Κατασκευή σκωληκοτροφείου
Ήρθε το πρώτο Σαββατοκύριακο του Μάη. Πέρασαν ήδη 3 εβδομάδες από τη σπορά και ο μπαξές έδειχνε όμορφος. Δεξιά και αριστερά στην πρώτη κλίνη είχαν βγει τα φύτρα από τα νάνα φασολάκια και ανάμεσά τους σε μια γραμμή κάθε 5 εκατοστά τα καλαμπόκια τρύπησαν κι αυτά σαν λόγχες το χώμα ενώ οι τρεις πατατιές στο πιο νότιο τμήμα είχαν κάνει μικρές τούφες με τα φυλλαράκια τους. Στη διπλανή, σχεδόν το μισό νότιο τμήμα αφέθηκε στις φράουλες για να απλωθούν ενώ στο υπόλοιπο, τα σπανάκια που φυτρώνουν γρήγορα είχαν πάρει πολύ φόρα. Στην τρίτη κλίνη τα δεντρολίβανα, το ένα στο κέντρο και το άλλο σε μια γωνία απ έξω, είχαν πετάξει τρυφερές μυρωδάτες κορυφούλες. Τα φρεσκοφυτρωμένα κρεμμυδάκια σε σειρές εναλλάξ με τα καρότα που είχαν περάσει το σοκ της μεταφύτευσης και αναπτύσσονταν πολύ ορεξάτα μαζί με τις πιπεριές φυτεμένες κοντά στις4 γωνίες δεν άφηναν και πολύ χώρο για εδαφοκάλυψη. Τα ραδίκια είχαν φυτρώσει ήταν πολύ πυκνά. Ο σπόρος είχε πέσει σε τυχαίες θέσεις και είχε καλύψει όλο το χώρο. Χρειάζονταν αραίωμα. Οι αγγουριές φυτεμένες στο πλάι είχαν ανάγκη από ένα πλαίσιο σε σχήμα Π με διχτυωτό για να δεθούν και να αναπτυχθούν κάθετα. Στην άλλη σειρά των κλινών απέναντι από την πρώτη οι ντοματιές είχαν μπόλικο χώρο και πρέπει να δεθούν πάνω σε καλάμια γιατί κινδύνευαν να γείρουν με τον πρώτο αέρα. Ο βασιλικός αν και μικρός ευωδίαζε και το μποράγκο είχε φυτρώσει σε πολλά σημεία. Με τα φύλλα και τα άνθη του θα κάνει ωραίες σαλάτες και τουρσιά. Στην 6η κλίνη τα λάχανα ήταν φυτεμένα κατά μήκος σε δύο σειρές. Δεξιά και αριστερά τους είχαν φυτρώσει σαν ψιλές κλωστές ο μαϊντανός και τα σέλινα και στο κέντρο τους σπανάκι. Σύντομα θα πρέπει να αραιωθούν και τα τρία είδη γιατί ήταν πολύ πυκνά και δεν θα αναπτύσσονταν καλά.
Τα παντζάρια με τα κοκκινωπά φύλλα τους είχαν μεταφυτευτεί σε σειρές εναλλάξ με τα μαρούλια. Όλα είχαν πάρει τα πάνω τους και έδιναν ένα πολύ ωραίο θέαμα. Στην περιφέρεια της τελευταίας κλίνης είχαν φυτρώσει και τα κολοκυθάκια για να οδηγηθούν προς τα έξω και να γίνουν κρεμαστά. Στον υπόλοιπο χώρο είχε φυτρώσει το γλυκό καλαμπόκι. Στο διάστημα που μεσολάβησε από την ημέρα που τα κορίτσια δούλεψαν παρέα με τους φίλους τους έρχονταν στο μπαξέ σχεδόν κάθε απόγευμα και αν δεν μπορούσαν και οι τρεις κανόνιζαν να είναι τουλάχιστον η μία. Ο καιρός ήταν αρκετά ζεστός για την εποχή και το χώμα δεν έπρεπε να ξεραθεί. Το πότισμα γινόταν με λάστιχο, αλλά το ρύθμιζαν έτσι ώστε να τρέχει λίγο για να μην ξεπλυθούν οι σπόροι ή παρασυρθούν τα φιντανάκια. Για να βοηθηθούν τα φυτά, ένα απόγευμα, αφού είχαν ποτίσει, η Μυρτώ μαζί με τη Μαργαρίτα κρατώντας από ένα πορτοκαλί ψεκαστηράκι ψέκαζαν με ζουμί από φύκια διαλυμένο σε νερό φροντίζοντας να βρέχονται καλά τα φυτά. Το εκχύλισμα των φυκιών περιέχει πολλά θρεπτικά στοιχεία και σε μεγάλες ποσότητες αλλά και άλλες ουσίες που κάνουν το φυτό πιο δυνατό.
Σήμερα το πρωί είχαν έρθει και οι τρεις γιατί θα έφτιαχναν το περίφημο σκωληκοτροφείο. Για τα υλικά είχε φροντίσει ο κύριος Ηρακλής από την προηγούμενη φορά. Χρειάζονταν 12 πέτρινες πλάκες 50Χ50 εκατ. 4 σιδερόβεργες σχήματος Π ή U με εσωτερικό άνοιγμα όσο το πάχος των πέτρινων πλακών και μήκος 1,5 μέτρο η κάθε μία, 120 κανονικά τούβλα,35 ειδικά τούβλα φάρδους 5 εκατ. περίπου με τρύπες κάθετες προς το μήκος τους, 4-6 τάβλες μήκους 1,5 μέτρου και συρματόπλεγμα με μικρές τρύπες για να μην περνάνε τα πουλιά τόσο μεγάλο όσο να καλύπτεται η επιφάνεια 1,5 χ 1,5 μέτρο. - "Θα εκτρέφουμε σκουλήκια μπαμπά;" ρώτησε η Αιμιλία. - "Ναι γαιοσκώληκες θυμάστε που τους αναφέραμε την προηγούμενη φορά;" - "Τι θα παίρνουμε σκουλήκια από την τρύπα που θα κάνουμε και θα τα ρίχνουμε στο μπαξέ;" ρώτησε η Μαργαρίτα. - "Όχι", απάντησε ο κύριος Ηρακλής. "Οι γαιοσκώληκες Μαργαρίτα είναι τα πιο χρήσιμα ζώα στη γεωργία, μαζί με τους μικροοργανισμούς μετατρέπουν ρίζες, φύλλα, στελέχη κ.α. σε χούμο. Χούμος είναι ένα πολύτιμο λίπασμα που το χρησιμοποιούμε σαν μαγιά για να κάνουμε το έδαφος ζωντανό και υγιές". - "Α! εμείς θα τα βάζουμε να δουλεύουν και θα παίρνουμε το χούμο". - "Ναι μπράβο θα τα "εκμεταλλευόμαστε. Μαντέψτε πόσο ζυγίζουν όλοι οι γαιοσκώληκες που βρίσκονται σε ένα πολύ καλό χωράφι έκτασης 10 στρεμμάτων." - " Πόσο;" ρώτησαν και οι τρεις μαζί. - "Όσο 4 αγελάδες!!!" απάντησε ο κύριος Ηρακλής. - "Φαίνεται απίστευτο" είπε η Μυρτώ. - "Ναι πράγματι είναι εντυπωσιακό. Ελάτε τώρα να ξεκινήσουμε την κατασκευή.
