορίζουν την Ομάδα Συντονισμού που αναλαμβάνει τις από μέρα σε μέρα λειτουργίες.

• Ανοιχτή Διαδικασία και Διαφάνεια. Όλα τα μέλη ενημερώνονται για όλες τις συντονιστικές και λειτουργικές διαδικασίες του Δικτύου που πραγματοποιούνται από την Ομάδα Συντονισμού.  Μπορούν να παρευρεθούν στις συναντήσεις της Ομάδας, να συμμετέχουν στις διαδικασίες, και έχουν πρόσβαση στην ιστοσελίδα που γίνονται οι συζητήσεις και η επικοινωνία μεταξύ των μελών της Ομάδας.

Συμμετοχή και Αλληλεγγύη. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον κοινωνικό χαρακτήρα του Δικτύου.  Από τις συλλογικές αποφάσεις και την ενεργή συμμετοχή στη διαμόρφωση του Δικτύου μέσω του Βήματος Διαλόγου Μελών μέχρι τις κοινωνικές/κοινωφελείς δραστηριότητες τα μέλη ενθαρρύνονται να συνεργαστούν, να ανταλλάξουν, να προσφέρουν και να συμμετέχουν με γνώμονα το κοινό καλό και την συνδιαμόρφωση της κοινωνίας που θέλουμε.

http://www.stakraeli.gr/

Απόπειρα εξηγησης με όρους Ψυχολογίας...

Τι είναι αυτό που κάνει τα δίκτυα αλληλεγγύης να αποτελούν προσωπική επιλογή για μια μεγάλη μερίδα του λαού και κυρίαρχη πολιτική επιλογή για οργανωμένους πολιτικούς φορείς, τι είναι αυτό που οδηγεί τον κόσμο να συμμετέχει σε ένα δίκτυο αλληλεγγύης ψυχή τε και σώματι; Είναι, άραγε, η συμμετοχή στα δίκτυα αλληλεγγύης ικανός παράγοντας να οδηγήσει στη ριζοσπαστικοποίηση της κοινωνίας, στην ανατροπή του μέχρι τώρα εμπεδωμένου τρόπου σκέψης και συμπεριφοράς; Υπάρχουν ρεαλιστικές πιθανότητες αναδόμησης των κοινωνικών στερεοτύπων μέσα απ' αυτά; Πώς βιώνεται η έννοια της αυτοδιαχείρισης από τους αλληλέγγυους συμμετέχοντες και τι συνέπειες έχει τούτη η εμπειρία τους;

Το ενδιαφέρον για τους άλλους έχει αναγνωριστεί ως ένα σημαντικό μέσο προφύλαξης απέναντι στις απειλές του ατομικισμού στις σύγχρονες «δημοκρατικές» κοινωνίες. Τα άτομα συχνά αντιλαμβάνονται πως είναι προς όφελός τους να δρουν αλληλέγγυα προς τους άλλους. Ταυτόχρονα, συνειδητοποιούν πως αυτή τους η δράση καλύπτει προσωπικές, συναισθηματικές κυρίως ανάγκες και μειώνει το αίσθημα μοναξιάς και κατάθλιψης. Η δραστηριοποίηση σε μία τέτοια ομάδα δράσης εξηγείται φυσικά σε μεγάλο βαθμό και από την αρχή της ολόπλευρης ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού και της πλήρους αξιοποίησης των ικανοτήτων και των δυνατοτήτων του ατόμου.

Η ταυτοποίηση με τις ομάδες αλληλέγγυας δράσης συνήθως συμβαίνει φυσιολογικά. Φαίνεται πως οι άνθρωποι έχουν μία έμφυτη ανάγκη να εργασθούν ή να παράγουν και μία τάση να ψάχνουν για σκοπό και νόημα στη ζωή. Έχουν επίσης την ανάγκη να δημιουργούν δεσμούς. Ο λαός βιώνει τις πρωτόγνωρα στρεσογόνες καταστάσεις που προκαλεί η βάρβαρη πολιτική της λιτότητας. Κατά συνέπεια, οι άνθρωποι που βρίσκονται κάτω από συνθήκες ψυχικής εξουθένωσης αναζητούν τη δημιουργία συνδέσεων και δεσμών με τους άλλους μέσω της εμπλοκής τους σε κάποια ομάδα δράσης . Μειώνεται έτσι το αίσθημα του άγχους και της μοναξιάς και ταυτόχρονα συναντούν κοινωνική υποστήριξη, η οποία συνήθως λαμβάνει τις εξής μορφές: συναισθηματική υποστήριξη, ανατροφοδότηση, πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο χειρισμού των καταστάσεων και αποδοχή συγκεκριμένης έμπρακτης (σε αρκετά δίκτυα υλικής) βοήθειας και υποστήριξης.

