Topikopoiisi
Σελίδες στα Social Media
  • Αρχική
  • Βιογραφικό
  • Θέσεις
  • Άρθρα
  • Οικο-γεωργία
  • Κοινωνική - αλληλέγγυα οικονομία
  • Εκδηλώσεις
  • Βίντεο
  • Ενδιαφέροντα Ιστολόγια
  • Εικόνες
  • Βιβλία
  • Επικοινωνία

Οικο-γεωργία

Το συνθετικό οικο, όχι μόνο με την τρέχουσα έννοια του οικολογικού, αλλά και με την αρχαιοελληνική έννοια του Οίκου, που ήταν η οικονομική δομή, η οποία εξασφάλιζε τα προς το "ζειν" στα μέλη του, ενώ η Πόλις εξασφάλιζε το "ευ ζειν" των πολιτών.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Η καλλιέργεια της πατάτας

22/4/2013

0 Comments

 
Bild
Από το 4ο τεύχος της Ν. Σελήνης:

SOLANUM
TUBEROSUM
Oικογένεια Σολανώδη (SOLANACEAE)

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ

Η πατάτα είναι ετήσιο φυτό με πλούσιο φύλλωμα ύψους 50-80 cm. Πολλαπλασιάζεται με κονδύλους. Τ ο ριζικό της σύστημα βρίσκεται σε βάθος 25 cm του εδάφους εκτός και αν καλλιεργηθεί σε πολύ ελαφρά εδάφη οπότε μπορεί να φθάσει σε 80 cm

Το φυτό έχει ανάγκη από φως που ξεπερνά τις 14 ώρες ημερησίως.

Ο σχηματισμός των κονδύλων αρ­χίζει λίγο πριν την άνθηση των φυ­τών και μπορεί να είναι από 2-25 κατά φυτό. Οι κόνδυλοι σχηματίζο­νται όλοι ταυτόχρονα, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι αναπτύσσονται με την ίδια ταχύτητα. Πάνω στους κονδύλους βρίσκονται τα μάτια. Τα προς τη βάση μάτια του κόνδυλου είναι λιγότερο αναπτυγμένα από τα μεσαία και κορυφαία, τα οποία είναι και τα πλέον χαρακτηριστικά της ποικιλίας. Χαρακτηριστικό επίσης γνώρισμα είναι το βάθος του “λακίσκου” που σχηματίζουν τα μάτια στην επιφανεια των κονδύλων.

Η πατάτα είναι φυτό που αγαπά τις δροσερές περιοχές. Η ευνοϊκό­τερη θερμοκρασία για την ανάπτυ­ξη της είναι 17οC και τα όρια της είναι μεταξύ 15ο και 24οC. Πάνω από 29οC δεν σχηματίζονται κόν­δυλοι ή αυτοί που σχηματίστηκαν δεν αυξάνονται σε όγκο. Η παρα­γωγή πατάτας θερμών περιοχών υστερεί των ψυχρών. Επειδή όμως το φυτό δεν αντέχει στους παγε­τούς (κρίσιμη θερμοκρασία - 3οC), στις θερμές περιοχές μπορεί να γίνει πάνω από μια καλλιέργεια το χρόνο.

Ευνοϊκή για την παραγωγή κον­δύλων είναι η ύπαρξη αρκετής ε­δαφικής υγρασίας, ιδίως κατά την περίοδο της άνθησης και σχηματι­σμού των κονδύλων και μετά. Ε­ναλλαγές υγρασίας και ξηρασίας στο έδαφος προκαλούν σκασίμα­τα σε όλους τους κονδύλους. Ο­ταν το υπέργειο τμήμα αρχίζει να κιτρινίζει και βρισκόμαστε κοντά στην περίοδο συγκομιδής, μπορούμε να σταματήσουμε τα ποτί­σματα. Χωρίς να κινδυνεύσουν οι κόνδυλοι. Το καλύτερο σύστημα άρ­δευσης της πατάτας είναι με αυλά­κια και πρέπει να γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα.

Το έδαφος για την καλλιέργεια της πατάτας θα πρέπει να είναι ελα­φρύ και να αερίζεται καλά. Αμμοπηλώδη και ιλυοπηλώδη εδάφη πλού­σια σε οργανική ουσία θεωρούνται τα καταλληλότερα. Αν και το έδα­φος δεν παίζει τόσο μεγάλο ρόλο στην παραγωγή πατάτας όσο το κλίμα, καθορίζει την πρωιμότητα, την ποιότητα των κονδύλων και μαζί με το κλίμα, την απόδοση.