Για να κάνουμε το εκτροφείο γαιοσκωλήκων διαλέγουμε ένα σκιερό επίπεδο μέρος του κήπου και κάνουμε ένα λάκκο βάθους 40 εκατ. σε τετράγωνο σχήμα με πλευρά 1,5 μέτρο." Τα παιδιά διάλεξαν το μέρος και εξασκημένα όπως ήταν πήραν σχοινί, μετροταινία και πασαλάκια και οριοθέτησαν το χώρο. Ο κύριος Ηρακλής ανέλαβε το σκάψιμο. Τα τοιχώματα έπρεπε να είναι κάθετα και ο πυθμένας επίπεδος χωρίς κλίση. Στην περίμετρο του πυθμένα έφτιαξε ένα αυλάκι βάθους 6 εκατοστών και φάρδους όσο το πάχος των πλακών, εκεί μπήκαν όρθιες οι πλάκες η μία δίπλα στην άλλη κολλητά στα τοιχώματα του λάκκου. - "Κορίτσια, μου δίνετε σας παρακαλώ τα τούβλα για να τα στρώσω στον πάτο;" Η Μυρτώ κατέβηκε και κείνη στην τρύπα για να βοηθήσει τον πατέρα της ενώ τα άλλα δύο κορίτσια τους έδιναν ένα -ένα τα κανονικά τούβλα στο χέρι. " Όχι έτσι Μυρτώ, προσπάθησε να τα βάζεις το ένα κολλητά στο άλλο ώστε να απέχουν από τις πλάκες περίπου 1 εκατοστό για να στραγγίζουν τα νερά". -" Γιατί βάζουμε τις πλάκες και τα τούβλα μέσα" ρώτησε η Αιμιλία. - "Για να προστατέψουμε τους γαιοσκώληκες από τους τυφλοπόντικες που τους τρώνε". - "Ωραία φωλίτσα έγινε μ αρέσει" λέει η Μαργαρίτα μόλις τελείωσαν το στρώσιμο. - "Ναι δεν είναι και άσχημη και θα τη χωρίσουμε στη μέση για να έχετε από ένα διαμέρισμα με τη Μυρτώ τι λες;" την πείραξε ο κύριος Ηρακλής και βγήκε από την τρύπα.
- "Τώρα θα πρέπει να κάνουμε λίγο τσιμέντο για να χτίσουμε τον κάθετο τοίχο στη μέση με τα τούβλα που έχουν τις τρύπες κάθετα στο μήκος τους. Αλλά θα πρέπει να προσέχουμε να μην κλείσουμε τις τρύπες γιατί μέσα απ αυτές θα επικοινωνεί ο μισός λάκκος με τον άλλο μισό". Όση ώρα ο κύριος Ηρακλής ετοίμαζε το τσιμέντο τα κορίτσια έβαφαν με μίνιο τις σιδερόβεργες για να μην σκουριάζουν. Αυτές μόλις στέγνωσαν τις έβαλαν καβαλητά στις πλάκες για να συγκρατούνται καλύτερα ενωμένες η μία κολλητά δίπλα στην άλλη. Σε λίγο ο χώρος ήταν έτοιμος. - "Μαργαρίτα έφερες τον κουβά με τα υπολείμματα της κουζίνας που σου είχα πει να μαζέψεις;" - "Ναι τον έχω εκεί στην άκρη γιατί μυρίζει. Είπα στη μαμά να ρίχνει μόνο φλούδες, κοτσάνια, κουκούτσια, φύλλα, και σάπια φρούτα όπως μου είπατε κύριε Ηρακλή". - "Μυρτώ - Αιμιλία τα δικά μας; Θα τα φέρουμε μπαμπά είναι έξω από την κουζίνα. Αυτές τις μέρες δεν τα δίναμε στις κότες και στα παπιά και έτσι μαζεύτηκαν αρκετά". - "Μπράβο κορίτσια. Να θυμάστε ότι δεν πρέπει να μπαίνουν μέσα λίπη, λάδια, κρέατα και μαγειρεμένα φαγητά. Αντίθετα είναι πολύτιμα τα κατακάθια του καφέ και τα υπολείμματα από τα τσάγια και τα αρωματικά βότανα.
Λοιπόν παιδιά αδειάστε εσείς τους κουβάδες σας στο μισό λάκκο κι εγώ με το μπαλτά θα κόψω τα χόρτα που είχαμε στοιβάξει στην αρχή - αρχή. Θυμάστε που σας είχα πει ότι θα τα χρειαστούμε;" Τα κορίτσι έκαναν ότι τους ζήτησε ο κύριος Ηρακλής και μετά τον παρακολουθούσαν καθώς τεμάχιζε πάνω σ ένα κούτσουρο τα χόρτα. - "Γιατί τα κόβεις τόσο μικρά μπαμπά;" ρώτησε η Μυρτώ - "Γιατί όσο πιο μικρά είναι τόσο πιο γρήγορα σαπίζουν". Αφού έριξαν μέσα κι αυτά τα υλικά μαζί με λίγο χώμα, τα έβρεξαν, τα ανακάτεψαν και τα σκέπασαν με τις τάβλες και το συρματόπλεγμα και επειδή είχε αρκετή ζέστη έβαλαν από πάνω κι ένα τσουβάλι. "Ωραία και τώρα τι θα γίνει κύριε Ηρακλή;" ρώτησε η ανυπόμονη της παρέας. - "Μετά από 2 μέρες το μείγμα των υλικών ανάβει τόσο που στο κέντρο του η θερμοκρασία μπορεί να φτάσει και τους 60οC. Θα το ελέγχουμε και όταν αυτή κατέβει σε μερικές μέρες στους 30-23οC θα σηκώσουμε το καπάκι και θα ρίξουμε μέσα μια χούφτα γαιοσκώληκες που θα μαζέψουμε σκάβοντας στα υγρά και σκιερά μέρη του κήπου. Αν έχουμε μπορούμε να ρίξουμε και 2 με 4χούφτες σκόνη από σκληρά πετρώματα μέσα και να τα ανακατέψουμε με τα υπόλοιπα υλικά. Οι γαιοσκώληκες εκεί μέσα πολλαπλασιάζονται. Θέλω να έχετε το νου σας ώστε ο λάκκος να είναι συνεχώς σκεπασμένος και υγρός αλλά μη γίνει λάσπη". - "Και πότε θα πάρουμε το χούμο;" - "Σε 8 με 10 βδομάδες όλο το υλικό θα έχει γίνει σκούρο καφετί, τότε το ξεσκεπάζουμε, θα πάρουμε μια φτυαριά απ αυτό το υλικό και θα ρίξουμε στον άδειο χώρο του λάκκου το υπόλοιπο μισό. Εκεί θα το ρίξουμε νέα υλικά από την κουζίνα και το μπαξέ όπως πριν, θα τα καταβρέξουμε και θα τα σκεπάσουμε. Μετά από μερικές μέρες οι γαιοσκώληκες θα μετακομίσουν και μέσα από τις τρύπες του διαχωριστικού τοίχου θα πάνε στο νέο χώρο για να δουλέψουν τα καινούρια υλικά. Όταν θα έχουν μετακομίσει οι περισσότεροι μπορούμε να πάρουμε το χούμο που είναι το καλύτερο βιολογικό λίπασμα και να το σκορπίσουμε στις καλλιέργειές μας.