Η υπαγωγή σε μία ομάδα αλληλεγγύης εξαρτάται από τον βαθμό της ταύτισης με αυτήν, δηλαδή με τον βαθμό στον οποίο το άτομο αισθάνεται ότι ανήκει σε αυτήν, με βάση την ομοιότητα των στάσεων, των πεποιθήσεων και των κοινωνικοοικονομικών χαρακτηριστικών του και αυτών των μελών της ομάδας. Προηγείται πιθανώς μία διαδικασία σύγκρισης των διαφόρων ομάδων που αποτελούν τις εναλλακτικές επιλογές, οι οποίες πιθανά συγκρούονται μεταξύ τους, ώστε να καταλήξει στην φαινομενικά περισσότερο ταιριαστή στην ιδιοσυγκρασία και τις αξίες του ομάδα. Παρόμοιες νόρμες και αξίες σε συνδυασμό με κοινές εμπειρίες οδηγούν τα μέλη διαφορετικών ομάδων να δημιουργούν δεσμούς μεταξύ τους. Σε ένα δίκτυο αλληλεγγύης θα μπορέσουν ναενταχθούν εύκολα και άνθρωποι που προηγουμένως ανήκαν σε διαφορετικούς ή αντίθετους από την Αριστερά χώρους, οι οποίοι, παραμένοντας ευαίσθητοι και συνειδητοποιημένοι πολίτες βιώνουν πλέον μια γνωστική ασυμφωνία αντιλαμβανόμενοι πως οι ιδεολογικοί και πολιτικοί χώροι στους οποίους ανήκαν και οι άνθρωποι τους οποίους εμπιστεύτηκαν για ένα καλύτερο μέλλον ευτελίζουν καθημερινά την ανθρώπινη ζωή και αξιοπρέπεια. Επομένως εγκαταλείπουν τους χώρους τούτους και μπαίνουν ταχύτατα σε μία ουσιαστική προσπάθεια αναμόρφωσης της κοινωνίας, ή σύμφωνα με τη ρητορική των ομάδων αυτών, ανατροπής και εκ νέου οικοδόμησής της. Σίγουρα πάντως, περισσότερες πιθανότητες δραστηριοποίησης σε ένα δίκτυο αλληλεγγύης έχουν τα άτομα με εσωτερική έδρα ελέγχου, εκείνοι δηλαδή που πιστεύουν πως τα πράγματα συμβαίνουν είτε επειδή τα προκαλούμε είτε επειδή επιτρέπουμε να συμβούν.