Η πατάτα προτιμά τα όξινα εδά­φη με ΡΗ 4.8 - 5.2 οπότε καταπολεμάται ταυτόχρονα και ο καρκίνος της πατάτας. Δεν έχει μεγάλες θρε­πτικές απαιτήσεις, αντιδρά όμως πολύ θετικά στη λίπανση με κόμποστ ή κοπριά και στο κάλιο. θετικά επί­σης αντιδρά στη λίπανση με εκχυλί­σματα φυκιών (2-3 φορές στην καλ­λιεργητική περίοδο). Η λίπανση με κοπριά (2000-4000 kgr το στρέμμα) πρέπει να προηγείται ή να έπεται της φύτευσης και μπορεί να τοπο­θετηθεί σ’ όλη την επιφάνεια του αγρού ή στις γραμμές που πρόκει­ται να φυτευτούν οι κόνδυλοι.

Δεν πρέπει να φυτεύουμε πατά­τες όπου έχουν καλλιεργηθεί ντο­μάτες, πατάτες, μελιτζάνες, πιπε­ριές, φράουλες κατά τα τε­λευταία 4-5 χρόνια, (βλέπε 2ο τεύχος σελίδα 30-31).

Πρέπει να μεσολαβήσουν καλλιέργειες σιτηρών και ψυχανθών (κυρίως μηδική, τριφύλι). Επίσης αποφεύ­γουμε να καλλιεργήσουμε πατάτες όπου υπήρχαν πρόσφατα γρασίδια, γιατί συνήθως αναπτύσσονται πληθυσμοί σιδηροσκούληκων.

Κομποστοποιούμε ή εν­σωματώνουμε τα φυτικά υ­πολείμματα στο τέλος της καλλιεργητικής περιόδου. Με την ενσωμάτωση παρε­μποδίζεται η διαχείμανση των πα­ρασίτων.

Σπορά ή φύτευση

Το φύτεμα του πατατόσπορου γίνεται 4-6 βδομάδες πριν το τελευ­ταίο αναμενόμενο παγετό. Ανάλο­γα με την εποχή συγκομιδής έχου­με: Ανοιξιάτικες - Καλοκαιρινές και Φθινοπωρινές πατάτες. Για παρα­γωγή Ανοιξιάτικης σπέρνουμε τέ­λος Γενάρη με τέλος Απρίλη και συγκομίζουμε αρχές Απρίλη με τέ­λος Ιούλη. Για Καλοκαιρινή σπέρ­νουμε Απρίλη - Ιούνη και συγκομί­ζουμε αρχές Αυγούστου με τέλος Οκτώβρη. Για Φθινοπωρινή, σπέρ­νουμε τέλος Αυγούστου και συγκο­μίζουμε Νοέμβρη με Μάρτη. Οι αποστάσεις φύτευσης μπορεί να είναι 60-90 cm μεταξύ των γραμ­μών και 25-30 cm επί των γραμμών. Το βάθος ανάλογα με το έδαφος (ελαφρύ - βαρύ) μπορεί να είναι 7- 15 cm. Το φύτρωμα γίνεται σε 10-15 μέρες και χρειάζονται 80-140 μέρες για την ωρίμανση, ανάλογα με την ποικιλία.

Ο σπόρος επηρεάζει πολύ την παραγωγή γι’ αυτό πρέπει να είναι υγιής. Αυτοί που προέρχεται από ορεινές περιοχές είναι καλύτεροι. Ο πατατόσπορος μπορεί να βρίσκε­ται σε 4 διαφορετικά στάδια:

1ο  Να μην έχει φύτρα (στάδιο ληθάργου).

2ο  Να έχει ένα κορυφαίο φύτρο (στάδιο επικράτησηςτης κορυφής).

3ο  Να φυτρώνουν αρκετά μάτια (στάδιο κανονικού φυτρώματος). Αυτό είναι το καλύτερο στάδιο για φύτευση ώστε να έχουμε τη μεγα­λύτερη δυνατόν επιτυχία.