– Αυτό το σκωληκοτροφείο που κάναμε φτάνει για να λιπάνει ένα μπαξέ 250 τετραγωνικών μέτρων περίπου. Τους ζυγούς λύσατε". Είπε ο κύριος Ηρακλής και τα κορίτσια ευχαριστημένα μάζεψαν τα πραγματάκια τους και έτρεξαν στο σπίτι γιατί είχε μεσημεριάσει πια.
"ΤΟ ΠΑΖΛ"
- "Κύριε Ηρακλή!!! Κύριε Ηρακλή!!! οι πατατιές, τρέχα χάλασαν τα φύλλα τους!!..." - "Τι είναι κοπέλα μου; τι συμβαίνει;" βγήκε βιαστικά από το εργαστήριό του ο κύριος Ηρακλής. Η Μαργαρίτα τραβώντας τον από το χέρι τον οδήγησε στο μπαξέ. Τι να δούνε, τα περισσότερα φύλλα ήταν φαγωμένα. Δεν πρόλαβαν να τις καλοεξετάσουν να σου και η Μυρτώ με την Αιμιλία αγουροξυπνημένες. - "Τι συμβαίνει Μαργαρίτα; γιατί χάλασες τον κόσμο πρωί - πρωί;" - "Χμ... συγνώμη σας αναστάτωσα. Να επειδή πιο μετά κάνει ζέστη έβαλα το ξυπνητήρι στις6:00 έφαγα και ήρθα να ποτίσω τα λαχανικά. Όταν είδα γυμνές τις πατατιές..." Η Μυρτώ καθώς στεκόταν από πάνω τους είδε ένα ριγέ σκαθάρι να παίρνει το πρωινό του. - "Αυτό τις τρώει!!!" φώναξε - "Είναι ο δορυφόρος της πατάτας. Καλά που το είδαμε γιατί δεν θα άφηνε ούτε τα κοτσάνια από τα φυτά", είπε ο κύριος Ηρακλής.
- "Τι θα κάνουμε τώρα;" - "Φέρτε ένα άδειο κουτί και τινάξτε τα φυτά έτσι ώστε τα σκαθάρια να πέσουν μέσα. Κοιτάξτε αν έχουν γεννήσει αβγά στα φύλλα που μείνανε". - "Αβγά;" - "Ναι Μαργαρίτα, κάτι πορτοκαλοκίτρινα αβγά σαν το κεφάλι της καρφίτσας. Τα γεννά κατά δωδεκάδες στην κάτω επιφάνεια των φύλλων και απ αυτά σε λίγες μέρες βγαίνουν τα μωρά τους που έχουν σκουροκόκκινο χρώμα. Τρώνε κι αυτά τα φύλλα" Πέσανε κι οι τρεις από πάνω να ψάχνουνε. - "Δεν υπάρχουν αβγά μπαμπά", λέει η Αιμιλία. - "Και αν υπήρχαν τι θα τα κάναμε;" ρωτάει η Μαργαρίτα. - "Θα τα λιώναμε πάνω στα φύλλα, διαφορετικά θα τρώγανε τα φυτά και μείς δεν θα τρώγαμε πατάτες", απάντησε ο κύριος Ηρακλής.
Τα παιδιά έδειχναν προβληματισμένα. - "Η γεωργία παιδιά είναι μια επέμβαση στη φύση. Όσο λιγότερο την ενοχλούμε και όσο περισσότερο ακολουθούμε μεθόδους που τη μιμούνται, τόσο μεγαλύτερη επιτυχία έχουμε. Για τον δορυφόρο της πατάτας οι άνθρωποι μέχρι τώρα γνωρίζουν ότι έχει σαν φυσικούς εχθρούς την πασχαλίτσα, 6 διαφορετικά σκαθάρια που ζουν στο έδαφος, μια μύγα, τα πουλιά και κάποιους μικροοργανισμούς. Σίγουρα θα υπάρχουν κι άλλα, όπως και κάποιοι μηχανισμοί άμυνας του ίδιου του φυτού. Αλλά δεν μπορούμε να τα γνωρίζουμε όλα και με ποιο τρόπο το ένα επηρεάζει το άλλο. Αναρωτιέμαι αν έχει νόημα αυτό το ψάξιμο κομμάτι - κομμάτι γιατί δεν θα μπορέσουμε ποτέ να συμπληρώσουμε το παζλ. Είναι αδύνατον να συλλάβουμε με το μυαλό μας τους πολύπλοκους μηχανισμούς της φύσης. Ακόμη κι αν τα καταφέραμε δεν θα ξέραμε από που να ξεκινήσουμε και τι επίδραση θα είχε η δράση μας στην υπόλοιπη αλυσίδα της ζωής".
- "Κύριες Ηρακλή;..." - "Ναι Μαργαρίτα" - "Αν είχαμε ένα πολύ μεγάλο χωράφι με πατάτες και πήγαινε να τις φάει ο δορυφόρος, θα προλαβαίναμε να τους μαζέψουμε στο κουτί;" - Θα ήταν λίγο δύσκολο γιατί αυτό πρέπει να γίνεται συνέχεια μέχρι να ανθίσουν τα φυτά. Υπάρχουν όμως μηχανήματα με χοντρούς σωλήνες που τους περνάμε πάνω από τα φυτά και τους ρουφάνε σαν ηλεκτρική σκούπα. Αυτά μπορούν να τους προλάβουν. Επίσης μπορούμε να ψεκάσουμε προληπτικά αλλά και αφού εμφανιστεί το έντομο, τσάγια από διάφορα φυτά ακόμη και με αιθέριο έλαιο βασιλικού ή με βάκιλο"
- "Τι είναι ο βάκιλος;" - "Είναι ένας μικροοργανισμός, ένα βακτήριο, που υπάρχει στη φύση και όταν το τρώνε τα μωρά του δορυφόρου τρυπάει στο στομάχι τους, σταματάνε να τρώνε και πεθαίνουν. Μπορούμε να το αγοράσουμε από τα μαγαζιά που έχουν γεωργικά εφόδια και να ψεκάσουμε τα φυτά σύμφωνα με τις οδηγίες στο κουτί. Αλλά ακόμη κι αυτό το "φυσικό" παρασκεύασμα δεν πρέπει να το χρησιμοποιούμε πολύ συχνά γιατί μπορεί να το συνηθίσουν οι κάμπιες και να μην παθαίνουν τίποτε".