Τα δίκτυα αλληλεγγύης αποτελούν ένα εξαίρετο παράδειγμα μαζικοποίησης του κινήματος. Η εμπειρική έρευνα έχει δείξει πως η ταυτοποίηση με την ομάδα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της αντίληψης περί αλληλεγγύης και περί της δέσμευσης των μελών της ομάδας να δεσμευτούν σε συλλογική δράση. Με την ένταξή και τη δράση του σε μία ομάδα αλληλεγγύης το άτομο αποκτά και την αντίστοιχη θετική κοινωνική ταυτότητα, βελτιώνοντας έτσι την αυτοεκτίμησή του. Έπειτα δρα σε αντιστοιχία με αυτή. Ανεπαίσθητα τα αιτήματα μικρότερων συλλογικοτήτων γίνονται πλέον κοινά αιτήματα όλων των συμμετεχόντων. Για παράδειγμα το αίτημα υγειονομικών, συνδικαλιστών και κομμάτων για ισότιμη πρόσβαση όλων στο σύστημα υγείας, βρίσκει εκατοντάδες πολίτες να το ενστερνίζονται, μέσα από τα Κοινωνικά Ιατρεία Αλληλεγγύης. Σημαντικότατη είναι, επομένως η κοινωνική επίδραση που παρατηρείται σε ότι αφορά την αλλαγή στις στάσεις και τη δράση των αλληλέγγυων, η οποία εμφανίζεται ως αξιοσημείωτα μαχητική καθώς και η κοινωνική συμμόρφωση με τις στάσεις και τις πρακτικές της ομάδας. Η ιδιότητα του ανθρώπου ως αλληλέγγυου προσώπου είναι σημαντική, καθώς είναι επικεντρωμένη στην αυτό-εικόνα του και σχετική με τους στόχους και τις αξίες του. Το άτομο πασχίζει λοιπόν να φέρει σε πέρας τους ρόλους που απορρέουν από αυτήν και να μην απογοητεύσει την ομάδα. Απομακρύνεται από τη λογική της ανάθεσης, δραστηριοποιείται και συμμετέχει, αντιλαμβάνεται βιωματικά την πολιτική ως «υπόθεση όλων» και όχι ως τσιτάτο, και διεκδικεί την άμεση ικανοποίηση των ρεαλιστικών αναγκών(τροφή, στέγαση, πρόσβαση σε υγεία και παιδεία), διαχωρίζοντάς τες από τις επιβεβλημένες ανάγκες (καταναλωτισμός).. Μέσω του διαλόγου οι άνθρωποι συμμετέχουν και αναπτύσσουν τις συλλογικές και κοινές μορφές ζωής που συγκροτούν την νέα κουλτούρα τους. Η ιδεολογία που χαρακτηρίζει τους χώρους αυτούς, όχι μόνο δεν περιορίζει τη σκέψη αλλά την ενισχύει εφοδιάζοντάς την με νέα θέματα προς επεξεργασία. Το πλαίσιο αλληλεγγύης παρακινεί τα μέλη της ομάδας να κατευθύνουν τη δράση τους προς την επίτευξη του σημαντικού στόχου. Πρωταρχική πηγή της αυτό-κατηγοριοποίησης καθίσταται η ιδιότητα του μέλους της συγκεκριμένης ομάδας παρά η εθνικότητά του, απομακρύνοντας έτσι το άτομο από ρατσιστικές/φασιστικές ομάδες, τύπου Χ.Α.

Επίσης, τα Δίκτυα Αλληλεγγύης που λειτουργούν με αυτοοργάνωση αποτελούν ένα έξοχο «σχολείο δημοκρατίας». Μπορούν δηλαδή να λειτουργήσουν ως μαθησιακές ομάδες όπου με βιωματικό τρόπο μυούνται στην πραγματική δημοκρατία. Οι συνελεύσεις μετατρέπονται σε ομάδες ευαισθητοποίησης που εστιάζουν στην «εδώ και τώρα» εμπειρία των μελών τους. Μέσα στην συνέλευση-ομάδα, η οποία έχει κατακτήσει ένα αμοιβαίο κλίμα εμπιστοσύνης και ανεκτικότητας, το άτομο εμπλέκεται προσωπικά , απαλλάσσεται από συγκεκριμένες "λάθος" πεποιθήσεις και υιοθετεί νέες μεθόδους ακρόασης, αντίληψης και κοινωνικής δράσης, σαφώς περισσότερο δημοκρατικές και με κατεύθυνση τη χειραφέτηση.

Τέλος, στα δίκτυα αλληλεγγύης ο κυρίαρχος λόγος επανεξετάζεται και αμφισβητείται και δομείται εκ νέου στη συνείδηση των εμπλεκόμενων. Η έννοια της αλληλεγγύης για παράδειγμα διαφέρει πολύ από τον τρόπο που τη χρησιμοποιεί το Υπουργείο Οικονομικών για φοροεισπρακτικούς λόγους και εμπεδώνεται μέσα από τη σκληρή δουλειά και αφοσίωση στο συνάνθρωπο. Οι ανάγκες προκύπτουν μέσα από την καθημερινή επαφή και ανταλλαγή υπηρεσιών και όχι από δελτία τύπου κάποιων απόμακρων υπουργών. Η γλώσσα που χρησιμοποιούμε όχι μόνο περιγράφει την πραγματικότητα αλλά και την ανα-κατασκευάζει. Εξοικειώνεται η ελληνική κοινωνία με τις έννοιες της συμμετοχής, της πολιτικής, της αριστεράς, της χειραφέτησης, της αντίστασης, έννοιες από καιρό απόμακρες ή και απαξιωμένες. Η επιχειρηματολογία όπως δομείται μέσα στα δίκτυα κατασκευάζει εκδοχές του κόσμου υποσκάπτοντας τις εναλλακτικές προϋπάρχουσες συστημικές εκδοχές. Ο κυρίαρχος λόγος των ΜΜΕ, οι ατέρμονοι βερμπαλισμοί της πολιτικής ηγεσίας του τόπου και οι οικονομίστικες θεωρίες της εξόδου από την κρίση και της σωτηρίας του ευρώ αποδομούνται, καθώς υπάρχει και η γλώσσα της ανάγκης για επιβίωση. Τα δίκτυα αλληλεγγύης επιστρατεύουν και το εργαλείο της γλώσσας για να δομήσουν τη νέα, υπό κατασκευή στη μικροκλίμακα τους, πραγματικότητα, εμβολιάζοντας τους συμμετέχοντες με όποιον τρόπο σε αυτά, απέναντι στην προπαγάνδα.