4ο  Να είναι γερασμένοι και εξασ- θενημένοι (στάδιο λεπτών φύτρων) (εικόνα 1)

Ο λήθαργος αποτελεί ένα μεγαλο τμήμα της φυσιολογικής ηλικίας του κονδύλου και η διάρκειά του επηρεάζεται από:

- Την ποικιλία (οι πρώιμες ποικι­λίες έχουν μεγαλύτερη διάρκεια ληθάργου).
-Τη θερμοκρασία (μειώνεται η διάρκεια του ληθάργου όταν επι­κρατούν υψηλές θερμοκρασίες κα­τά την καλλιεργητική περίοδο).

- Τις συνθήκες αποθήκευσης (η μείωση της θερμοκρασίας αυξάνει τη διάρκεια του ληθάργου, η υγρα­σία τη μειώνει ενώ η υψηλή συγκέν­τρωση CO2 προωθεί τη βλάστηση).

-  Τις ασθένειες (όταν η καλλιέρ­γεια έχει προσβληθεί από όψιμο περονόσπορο μειώνεται η περίο­δος του ληθάργου).

Προβλάστηση πατατόσπορου.
Για να έχουμε μεγαλύτερες απο­δόσεις, συντόμευση του βιολογι­κού κύκλου, ομοιόμορφο και γρή­γορο φύτρωμα, και για να ελέγχου­με τη σπορά ακατάλληλων κονδύ­λων μπορούμε να καταφύγουμε στην τεχνική της προβλάστησης.

Στρωματώνουμε τους κονδύλους σε ξύλινα τελάρα (μια ή δύο στρώ­σεις), για να έχουμε καλό αερισμό και τα τοποθετούμε σε ημισκιερό χώρο, ενώ φροντίζουμε να έχουμε υψηλή σχετική υγρασία, διαβρέχοντας τον γύρω χώρο (όχι τους κον­δύλους). Μόλις οι κόνδυλοι απο­κτήσουν πράσινα φύτρα μήκους όχι μεγαλύτερα του 1 cm μπορούμε να τους σπείρουμε. Αν τα αρχικά φύ­τρα σπάσουν, δεν αχρηστεύεται ο σπόρος, απλά θα έχουμε μια οψίμηση της καλλιέργειας. Το καλύτερο μέγεθος σπόρου είναι εκείνο που έχει βάρος 25-50 gr και πλησιάζει το μέγεθος αβγού. Καλό είναι πριν τη φύτευση να παρα­μείνουν για αρκετές ώρες σε εκχύλισμα κόμποστ για να προλάβουμε ασθένειες. Σε περίπτωση που εμφανι­στεί κυριαρχία της κορυ­φής κατά την προβλάστη­ση, αφαιρούμε το φύτρο για να μην έχουμε ανομοιό­μορφο φύτρωμα και οψίμηση της παραγωγής. Αν ο καιρός δεν επιτρέπει τη φύτευση στο χωράφι, μειώ­νουμε τη θερμοκρασία, για να σταματήσει η ανάπτυξη των φύτρων. Αν θέλουμε να εξοικονομήσουμε σπόρο μπορούμε να κόψουμε τους κονδύλους, (μετά την προβλάστηση), ώστε κάθε κομμάτι να έχει τουλάχι­στον 2 φύτρα. Το φύτεμα πρέπει να γίνεται 10 μέρες μετά, για να επου­λωθούν οι κομμένες επιφάνειες ενώ κατά άλλους να γίνεται αμέσως εφόσον η σχετική υγρασία του περιβάλλοντος και του εδάφους είναι υψηλή και η θερμοκρασία μεταξύ 10ο-20ο C. Αν δεν μπορούμε να φυτέψουμε αμέσως, καλύπτουμε με υγρές λινάτσες. Σε κάθε περίπτωση για να αποφύγουμε μετάδοση ασ­θενειών, από άρρωστους σε υγιείς κονδύλους, απολυμαίνουμε τα μα­χαίρια με καθαρό οινόπνευμα.