- "Αιμιλία ψάξε τις ντοματιές και τις πιπεριές γιατί ο δορυφόρος τα τρώει κι αυτά όπως και τις μελιτζάνες. Αλλά γιατί τόσο ενδιαφέρον Μαργαρίτα; σκέφτεσαι να καλλιεργήσεις πατάτες;" την πείραξε ο κύριος Ηρακλής. - "Όχι εγώ. Ο θείος μου θέλει να γίνει βιοκαλλιεργητής γιατί λέει είναι ο μόνος τρόπος να ζεις κοντά στη φύση, ελεύθερος και να έχεις αυτά... αυτά... αυτάρκεια. Όμως η γιαγιά μου του λέει: "Τι ξέρεις εσύ από γεωργία! Επειδή έβγαλες το πανεπιστήμιο νομίζεις ότι μπορείς να γίνεις αγρότης;" - "Αλλά εγώ θέλω να τον βοηθήσω - "Μπράβο καλή μου, αυτό είναι θαυμάσιο"
- "Μπαμπά, σ αυτή τη φασολιά μαζεύτηκαν πολλά μυρμήγκια που ανεβοκατεβαίνουν συνέχεια". - "Ψάξε Μυρτώ προς την κορυφή της φασολιάς να δεις αν υπάρχουν μελίγκρες" - "Ναι μπαμπά έχει μαυρίσει η κορυφούλα και κατσαρώνουν τα φύλλα". - "Αιμιλία θα το αναλάβεις;" πρότεινε ο κύριος Ηρακλής - "Όπως πέρυσι στην Κερασιά;" και η Αιμιλία άνοιξε τη βρύση, πήρε το λάστιχο και άρχισε να ρίχνει με πίεση νερό στη φασολιά ξεπλένοντας τα μικροσκοπικά μαύρα έντομα. - "Είναι τόσο απλό", είπε ο κύριος Ηρακλής - "Αν το κάνουμε αυτό τρία πρωινά μέρα - παρά μέρα, δεν θα μείνει τίποτα. Το έχω δει να γίνεται" διαβεβαίωσε η Αιμιλία "Αλλά και αν δεν πιάσει αυτό, διαλύουμε λίγο σαπούνι στο νερό και ψεκάζουμε. Η σαπουνάδα κολλάει στο σώμα τους, τα μαλακώνει, αρρωσταίνουν και γλιτώνουν τα φυτά μας. - "Αλλά και αν μείνουν κάποιες και συνεχίσουν να τρέφονται από μερικά, να το θεωρήσουμε φόρο προς τη φύση", πρόσθεσε ο κύριος Ηρακλής. Η Μαργαρίτα κατέγραψε και η Μυρτώ παρίστανε τον Σέρλοκ Χόλμς ψάχνοντας ένα - ένα τα φυτά με τον μεγεθυντικό φακό της.
Σχετικά με τα έντομα
Σε κάθε στρέμμα γης υπολογίζεται ότι υπάρχουν 1 εκατομμύριο έντομα, κι όμως γνωρίζουμε ελάχιστα γι αυτά τα μικροσκοπικά πλάσματα που έχουν τόσο διαφορετικά χαρακτηριστικά από τα άλλα ζωντανά. Όμως πως είναι ένα έντομο; Το σώμα των εντόμων χωρίζεται σε τρία μέρη το κεφάλι, τον θώρακα και την κοιλιά. Έχουν 3ζευγάρια πόδια και 2 ζευγάρια φτερών. (εικόνα 1). Για να πάρουν την τελική τους μορφή περνάνε από διάφορα στάδια μεταμόρφωσης που μπορεί να είναι με τη σειρά:
αβγό - λάρβα - πούπα – ακμαίο (εικόνα 2)
ή αβγό - λάρβα ή νύμφη (που είναι σαν μινιατούρα του ακμαίου) - ακμαίο (εικόνα 3).
Τρέφονται με μια απίστευτη ποικιλία τροφών όπως φύλλα ρίζες, χυμό φυτών, ξύλα, άλλα έντομα, αίμα πουλιών και θηλαστικών, σάπια φυτά, γύρη, νέκταρ, κοπριές, φύκια ακόμη και μύκητες. Κάποια όπως οι κατσαρίδες μπορούν να φάνε σχεδόν ότι πιαστεί στα σαγόνια τους ενώ άλλα εξαρτώνται από συγκεκριμένο είδος τροφή π.χ. η εξαφάνιση πολλών ειδών πεταλούδας έγινε εξαιτίας της έλλειψης ειδικών φυτών που τις φιλοξενούσαν και βρίσκονταν σε περιοχές με άγρια βλάστηση. Δυστυχώς αυτές χάθηκαν από τις ανθρώπινες επεμβάσεις.
Τα έντομα αντί για σπονδυλική στήλη έχουν έναν εξωτερικό σκελετό που μοιάζει με τον σιδερένιο θώρακα των ιπποτών και τα προστατεύει από τον έξω κόσμο. Κάτι που ενδιαφέρει πολύ των καλλιεργητή είναι το στόμα τους. Άλλα έχουν σαγόνια και μασάνε την τροφή τους και άλλα έχουν προβοσκίδα και ρουφάνε τους χυμούς. Αναπνέουν μέσα από κάτι μικροσκοπικά σωληνάκια που καταλήγουν σε ακόμη πιο μικροσκοπικά ανοίγματα στην επιφάνεια του σώματός τους. Έχουν και όργανα γεύσης, αλλά τα σαγόνια τους και άλλα στις κεραίες τους ενώ κάποιες πεταλούδες μπορούν να καταλάβουν τι γεύση έχει η τροφή με τα πόδια τους. Μόλις προσγειωθούν σ ένα λουλούδι πλούσιο σε νέκταρ, αυτόματα η προβοσκίδα τους ξετυλίγεται. - Τα περισσότερα έντομα αντιλαμβάνονται τις μυρουδιές και όλα ακούνε. Τα "αυτιά" τους μπορεί να βρίσκονται στο κεφάλι, στις κεραίες ή στην κοιλιά. Τα μάτια τους είναι εξαιρετικά μεγάλα και σύνθετα, αποτελούνται δηλαδή από πολλά μικρότερα ματάκια και το καθένα βλέπει μέρος της εικόνας. Για να τη συνθέσουν ολόκληρη χρειάζεται να την επεξεργαστεί ο εγκέφαλος τους. Επιπλέον τα μάτια τους είναι ικανά να διακρίνουν χρώματα.
Με τα φτερά τους, αντίθετα από τα πουλιά, μπορούν να πετάνε σε οποιαδήποτε κατεύθυνση και ανάλογα με το είδος που ανήκουν μπορούν να τα χτυπάνε στον αέρα 10-1000 φορές το δευτερόλεπτο. Τα έντομα που κλέβουν μερίδιο από τις καλλιέργειές μας είναι μόνο ένα μικρό μέρος από το σύνολο του πληθυσμού των εντόμων που μας περιβάλλει. Η μεγάλη πλειοψηφία τους είναι αβλαβής. Πολλά είναι ωφέλιμα είτε γιατί αναλαμβάνουν να γονιμοποιήσουν τα φυτά, είτε γιατί είναι αρπακτικά (τρώνε άλλα έντομα), είτε γιατί βοηθάνε στην αποσύνθεση των νεκρών φυτών, (στην ανακύκλωση).
Θα πρέπει να κρατήσουμε αυτή την εικόνα της καλής πλευράς των εντόμων στο μυαλό μας όταν παλεύουμε να τα ελέγξουμε στο μπαξέ μας. Κάποιες μέθοδοι καταπολέμησης, ειδικά με τα δηλητήρια, σκοτώνουν και τα ωφέλιμα π.χ. την πασχαλίτσα, το ίδιο αποτελεσματικά όπως και τα βλαβερά. Η επιτυχία του βιοκαλλιεργητή είναι να συνεργαστεί με τη φύση και όσο είναι δυνατόν να αφήσει τους πληθυσμούς των εντόμων (ωφέλιμων και βλαβερών) να κρατούν σε ισορροπία το ένα το άλλο.