Ελπίζοντας πως μία πρώτη ανάλυση, όπως η παραπάνω θα ενισχύσει την συχνά διατυπωμένη επιθυμία για οικοδόμηση νέων δικτύων αλληλεγγύης... σε αντίθετη περίπτωση η εφεδρεία του λαϊκισμού και του φασισμού θα βρουν εύφορο κοινωνικό έδαφος...

της Κατερίνας Νοτοπούλου

Πηγή

της Μαριάννας Χούσου

Αν και ο όρος “κοινωνική οικονομία” έχει ιστορία αρκετών χρόνων, στη χώρα μας το τελευταίο διάστημα έχει αυξηθεί η συζήτηση γύρω από αυτή, λόγω και της επέκτασης σχετικών δομών, τις οποίες στηρίζουν και στις οποίες συμμετέχουν άνθρωποι από διαφορετικές κοινωνικοπολιτικές αφετηρίες, με πολλούς τρόπους και με πολλές μορφές.

Σύμφωνα με τον καθηγητή του ΤΕΙ Μεσολογγίου κ. Νικολόπουλο, η κοινωνική οικονομία ''είναι μια οικονομική δραστηριότητα που ξεκινάει «από κάτω». Πρόκειται κατά κύριο λόγο για μια πρωτοβουλία των πολιτών («οικονομία των πολιτών», δηλαδή από τους πολίτες και για τις ανάγκες αυτών) που δεν αποσκοπεί στο κέρδος. Πρόκειται, με άλλα λόγια, για μια οικονομία των (πραγματικών) αναγκών''. Ο παραπάνω ορισμός “ καλύπτει ένα ευρύ φάσμα οικονομικών δραστηριοτήτων, από συνεταιρισμούς μέχρι και τα δίκτυα ανταλλαγής, τα χαριστικά παζάρια κτλ”.

Ειδικά μετά το κίνημα των πλατειών το καλοκαίρι του 2011, η διάθεση ενός μεγάλου κομματιού του κόσμου να αυτοοργανωθεί και να μπορέσει να καλύψει πολλές ανάγκες του, συνάντησε τις ήδη αυτοοργανωμένες δομές, οι οποίες είχαν ακολουθήσει μια διαφορετική διαδρομή, μέσα από πειραματισμούς αλλά και μέσα από την εμπειρία που αποκόμισε σε βάθος χρόνου. Σε αυτό βοήθησε και το γεγονός ότι, έστω και άτυπα, ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού διατηρούσε στους δεσμούς του με την επαρχία και στοιχεία ανταλλακτικής οικονομίας, τα οποία εύκολα ενίσχυσε ελέω κρίσης.

Όλο αυτό το κλίμα βέβαια δεν θα μπορούσε να μείνει ανεκμετάλλευτο από τους επιτήδειους του λαϊκισμού και της ψηφοθηρίας, οι οποίοι προσπαθώντας να προλάβουν ή και να καρπωθούν το ρεύμα της αυτοοργάνωσης, αυτοπροβάλλονται ως “φορείς και ειδικοί” της κοινωνικής οικονομίας, ενώ ουδεμία σχέση έχουν με δομές αυτοδιαχείρισης ή ουδέποτε αναρωτήθηκαν ή αμφισβήτησαν το κυρίαρχο μοντέλο.

Η κοινωνική οικονομία μάλιστα, με τις ανάλογες προσλαμβάνουσες σε κάθε περίπτωση, παρουσιάζεται πολλές φορές σαν πανάκεια δια πάσαν νόσον. Από το ζήτημα της εργασίας και της παραγωγής, ως την υγεία και την εκπαίδευση, η μεταφορά της ευθύνης γίνεται άτσαλα και βεβιασμένα, κυρίως μέσω των πάντα πρόθυμων ΜΚΟ και της εκκλησίας, δημιουργώντας θέσεις υποτιμημένης εργασίας και αντικαθιστώντας τις (προβληματικές ίσως αλλά υπαρκτές) κρατικές παροχές με υποδεέστερες σε ποιότητα και έκταση, αφήνοντας με αυτό τον τρόπο μεγάλα κομμάτια του πληθυσμού έκθετα.