Μετά τη φύτευση των κονδύλων γίνεται παράχωμα της βάσης των βλαστών για να σχηματιστούν πε­ρισσότεροι στόλονες και να προφυλαχθούν οι κόνδυλοι από την απευ­θείας έκθεση στον ήλιο, ενώ συγ­χρόνως σχηματίζονται τα αυλάκια άρδευσης μεταξύ των γραμμών.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ

Υπέργειο τμήμα

-               Τα μάτια δεν βλασταίνουν, οι κόνδυλοι μπορεί να σαπίζουν. Διά­φοροι μύκητες και βακτήρια ευθύνονται γι’ αυτό το σάπισμα. Η εμβάπτιση του σπόρου σε εκχύλισμα κόμποστ αυξάνει την αντίσταση στις ασθένειες. Φύτεμα σε καλοστραγγισμένο ζεστό έδαφος σε όχι μεγά­λο βάθος, βοηθά στο γρήγορο φύ­τρωμα. Αντίθετα κρύος και υγρός καιρός ευνοεί το σάπισμα.

-Φύλλα μεταχρωματισμένα, δερ­ματώδη και καρουλιασμένα. Αίτιο: τζιτζικάκια,(εικόνα 2) αφίδες, ιοί.

Αν τα φύλλα έχουν κίτρινους λεκέδες και καφετιά άκρα, ψάχνουμε για τζιτζικάκια, που είναι μικρά πρά­σινα ή καφετιά έντομα που μυζούν τους φυτικούς χυμούς. Τα τζιτζικάκια πηδούν, μετακινούνται δεξιά - αριστερά ή πετούν όταν ενοχλη­θούν. Ψεκάζουμε με εντομοκτόνα σαπούνια, (αλλού χρησιμοποιείται σε ψεκασμούς η Sabatilla (εικόνα 3).(Είναι πολυετές φυτό με ύψος περίπου 50 εκ.Συναντάται στην Κολομβία, την Βενε­ζουέλα και το Μεξικό. Οι δραστικές ου­σίες, κυρίως cevadine, veratidrine βρί­σκονται στις κάψες που περιέχουν τους σπόρους. Είναι αποτελεσματικό εντομο- κτόνο για διάφορα έντομα μεταξύ των ο­ποίων τα Ostrinia, nubilalis, ακρίδες, Μyrus persicae κ.ά. Θεωρείται πολύ τοξι- κό για τις μέλισσες. Η εντομοκτόνα δρά­ση της sabadilla μειώνονται γρήγορα με τά την εφαρμογή. Οι σπόροι και η σκόνη της sabadilla ερεθίζουν τους βλενογό νους. Η χρήση της σαν εντομοκτόνο ανα φέρεται από τον 16ο αιώνα.)

Οι προσβολές προλαμβάνονται αν καλύψουμε τις σειρές των φυτών με χώμα ή οργανικά υπολείμματα.

Αν τα φύλλα έχουν κίτρινα στίγ­ματα και δεν προχωράει η ανάπτυ­ξη των φυτών πιθανόν έχουμε προ­σβολή από αφίδες. Οι αφίδες της πατάτας μπορεί να είναι διαφόρων ειδών και πιο συχνά συναντιούνται στα νεαρά φύλλα. Η παρουσία των μυρμηγκιών υποδηλώνει την παρου­σία των αφίδων επειδή έλκονται α­πό το κολλώδες μελίτωμα που εκ­κρίνουν οι αφίδες. (Στο τέλος του άρθρου υπάρχει εκτεταμένη ανα­φορά στις αφίδες).

Αν οι άκρες των φύλλων καρου­λιάζουν προς τα πάνω και τα φύλλα είναι κιτρινοπράσινα, πιθανόν να έ­χουμε προσβολή από τον ιό του καρουλιάσματος. Γενικά οι ιώσεις προκαλούν απότομο ή βαθμιαίο εκ­φυλισμό των φυτών και εκμηδενί­ζουν την παραγωγή. Επίσης προκα­λούν μωσαϊκό των φύλλων (μερικός αποχρωματισμός), νανισμό των φυ­τών, συστροφή, και πάχυνση των φύλλων, ανωμαλίες στο σχήμα, νηματοειδή εμφάνιση των βλαστών, ατρακτοειδή διαμόρφωση, σχίσιμο και σμίκρυνση των κονδύλων και άλλες ανωμαλίες. Καταστρέφουμε τα προσβεβλημένα φυτά. Πρόληψη γίνεται με τον έλεγχο των αφίδων οι οποίες μεταδίδουν ιώσεις καθώς με­τακινούνται από φυτό σε φυτό. Θα πρέπει να γίνεται χρήση υγιούς σπό­ρου και ανθεκτικών ποικιλιών.