Ήρθε το πρώτο Σαββατοκύριακο του Μάη. Πέρασαν ήδη 3 εβδομάδες από τη σπορά και ο μπαξές έδειχνε όμορφος. Δεξιά και αριστερά στην πρώτη κλίνη είχαν βγει τα φύτρα από τα νάνα φασολάκια και ανάμεσά τους σε μια γραμμή κάθε 5 εκατοστά τα καλαμπόκια τρύπησαν κι αυτά σαν λόγχες το χώμα ενώ οι τρεις πατατιές στο πιο νότιο τμήμα είχαν κάνει μικρές τούφες με τα φυλλαράκια τους. Στη διπλανή, σχεδόν το μισό νότιο τμήμα αφέθηκε στις φράουλες για να απλωθούν ενώ στο υπόλοιπο, τα σπανάκια που φυτρώνουν γρήγορα είχαν πάρει πολύ φόρα. Στην τρίτη κλίνη τα δεντρολίβανα, το ένα στο κέντρο και το άλλο σε μια γωνία απ έξω, είχαν πετάξει τρυφερές μυρωδάτες κορυφούλες. Τα φρεσκοφυτρωμένα κρεμμυδάκια σε σειρές εναλλάξ με τα καρότα που είχαν περάσει το σοκ της μεταφύτευσης και αναπτύσσονταν πολύ ορεξάτα μαζί με τις πιπεριές φυτεμένες κοντά στις4 γωνίες δεν άφηναν και πολύ χώρο για εδαφοκάλυψη. Τα ραδίκια είχαν φυτρώσει ήταν πολύ πυκνά. Ο σπόρος είχε πέσει σε τυχαίες θέσεις και είχε καλύψει όλο το χώρο. Χρειάζονταν αραίωμα. Οι αγγουριές φυτεμένες στο πλάι είχαν ανάγκη από ένα πλαίσιο σε σχήμα Π με διχτυωτό για να δεθούν και να αναπτυχθούν κάθετα. Στην άλλη σειρά των κλινών απέναντι από την πρώτη οι ντοματιές είχαν μπόλικο χώρο και πρέπει να δεθούν πάνω σε καλάμια γιατί κινδύνευαν να γείρουν με τον πρώτο αέρα. Ο βασιλικός αν και μικρός ευωδίαζε και το μποράγκο είχε φυτρώσει σε πολλά σημεία. Με τα φύλλα και τα άνθη του θα κάνει ωραίες σαλάτες και τουρσιά. Στην 6η κλίνη τα λάχανα ήταν φυτεμένα κατά μήκος σε δύο σειρές. Δεξιά και αριστερά τους είχαν φυτρώσει σαν ψιλές κλωστές ο μαϊντανός και τα σέλινα και στο κέντρο τους σπανάκι. Σύντομα θα πρέπει να αραιωθούν και τα τρία είδη γιατί ήταν πολύ πυκνά και δεν θα αναπτύσσονταν καλά.
Τα παντζάρια με τα κοκκινωπά φύλλα τους είχαν μεταφυτευτεί σε σειρές εναλλάξ με τα μαρούλια. Όλα είχαν πάρει τα πάνω τους και έδιναν ένα πολύ ωραίο θέαμα. Στην περιφέρεια της τελευταίας κλίνης είχαν φυτρώσει και τα κολοκυθάκια για να οδηγηθούν προς τα έξω και να γίνουν κρεμαστά. Στον υπόλοιπο χώρο είχε φυτρώσει το γλυκό καλαμπόκι. Στο διάστημα που μεσολάβησε από την ημέρα που τα κορίτσια δούλεψαν παρέα με τους φίλους τους έρχονταν στο μπαξέ σχεδόν κάθε απόγευμα και αν δεν μπορούσαν και οι τρεις κανόνιζαν να είναι τουλάχιστον η μία. Ο καιρός ήταν αρκετά ζεστός για την εποχή και το χώμα δεν έπρεπε να ξεραθεί. Το πότισμα γινόταν με λάστιχο, αλλά το ρύθμιζαν έτσι ώστε να τρέχει λίγο για να μην ξεπλυθούν οι σπόροι ή παρασυρθούν τα φιντανάκια. Για να βοηθηθούν τα φυτά, ένα απόγευμα, αφού είχαν ποτίσει, η Μυρτώ μαζί με τη Μαργαρίτα κρατώντας από ένα πορτοκαλί ψεκαστηράκι ψέκαζαν με ζουμί από φύκια διαλυμένο σε νερό φροντίζοντας να βρέχονται καλά τα φυτά. Το εκχύλισμα των φυκιών περιέχει πολλά θρεπτικά στοιχεία και σε μεγάλες ποσότητες αλλά και άλλες ουσίες που κάνουν το φυτό πιο δυνατό.
Σήμερα το πρωί είχαν έρθει και οι τρεις γιατί θα έφτιαχναν το περίφημο σκωληκοτροφείο. Για τα υλικά είχε φροντίσει ο κύριος Ηρακλής από την προηγούμενη φορά. Χρειάζονταν 12 πέτρινες πλάκες 50Χ50 εκατ. 4 σιδερόβεργες σχήματος Π ή U με εσωτερικό άνοιγμα όσο το πάχος των πέτρινων πλακών και μήκος 1,5 μέτρο η κάθε μία, 120 κανονικά τούβλα,35 ειδικά τούβλα φάρδους 5 εκατ. περίπου με τρύπες κάθετες προς το μήκος τους, 4-6 τάβλες μήκους 1,5 μέτρου και συρματόπλεγμα με μικρές τρύπες για να μην περνάνε τα πουλιά τόσο μεγάλο όσο να καλύπτεται η επιφάνεια 1,5 χ 1,5 μέτρο. - "Θα εκτρέφουμε σκουλήκια μπαμπά;" ρώτησε η Αιμιλία. - "Ναι γαιοσκώληκες θυμάστε που τους αναφέραμε την προηγούμενη φορά;" - "Τι θα παίρνουμε σκουλήκια από την τρύπα που θα κάνουμε και θα τα ρίχνουμε στο μπαξέ;" ρώτησε η Μαργαρίτα. - "Όχι", απάντησε ο κύριος Ηρακλής. "Οι γαιοσκώληκες Μαργαρίτα είναι τα πιο χρήσιμα ζώα στη γεωργία, μαζί με τους μικροοργανισμούς μετατρέπουν ρίζες, φύλλα, στελέχη κ.α. σε χούμο. Χούμος είναι ένα πολύτιμο λίπασμα που το χρησιμοποιούμε σαν μαγιά για να κάνουμε το έδαφος ζωντανό και υγιές". - "Α! εμείς θα τα βάζουμε να δουλεύουν και θα παίρνουμε το χούμο". - "Ναι μπράβο θα τα "εκμεταλλευόμαστε. Μαντέψτε πόσο ζυγίζουν όλοι οι γαιοσκώληκες που βρίσκονται σε ένα πολύ καλό χωράφι έκτασης 10 στρεμμάτων." - " Πόσο;" ρώτησαν και οι τρεις μαζί. - "Όσο 4 αγελάδες!!!" απάντησε ο κύριος Ηρακλής. - "Φαίνεται απίστευτο" είπε η Μυρτώ. - "Ναι πράγματι είναι εντυπωσιακό. Ελάτε τώρα να ξεκινήσουμε την κατασκευή.