Η συνεργατική και αλληλέγγυα οικονομία κατατάσσεται, καταχρηστικά ίσως, ως υποκατηγορία της κοινωνικής οικονομίας. Οι δομές που εντάσσονται σε αυτήν δεν χαρακτηρίζονται τόσο από την πολιτικοϊδεολογική προέλευση των συμμετοχόντων ή από το που στεγάζονται (εκτός από κραυγαλέες περιπτώσεις επικίνδυνου λαϊκισμού τις οποίες δεν χρειάζεται να αναφέρουμε), αλλά από το πόσο έχουν εκείνα τα χαρακτηριστικά (οριζόντιες και αντιιεραρχικές συνελεύσεις, αμεσότητα, επαναφορά του μέτρου, ενθάρρυνση της συμμετοχής) που τις κάνουν τέτοιες και κατά πόσο αμφισβητούν το καπιταλιστικό φαντασιακό (ανάπτυξη, παραγωγισμός-καταναλωτισμός, εκμετάλλευση), ή κατά πόσον, αντίθετα, “ορίζουν στρατηγικές εξανθρωπισμού της καπιταλιστικής οικονομίας”1. Μια δομή, για παράδειγμα, που απλά αναπαράγει μια πελατειακή σχέση, έστω και αν το προϊόν είναι καλύτερο, ή μια σχέση ευεγέρτη-ευεγερτούμενου, χωρίς να σπάει τον πυρήνα της ανάθεσης, του θεάματος και της απάθειας, προσομοιάζει περισσότερο στη φιλανθρωπία, και πιθανότατα θα ακολουθήσει τη διαδρομή που ακολουθούν όλες οι αυταπάτες αυτού του τύπου.

Εμπειρίες και προοπτικές

Σήμερα, σχεδόν δύο χρόνια μετά τις πλατείες της άμεσης δημοκρατίας και του “παίρνουμε τη ζωή μας στα χέρια μας”, τα πολλά παραδείγματα δομών αυτοργάνωσης που έχουμε, πολύμορφα και πολυθεματικά, μας επιτρέπουν να ανιχνεύσουμε μια “καθημερινή διαδικασία αλλαγής -στην πράξη και στο σήμερα- της οικονομικής δραστηριότητας, στα πλαίσια ενός αγώνα με στόχο την απόρριψη του καπιταλισμού και των εκμεταλλευτικών σχέσεων που αυτός ορίζει και ενθαρρύνει”2.

Από την άλλη πλευρά, καθώς η οικονομική κρίση βαθαίνει και μεγάλα κομμάτια του πληθυσμού οδηγούνται στην απελπισία, η φιλανθρωπία, ο οίκτος και η ελεημοσύνη βρίσκουν όλο και περισσότερο έδαφος, μεγαλώνοντας τον κύκλο των “ευεγερτούμενων”. Και αν αυτή τη στιγμή μας φαντάζει προτιμότερο κάποιος να μην μείνει απλά νηστικός, γνωρίζουμε ότι το γενικευμένο ρεύμα υποτίμησης της ζωής και της αξιοπρέπειας μπορεί να ξυπνήσει τους χειρότερους εφιάλτες μας. Από την άλλη, η δικτύωση των δομών συνεργατικής και αλληλέγγυας οικονομίας, χωρίς να χάνεται η αυτοτέλεια τους, αλλά και η δημιουργία νέων, οι οποίες θα καλύψουν όλους τους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας, παράλληλα με την ενίσχυση όλων εκείνων των αυτοοργανωμένων χώρων διαχείρισης της καθημερινότητάς μας, μπορεί να οδηγήσει στην απεξάρτηση μας από το κεφάλαιο και το κράτος.

Το κομμάτι αυτό του ανταγωνιστικού κινήματος “είναι μία αίσθηση του αδυνάτου, μέσα στην καρδιά της άρνησης της ζωής, μέσα στον πυρήνα του καπιταλισμού.3

---------------

1. Δημιουργικές αντιστάσεις και αντεξουσία, Ορ.Βαρκαρόλης 2012 σελ.45

2. Στο ίδιο

3. Σημειώσεις της στέπας, τεύχος δεύτερο, σελ 44.