Μελάνωση του φυτού. Αν το φυτό παρουσιάζει καθυστερημένη ανάπτυξη, ο λαιμός του βλαστού μαυρίζει, τα φύλλα κιτρινίζουν και μαραίνονται και σαπίζει ο κόνδυλος με αποτέλεσμα να σαπίζει ολόκλη­ρο το φυτό τότε έχουμε μελάνωση του φυτού. Πρέπει να φυτεύουμε ολόκληρο τον κόνδυλο, να μην ποτί­ζουμε υπερβολικά και να φροντί­ζουμε να στραγγίζει καλά το έδα­φος. Καταστρέφουμε τα προσβε­βλημένα φυτά.

Δακτυλιωτή σήψη. Αν ένα ή περισσότερα στελέχη του ίδιου φυ­τού μαραίνονται, (χωρίς να μετα­χρωματίζονται τα στελέχη), ενώ κό­βοντας τα κάθετα και πιέζοντας τα βγάζουν ένα γαλακτώδες υγρό, τό­τε τα φυτά, έχουν προσβληθεί από δακτυλιωτή σήψη. Στους κονδύλους παρατηρείται καστανός δακτύλιος. (εικόνα 4) Καταστρέφουμε τα προ­σβεβλημένα φυτά. Πρόληψη γίνε­ται με χρήση υγιούς σπόρου και με απολύμανση του μαχαιριού κατά το κόψιμο των σπόρων που προορίζο­νται για φύτεμα.

Μαραμένα φυτά. Αν τα φυτά μαραίνονται απότομα, η μάρανση μπορεί να οφείλεται σε σιδηροσκούληκα Αgriotes sp (οι πατάτες έχουν μικρές κυκλικές τρύπες και όταν τις κόψουμε, βλέπουμε στοές κάθετα απ’ έξω προς το κέντρο) ή σε κοφτοσκούληκα Αgrotis sp (τρώνε ε­πιφανειακά τις πατάτες). Τα δεύτε­ρα, κάνουν μικρότερη ζημιά από τα σιδηροσκούληκα. (Για την αντιμετώπισή τους βλέπε 2ο τεύχος σελ. 16) (εικόνα 5,3)

Νηματώδεις. Οταν οι ρίζες δεν αναπτύσσονται και παρουσιάζουν μικρά εξογκώματα με ξερή επιδερ­μίδα, τότε έχουμε προσβολή από νηματώδεις (Meloidogyne sp). Οι πατάτες είναι βρώσιμες αν καθαρι­στεί η φλούδα. Αν στο εσωτερικό του κονδύλου δημιουργείται σκού­ρα καφέ φελλοποιημένη κοιλότητα που κατά την αποθήκευση μουμιο- ποιείται τότε έχουμε προσβολή από νηματώδεις Ditylenchus destructor. Καταστρέφουμε τα προσβεβλημέ­να φυτά και δεν τα κομποστοποιού- με. Ο έλεγχος των παρασιτικών νη­ματωδών μπορεί να γίνει με απελευ­θέρωση στο έδαφος νηματωδών που λειτουργούν σαν υπερπαράσιτα.

Μια άλλη τεχνική που μπορεί να καταπολεμήσει τους νηματώδεις, στηρίζεται στο γεγονός ότι οι λάρβες του νηματώδη αν δεν βρουν ξενιστή (ρίζες φυτών), ψοφούν. Γι' αυτό συγκεντρώνουμε τα φύτρα α­πό πατάτες, τα ξύνουμε μ’ ένα τρί­φτη προσθέτοντας νερό ώστε να γίνει χυλός. Διαλύουμε το χυλό σε νερό και ψεκάζουμε το έδαφος. Οι ουσίες που βγαίνουν από τα διαλυ­μένα φύτρα της πατάτας ερεθίζουν τα αυγά των νηματωδών, (τα αυγά τους μπορεί να διατηρηθούν στο έδαφος μέχρι και 10 χρόνια έως ότου παρουσιαστούν οι κατάλλη­λες συνθήκες) εκκολάπτονται αλλά οι λάρβες ψοφούν, λόγω έλλειψης ξενιστών. Διαπιστώθηκε ότι αρκούν 10 έως 15 μέρες αναμονής από την ημέρα της εφαρμογής του παρα­σκευάσματος στο έδαφος για να μπορούμε να φυτέψουμε τις πατά­τες. Υπήρξαν πολύ καλά αποτελέ­σματα με την αναλογία 1 gr (ξηρής ουσίας) φύτρου πατάτας σε 10 τό­νους νερό του εδάφους.