Για να κάνουμε το εκτροφείο γαιοσκωλήκων διαλέγουμε ένα σκιερό επίπεδο μέρος του κήπου και κάνουμε ένα λάκκο βάθους 40 εκατ. σε τετράγωνο σχήμα με πλευρά 1,5 μέτρο." Τα παιδιά διάλεξαν το μέρος και εξασκημένα όπως ήταν πήραν σχοινί, μετροταινία και πασαλάκια και οριοθέτησαν το χώρο. Ο κύριος Ηρακλής ανέλαβε το σκάψιμο. Τα τοιχώματα έπρεπε να είναι κάθετα και ο πυθμένας επίπεδος χωρίς κλίση. Στην περίμετρο του πυθμένα έφτιαξε ένα αυλάκι βάθους 6 εκατοστών και φάρδους όσο το πάχος των πλακών, εκεί μπήκαν όρθιες οι πλάκες η μία δίπλα στην άλλη κολλητά στα τοιχώματα του λάκκου. - "Κορίτσια, μου δίνετε σας παρακαλώ τα τούβλα για να τα στρώσω στον πάτο;" Η Μυρτώ κατέβηκε και κείνη στην τρύπα για να βοηθήσει τον πατέρα της ενώ τα άλλα δύο κορίτσια τους έδιναν ένα -ένα τα κανονικά τούβλα στο χέρι. " Όχι έτσι Μυρτώ, προσπάθησε να τα βάζεις το ένα κολλητά στο άλλο ώστε να απέχουν από τις πλάκες περίπου 1 εκατοστό για να στραγγίζουν τα νερά". -" Γιατί βάζουμε τις πλάκες και τα τούβλα μέσα" ρώτησε η Αιμιλία. - "Για να προστατέψουμε τους γαιοσκώληκες από τους τυφλοπόντικες που τους τρώνε". - "Ωραία φωλίτσα έγινε μ αρέσει" λέει η Μαργαρίτα μόλις τελείωσαν το στρώσιμο. - "Ναι δεν είναι και άσχημη και θα τη χωρίσουμε στη μέση για να έχετε από ένα διαμέρισμα με τη Μυρτώ τι λες;" την πείραξε ο κύριος Ηρακλής και βγήκε από την τρύπα.
- "Τώρα θα πρέπει να κάνουμε λίγο τσιμέντο για να χτίσουμε τον κάθετο τοίχο στη μέση με τα τούβλα που έχουν τις τρύπες κάθετα στο μήκος τους. Αλλά θα πρέπει να προσέχουμε να μην κλείσουμε τις τρύπες γιατί μέσα απ αυτές θα επικοινωνεί ο μισός λάκκος με τον άλλο μισό". Όση ώρα ο κύριος Ηρακλής ετοίμαζε το τσιμέντο τα κορίτσια έβαφαν με μίνιο τις σιδερόβεργες για να μην σκουριάζουν. Αυτές μόλις στέγνωσαν τις έβαλαν καβαλητά στις πλάκες για να συγκρατούνται καλύτερα ενωμένες η μία κολλητά δίπλα στην άλλη. Σε λίγο ο χώρος ήταν έτοιμος. - "Μαργαρίτα έφερες τον κουβά με τα υπολείμματα της κουζίνας που σου είχα πει να μαζέψεις;" - "Ναι τον έχω εκεί στην άκρη γιατί μυρίζει. Είπα στη μαμά να ρίχνει μόνο φλούδες, κοτσάνια, κουκούτσια, φύλλα, και σάπια φρούτα όπως μου είπατε κύριε Ηρακλή". - "Μυρτώ - Αιμιλία τα δικά μας; Θα τα φέρουμε μπαμπά είναι έξω από την κουζίνα. Αυτές τις μέρες δεν τα δίναμε στις κότες και στα παπιά και έτσι μαζεύτηκαν αρκετά". - "Μπράβο κορίτσια. Να θυμάστε ότι δεν πρέπει να μπαίνουν μέσα λίπη, λάδια, κρέατα και μαγειρεμένα φαγητά. Αντίθετα είναι πολύτιμα τα κατακάθια του καφέ και τα υπολείμματα από τα τσάγια και τα αρωματικά βότανα.
Λοιπόν παιδιά αδειάστε εσείς τους κουβάδες σας στο μισό λάκκο κι εγώ με το μπαλτά θα κόψω τα χόρτα που είχαμε στοιβάξει στην αρχή - αρχή. Θυμάστε που σας είχα πει ότι θα τα χρειαστούμε;" Τα κορίτσι έκαναν ότι τους ζήτησε ο κύριος Ηρακλής και μετά τον παρακολουθούσαν καθώς τεμάχιζε πάνω σ ένα κούτσουρο τα χόρτα. - "Γιατί τα κόβεις τόσο μικρά μπαμπά;" ρώτησε η Μυρτώ - "Γιατί όσο πιο μικρά είναι τόσο πιο γρήγορα σαπίζουν". Αφού έριξαν μέσα κι αυτά τα υλικά μαζί με λίγο χώμα, τα έβρεξαν, τα ανακάτεψαν και τα σκέπασαν με τις τάβλες και το συρματόπλεγμα και επειδή είχε αρκετή ζέστη έβαλαν από πάνω κι ένα τσουβάλι. "Ωραία και τώρα τι θα γίνει κύριε Ηρακλή;" ρώτησε η ανυπόμονη της παρέας. - "Μετά από 2 μέρες το μείγμα των υλικών ανάβει τόσο που στο κέντρο του η θερμοκρασία μπορεί να φτάσει και τους 60οC. Θα το ελέγχουμε και όταν αυτή κατέβει σε μερικές μέρες στους 30-23οC θα σηκώσουμε το καπάκι και θα ρίξουμε μέσα μια χούφτα γαιοσκώληκες που θα μαζέψουμε σκάβοντας στα υγρά και σκιερά μέρη του κήπου. Αν έχουμε μπορούμε να ρίξουμε και 2 με 4χούφτες σκόνη από σκληρά πετρώματα μέσα και να τα ανακατέψουμε με τα υπόλοιπα υλικά. Οι γαιοσκώληκες εκεί μέσα πολλαπλασιάζονται. Θέλω να έχετε το νου σας ώστε ο λάκκος να είναι συνεχώς σκεπασμένος και υγρός αλλά μη γίνει λάσπη". - "Και πότε θα πάρουμε το χούμο;" - "Σε 8 με 10 βδομάδες όλο το υλικό θα έχει γίνει σκούρο καφετί, τότε το ξεσκεπάζουμε, θα πάρουμε μια φτυαριά απ αυτό το υλικό και θα ρίξουμε στον άδειο χώρο του λάκκου το υπόλοιπο μισό. Εκεί θα το ρίξουμε νέα υλικά από την κουζίνα και το μπαξέ όπως πριν, θα τα καταβρέξουμε και θα τα σκεπάσουμε. Μετά από μερικές μέρες οι γαιοσκώληκες θα μετακομίσουν και μέσα από τις τρύπες του διαχωριστικού τοίχου θα πάνε στο νέο χώρο για να δουλέψουν τα καινούρια υλικά. Όταν θα έχουν μετακομίσει οι περισσότεροι μπορούμε να πάρουμε το χούμο που είναι το καλύτερο βιολογικό λίπασμα και να το σκορπίσουμε στις καλλιέργειές μας.