Ετσι με μια μέση υγρασία εδά­φους 60%, όπως είναι συνήθως την Ανοιξη, χρειαζόμαστε 165 gr μάζας φύτρων πατάτας στα 10 στρέμμα­τα. Είναι αυτονόητο ότι αυτός ο τρόπος καταπολέμησης είναι εξαι­ρετικά φθηνός και δεν επιβαρύνει το περιβάλλον.

Βερτιτσιλίωση. Αν κιτρινίζουν τα κατώτερα φύλλα μαραίνονται και αποξηραίνεται ολόκληρο ή μέρος του φυτού, ενώ κατά μήκος του βλαστού παρατηρείται καστανό χρώμα, τότε έχουμε προσβολή από βερτιτσίλιο. Συνήθως εκδηλώνεται όταν τα φυτά βρίσκονται στο στά­διο της άνθησης. Καταστρέφουμε τα φυτά που έχουν προσβληθεί, α­ποφεύγουμε την υπερβολική αζω- τούχα λίπανση και χρησιμοποιούμε ανθεκτικές ποικιλίες.

Φύλλα με ομόκεντρες δακτυλιωτές γκριζοκαφέ κηλίδες. Αν έχουμε αυτά τα συμπτώματα τότε τα φυτά έχουν προσβληθεί από πρώι­μο περονόσπορο (εικόνα 6). Αυτή η μυκητολογική ασθένεια εκδηλώνει έντονες προσβολές όταν ο καιρός είναι βροχερός και ζεστός. Ψεκά­ζουμε (1-3 φορές) με χαλκό ή βορδιγάλειο πολτό (1,1-1,5%) εφόσον εμφανίζονται συμπτώματα και ο και­ρός είναι υγρός και ζεστός. Μπο­ρούμε να χρησιμοποιήσουμε ανθε­κτικές ποικιλίες . Αν μετά την άνθη­ση του φυτού παρατηρήσουμε κόκ­κινες προς το καφέ περιοχές στο έλασμα των φύλλων, στους μίσχους ή στους βλαστούς, ενώ οι εστίες που σαπίζουν αναδίδουν μια χαρα­κτηριστική μυρωδιά, τότε έχουμε όψιμο περονόσπορο (εικόνα 7,5.2). Εκδηλώνεται κατά τη διάρκεια μέ­τρια θερμού και δροσερού καιρού. Εφόσον έχει προσβληθεί η καλλιέργειά μας για να αποφύγουμε προ­σβολή των κονδύλων δεν βγάζουμε τις πατάτες από το έδαφος πριν περάσουν 2 βδομάδες από το κιτρί­νισμα του υπέργειου τμήματος ή απομακρύνουμε τη βλάστηση 2 βδο­μάδες πριν τη συγκομιδή των κονδύλων.

Ψεκάζουμε με χαλκό αν παρατη­ρούμε συμπτώματα και ο καιρός παραμείνει υγρός, για να σταματή­σουμε παραπέρα εξάπλωση των συμπτωμάτων. Προλαμβάνουμε ψε­κάζοντας τα φυτά με εκχύλισμα κόμποστ από το φύτρωμα και κάθε 2 βδομάδες έως το τέλος της καλ­λιεργητικής περιόδου.

Φαγωμένα φύλλα, απογυμνω­μένα φυτά. Οι πατάτες έχουν προ­σβληθεί από δορυφόρο Leptinotarsa decemlineata (ακολουθεί στο τέλος του άρθρου εκτεταμένη αναφορά στο δορυφόρο.)


Προβλήματα στους κονδύλους

Μικρές πατάτες. Πιθανόν να έχουμε έλλειψή ασβεστίου. Προσ­θέτουμε στο έδαφος, για να αυξή­σουμε το μέγεθος και την ποιότητα των κονδύλων και για να μειώσουμε την ευαισθησία στη μελάνωση του λαιμού.

Κόνδυλοι με πράσινους λεκέδες στην επιδερμίδα. Αίτιο ή έκθε­ση στο φως. Όταν οι κόνδυλοι εκτε­θούν στο φως πρασινίζουν και αναπτύσσουν μια τοξική ουσία (για τον άνθρωπο) γνωστή σαν σολανίνη. Τις καθαρίζουμε πριν τις φάμε. Πρόλη­ψη γίνεται με σκέπασμα των φυτών με χώμα ή οργανικά υπολείμματα και επαναλαμβάνουμε κάθε φορά που χρειάζεται. Επίσης συντηρούμε τις πατά­τες στο σκοτάδι.

Καφετιές κηλίδες στη σάρκα που αργό­τερα φελλοποιούνται.

Εμφανίζεται σε ελα­φρά αμμώδη εδάφη με ουδέτερο ή αλκαλικό ΡΗ. Κατεβάζοντας το ΡΗ κάτω από το 5,2 μειώνονται οι πιθανό­τητες εμφάνισης της ασθένειας. Η εκδήλω­σή της ξεκινά με μι­κρές καφετιές κηλίδες που σιγά - σιγά μεγενθύνονται και μπορούν να καλύψουν μεγάλη επιφάνεια του κονδύλου, δημιουρ­γώντας φελλοποιημένες περιοχές. Αυτές οι κηλίδες είναι ή επιφανεια­κές ή ακριβώς κάτω από την επιδερ­μίδα. Ετσι οι κόνδυλοι είναι ακόμη βρώσιμοι, αρκεί να καθαριστούν. Πρόληψη γίνεται με αμειψισπορά.

Ακανόνιστοι μαύροι κόκ­κοι στην επιφάνεια των κονδύλων με χρώμα καστανό. Δί­νουν την εντύπωση κόκκων χώ­ματος. Τα φύτρα σαπίζουν πριν βγουν από το έδαφος, αν φυ­τρώσουν στις μασχάλες των βλαστών εμφανίζονται κόκκι­νοι κόνδυλοι. Η καλλιέργεια έ­χει προσβληθεί από ριζοκτονίαση. Επιβάλλεται η αμειψι­σπορά (4 χρόνια) και η χρήση υγιούς σπόρου. Οψιμη σπορά με προβλαστημένους κονδύ­λους σε όχι μεγάλο βάθος βοη­θά στην πρόληψη.

Κόνδυλοι με οφιοειδείς στοές. Αν οι πατάτες έχουν πλατιές οφιοει­δείς στοές με εισόδους φραγμένες από τις ακαθαρσίες τους τότε έχου­με προσβολή από την προνύμφη της φθοριμαίας (Phthorimaea operculella)(εικόνα 7,8). Ο βιολογικός της κύκλος διαρκεί 25-30 μέρες. Εχουμε πολλές γενιές το χρόνο και η τελευταία μπορεί να προσβάλλει τις εκτεθειμένες πατά­τες ή αυτές που είναι καλυμμένες με λίγο χώμα. Κατά την αποθήκευ­ση των κονδύλων η φθοριμαία μπο­ρεί να συνεχίσει να γεννά όσο η θερμοκρασία είναι γύρω στους 10οC Καλλιεργούμε νωρίς την Α­νοιξη, καλύπτουμε τις πατάτες με 7 cm χώμα ή οργανικά υπολείμματα, κυρίως στο φύτρωμα για να μην γεννήσουν αβγά τα ακμαία. Συγκο­ μίζουμε όσο νωρίτερα γίνεται και καταστρέφουμε τις προσβεβλημέ­νες πατάτες. Φυσικοί εχθροί που παρασιτούν στη λάρβα της φθοριμαίας είναι οι παρασιτικές σφήκες Οrgilus lepidus Muesebeck και Βracon gelechiae Ashmead