– Αυτό το σκωληκοτροφείο που κάναμε φτάνει για να λιπάνει ένα μπαξέ 250 τετραγωνικών μέτρων περίπου. Τους ζυγούς λύσατε". Είπε ο κύριος Ηρακλής και τα κορίτσια ευχαριστημένα μάζεψαν τα πραγματάκια τους και έτρεξαν στο σπίτι γιατί είχε μεσημεριάσει πια.
"ΤΟ ΠΑΖΛ"
- "Κύριε Ηρακλή!!! Κύριε Ηρακλή!!! οι πατατιές, τρέχα χάλασαν τα φύλλα τους!!..." - "Τι είναι κοπέλα μου; τι συμβαίνει;" βγήκε βιαστικά από το εργαστήριό του ο κύριος Ηρακλής. Η Μαργαρίτα τραβώντας τον από το χέρι τον οδήγησε στο μπαξέ. Τι να δούνε, τα περισσότερα φύλλα ήταν φαγωμένα. Δεν πρόλαβαν να τις καλοεξετάσουν να σου και η Μυρτώ με την Αιμιλία αγουροξυπνημένες. - "Τι συμβαίνει Μαργαρίτα; γιατί χάλασες τον κόσμο πρωί - πρωί;" - "Χμ... συγνώμη σας αναστάτωσα. Να επειδή πιο μετά κάνει ζέστη έβαλα το ξυπνητήρι στις6:00 έφαγα και ήρθα να ποτίσω τα λαχανικά. Όταν είδα γυμνές τις πατατιές..." Η Μυρτώ καθώς στεκόταν από πάνω τους είδε ένα ριγέ σκαθάρι να παίρνει το πρωινό του. - "Αυτό τις τρώει!!!" φώναξε - "Είναι ο δορυφόρος της πατάτας. Καλά που το είδαμε γιατί δεν θα άφηνε ούτε τα κοτσάνια από τα φυτά", είπε ο κύριος Ηρακλής.
- "Τι θα κάνουμε τώρα;" - "Φέρτε ένα άδειο κουτί και τινάξτε τα φυτά έτσι ώστε τα σκαθάρια να πέσουν μέσα. Κοιτάξτε αν έχουν γεννήσει αβγά στα φύλλα που μείνανε". - "Αβγά;" - "Ναι Μαργαρίτα, κάτι πορτοκαλοκίτρινα αβγά σαν το κεφάλι της καρφίτσας. Τα γεννά κατά δωδεκάδες στην κάτω επιφάνεια των φύλλων και απ αυτά σε λίγες μέρες βγαίνουν τα μωρά τους που έχουν σκουροκόκκινο χρώμα. Τρώνε κι αυτά τα φύλλα" Πέσανε κι οι τρεις από πάνω να ψάχνουνε. - "Δεν υπάρχουν αβγά μπαμπά", λέει η Αιμιλία. - "Και αν υπήρχαν τι θα τα κάναμε;" ρωτάει η Μαργαρίτα. - "Θα τα λιώναμε πάνω στα φύλλα, διαφορετικά θα τρώγανε τα φυτά και μείς δεν θα τρώγαμε πατάτες", απάντησε ο κύριος Ηρακλής.
Τα παιδιά έδειχναν προβληματισμένα. - "Η γεωργία παιδιά είναι μια επέμβαση στη φύση. Όσο λιγότερο την ενοχλούμε και όσο περισσότερο ακολουθούμε μεθόδους που τη μιμούνται, τόσο μεγαλύτερη επιτυχία έχουμε. Για τον δορυφόρο της πατάτας οι άνθρωποι μέχρι τώρα γνωρίζουν ότι έχει σαν φυσικούς εχθρούς την πασχαλίτσα, 6 διαφορετικά σκαθάρια που ζουν στο έδαφος, μια μύγα, τα πουλιά και κάποιους μικροοργανισμούς. Σίγουρα θα υπάρχουν κι άλλα, όπως και κάποιοι μηχανισμοί άμυνας του ίδιου του φυτού. Αλλά δεν μπορούμε να τα γνωρίζουμε όλα και με ποιο τρόπο το ένα επηρεάζει το άλλο. Αναρωτιέμαι αν έχει νόημα αυτό το ψάξιμο κομμάτι - κομμάτι γιατί δεν θα μπορέσουμε ποτέ να συμπληρώσουμε το παζλ. Είναι αδύνατον να συλλάβουμε με το μυαλό μας τους πολύπλοκους μηχανισμούς της φύσης. Ακόμη κι αν τα καταφέραμε δεν θα ξέραμε από που να ξεκινήσουμε και τι επίδραση θα είχε η δράση μας στην υπόλοιπη αλυσίδα της ζωής".
- "Κύριες Ηρακλή;..." - "Ναι Μαργαρίτα" - "Αν είχαμε ένα πολύ μεγάλο χωράφι με πατάτες και πήγαινε να τις φάει ο δορυφόρος, θα προλαβαίναμε να τους μαζέψουμε στο κουτί;" - Θα ήταν λίγο δύσκολο γιατί αυτό πρέπει να γίνεται συνέχεια μέχρι να ανθίσουν τα φυτά. Υπάρχουν όμως μηχανήματα με χοντρούς σωλήνες που τους περνάμε πάνω από τα φυτά και τους ρουφάνε σαν ηλεκτρική σκούπα. Αυτά μπορούν να τους προλάβουν. Επίσης μπορούμε να ψεκάσουμε προληπτικά αλλά και αφού εμφανιστεί το έντομο, τσάγια από διάφορα φυτά ακόμη και με αιθέριο έλαιο βασιλικού ή με βάκιλο"
- "Τι είναι ο βάκιλος;" - "Είναι ένας μικροοργανισμός, ένα βακτήριο, που υπάρχει στη φύση και όταν το τρώνε τα μωρά του δορυφόρου τρυπάει στο στομάχι τους, σταματάνε να τρώνε και πεθαίνουν. Μπορούμε να το αγοράσουμε από τα μαγαζιά που έχουν γεωργικά εφόδια και να ψεκάσουμε τα φυτά σύμφωνα με τις οδηγίες στο κουτί. Αλλά ακόμη κι αυτό το "φυσικό" παρασκεύασμα δεν πρέπει να το χρησιμοποιούμε πολύ συχνά γιατί μπορεί να το συνηθίσουν οι κάμπιες και να μην παθαίνουν τίποτε".
- "Αιμιλία ψάξε τις ντοματιές και τις πιπεριές γιατί ο δορυφόρος τα τρώει κι αυτά όπως και τις μελιτζάνες. Αλλά γιατί τόσο ενδιαφέρον Μαργαρίτα; σκέφτεσαι να καλλιεργήσεις πατάτες;" την πείραξε ο κύριος Ηρακλής. - "Όχι εγώ. Ο θείος μου θέλει να γίνει βιοκαλλιεργητής γιατί λέει είναι ο μόνος τρόπος να ζεις κοντά στη φύση, ελεύθερος και να έχεις αυτά... αυτά... αυτάρκεια. Όμως η γιαγιά μου του λέει: "Τι ξέρεις εσύ από γεωργία! Επειδή έβγαλες το πανεπιστήμιο νομίζεις ότι μπορείς να γίνεις αγρότης;" - "Αλλά εγώ θέλω να τον βοηθήσω - "Μπράβο καλή μου, αυτό είναι θαυμάσιο"
- "Μπαμπά, σ αυτή τη φασολιά μαζεύτηκαν πολλά μυρμήγκια που ανεβοκατεβαίνουν συνέχεια". - "Ψάξε Μυρτώ προς την κορυφή της φασολιάς να δεις αν υπάρχουν μελίγκρες" - "Ναι μπαμπά έχει μαυρίσει η κορυφούλα και κατσαρώνουν τα φύλλα". - "Αιμιλία θα το αναλάβεις;" πρότεινε ο κύριος Ηρακλής - "Όπως πέρυσι στην Κερασιά;" και η Αιμιλία άνοιξε τη βρύση, πήρε το λάστιχο και άρχισε να ρίχνει με πίεση νερό στη φασολιά ξεπλένοντας τα μικροσκοπικά μαύρα έντομα. - "Είναι τόσο απλό", είπε ο κύριος Ηρακλής - "Αν το κάνουμε αυτό τρία πρωινά μέρα - παρά μέρα, δεν θα μείνει τίποτα. Το έχω δει να γίνεται" διαβεβαίωσε η Αιμιλία "Αλλά και αν δεν πιάσει αυτό, διαλύουμε λίγο σαπούνι στο νερό και ψεκάζουμε. Η σαπουνάδα κολλάει στο σώμα τους, τα μαλακώνει, αρρωσταίνουν και γλιτώνουν τα φυτά μας. - "Αλλά και αν μείνουν κάποιες και συνεχίσουν να τρέφονται από μερικά, να το θεωρήσουμε φόρο προς τη φύση", πρόσθεσε ο κύριος Ηρακλής. Η Μαργαρίτα κατέγραψε και η Μυρτώ παρίστανε τον Σέρλοκ Χόλμς ψάχνοντας ένα - ένα τα φυτά με τον μεγεθυντικό φακό της.
Σχετικά με τα έντομα
Σε κάθε στρέμμα γης υπολογίζεται ότι υπάρχουν 1 εκατομμύριο έντομα, κι όμως γνωρίζουμε ελάχιστα γι αυτά τα μικροσκοπικά πλάσματα που έχουν τόσο διαφορετικά χαρακτηριστικά από τα άλλα ζωντανά. Όμως πως είναι ένα έντομο; Το σώμα των εντόμων χωρίζεται σε τρία μέρη το κεφάλι, τον θώρακα και την κοιλιά. Έχουν 3ζευγάρια πόδια και 2 ζευγάρια φτερών. (εικόνα 1). Για να πάρουν την τελική τους μορφή περνάνε από διάφορα στάδια μεταμόρφωσης που μπορεί να είναι με τη σειρά:
αβγό - λάρβα - πούπα – ακμαίο (εικόνα 2)
ή αβγό - λάρβα ή νύμφη (που είναι σαν μινιατούρα του ακμαίου) - ακμαίο (εικόνα 3).
Τρέφονται με μια απίστευτη ποικιλία τροφών όπως φύλλα ρίζες, χυμό φυτών, ξύλα, άλλα έντομα, αίμα πουλιών και θηλαστικών, σάπια φυτά, γύρη, νέκταρ, κοπριές, φύκια ακόμη και μύκητες. Κάποια όπως οι κατσαρίδες μπορούν να φάνε σχεδόν ότι πιαστεί στα σαγόνια τους ενώ άλλα εξαρτώνται από συγκεκριμένο είδος τροφή π.χ. η εξαφάνιση πολλών ειδών πεταλούδας έγινε εξαιτίας της έλλειψης ειδικών φυτών που τις φιλοξενούσαν και βρίσκονταν σε περιοχές με άγρια βλάστηση. Δυστυχώς αυτές χάθηκαν από τις ανθρώπινες επεμβάσεις.
Τα έντομα αντί για σπονδυλική στήλη έχουν έναν εξωτερικό σκελετό που μοιάζει με τον σιδερένιο θώρακα των ιπποτών και τα προστατεύει από τον έξω κόσμο. Κάτι που ενδιαφέρει πολύ των καλλιεργητή είναι το στόμα τους. Άλλα έχουν σαγόνια και μασάνε την τροφή τους και άλλα έχουν προβοσκίδα και ρουφάνε τους χυμούς. Αναπνέουν μέσα από κάτι μικροσκοπικά σωληνάκια που καταλήγουν σε ακόμη πιο μικροσκοπικά ανοίγματα στην επιφάνεια του σώματός τους. Έχουν και όργανα γεύσης, αλλά τα σαγόνια τους και άλλα στις κεραίες τους ενώ κάποιες πεταλούδες μπορούν να καταλάβουν τι γεύση έχει η τροφή με τα πόδια τους. Μόλις προσγειωθούν σ ένα λουλούδι πλούσιο σε νέκταρ, αυτόματα η προβοσκίδα τους ξετυλίγεται. - Τα περισσότερα έντομα αντιλαμβάνονται τις μυρουδιές και όλα ακούνε. Τα "αυτιά" τους μπορεί να βρίσκονται στο κεφάλι, στις κεραίες ή στην κοιλιά. Τα μάτια τους είναι εξαιρετικά μεγάλα και σύνθετα, αποτελούνται δηλαδή από πολλά μικρότερα ματάκια και το καθένα βλέπει μέρος της εικόνας. Για να τη συνθέσουν ολόκληρη χρειάζεται να την επεξεργαστεί ο εγκέφαλος τους. Επιπλέον τα μάτια τους είναι ικανά να διακρίνουν χρώματα.
Με τα φτερά τους, αντίθετα από τα πουλιά, μπορούν να πετάνε σε οποιαδήποτε κατεύθυνση και ανάλογα με το είδος που ανήκουν μπορούν να τα χτυπάνε στον αέρα 10-1000 φορές το δευτερόλεπτο. Τα έντομα που κλέβουν μερίδιο από τις καλλιέργειές μας είναι μόνο ένα μικρό μέρος από το σύνολο του πληθυσμού των εντόμων που μας περιβάλλει. Η μεγάλη πλειοψηφία τους είναι αβλαβής. Πολλά είναι ωφέλιμα είτε γιατί αναλαμβάνουν να γονιμοποιήσουν τα φυτά, είτε γιατί είναι αρπακτικά (τρώνε άλλα έντομα), είτε γιατί βοηθάνε στην αποσύνθεση των νεκρών φυτών, (στην ανακύκλωση).
Θα πρέπει να κρατήσουμε αυτή την εικόνα της καλής πλευράς των εντόμων στο μυαλό μας όταν παλεύουμε να τα ελέγξουμε στο μπαξέ μας. Κάποιες μέθοδοι καταπολέμησης, ειδικά με τα δηλητήρια, σκοτώνουν και τα ωφέλιμα π.χ. την πασχαλίτσα, το ίδιο αποτελεσματικά όπως και τα βλαβερά. Η επιτυχία του βιοκαλλιεργητή είναι να συνεργαστεί με τη φύση και όσο είναι δυνατόν να αφήσει τους πληθυσμούς των εντόμων (ωφέλιμων και βλαβερών) να κρατούν σε ισορροπία το ένα το άλλο.
RSS Feed