Κούφια καρδιά, (εικόνα 5.1.) Κόν­δυλοι με γκρίζες ή μαύρες περιοχές στη σάρκα. Στο κέντρο της πατά­τας εμφανίζεται μια κοιλότητα σε σχήμα αστεριού που μπορεί να εί­ναι αποτέλεσμα υψηλών βροχοπτώ­σεων, (ειδικά μετά από ξηρασία), σε ακανόνιστα ποτίσματα, έδαφος υ­γρό και κακοστραγγιζόμενο, από­τομο κρύο πριν τη συγκομιδή, υ­περβολική λίπανση, ύπαρξη μεγά­λων διαστημάτων μεταξύ των φυ­τών που ευνοούν την υπερβολική ανάπτυξη. Ποικιλίες που έχουν πο λύ μεγάλους κονδύλους έχουν πε­­ ρισσότερες πιθανότητες να παρου­σιάσουν κούφια καρδιά. Γενικά κα­λό είναι να αποφεύγουμε την υπερ­βολική λίπανση, φροντίζοντας όμως να διατηρούμε σε υψηλά επίπεδα το κάλιο και να διατηρούμε υγρό το έδαφος. Προλαβαίνουμε τις ζημιές κρατώντας τις πατάτες σκεπασμένες. Έλλειψη φωσφόρου (κάμψη της περιφέρειας των φύλλων προς τα πά­νω και σκούρο πράσινο χρώμα) ή καλίου (κιτρίνι­σμα των κατώτερων φύλ­λων ανάμεσα στα νεύρα, μέχρι να γίνουν καστανά και να ξεραθούν περιφε­ρειακά), μπορεί να προ- καλέσει κηλίδες σκοτει­νόχρωμες στη σάρκα. Πατάτες με μέγεθος με­γαλύτερο από το κανονι­κό και σύμπτωμα κούφιας καρδιάς μπορεί να υπο­δηλώνει έλλειψη καλίου.

 Μαύρη καρδιά. Οταν στην απο­θήκη έχουμε μεγάλες θερμοκρα­σίες και έλλειψη οξυγόνου το κέν­τρο της πατάτας γίνεται μαύρο και σχηματίζει μικρές κοιλότητες. Το σάπισμα μπορεί να επεκταθεί σ’ ο­λόκληρη την πατάτα. Φροντί­ζουμε να έρχονται σ’ επαφή με καθαρό αέρα.

Πολλαπλοί κόνδυλοι. Ο­ταν πάνω σε μια πλήρως ανα­πτυγμένη πατάτα αναπτύσσο­νται κι άλλες που συνδέονται μαζί της τότε έχουμε το φαι­νόμενο των πολλαπλών κον­δύλων και οφείλεται σε ακανό­νιστα ποτίσματα.

Βλαστημένοι κόνδυλοι με λεπτά - μακριά φύτρα. Συνή­θως αυτό το φαινόμενο οφείλεται σε υψηλές θερμοκρα­σίες και ξηρασία.

Καστανές, κυκλικές φελλώδεις κηλίδες με σχισμές στην επιφά­νεια του κονδύλου. Ενα από πιο κοινά συμπτώματα από προσβολή βακτηρίων (Actinomyces scabies). Για να αντιμετωπίσουμε αυτή την ασθένεια θα πρέπει να χρησιμο­ποιούμε υγιή σπόρο προληπτικά και να κάνουμε 4ετή αμειψισπορά. Παρατηρήθηκε ότι χλωρή λίπανση με σόγια, προλαμβάνει την ακτινομύκωση της πατάτας, ενώ με κριθάρι την αυξάνει.

Κονδυλοποίηση φύτρων. Αν οι πατάτες που φυτεύονται δεν δίνουν φύτρα αλλά από τα μάτια παράγο- νται μικρά πατατάκια και αν δώσουν φύτρα αυτά πάλι εξελίσσονται σε μικρά πατατάκια μιλάμε για την κον­δυλοποίηση των φύτρων. Για να το αποφύγουμε δεν αποθηκεύουμε τις πατάτες σε χώρους με υψηλή θερ­μοκρασία και χωρίς καθόλου υγρα­σία. Φροντίζουμε να κάνουμε προβλάστηση σπόρου. Σπέρνουμε όψι­μα αν η Ανοιξη είναι ψυχρή και οι πατάτες ήταν αποθηκευμένες σε υψηλές θερμοκρασίες.

Γάγγραινα πατάτας. Οφείλεται στο μύκητα Φόμα και εκδηλώνεται με ξερή σήψη απ’ εξω προς τα μέσα σχηματίζοντας βυθισμένες καστα­νές περιοχές με κίτρινη μούχλα. Το άρρωστο τμήμα ξεχωρίζει εύκολα από το υγιές. Χρησιμοποιούμε υγιή σπόρο, αποφεύγουμε τους τραυ­ματισμούς και συγκομίζουμε όταν έχει φελλοποιηθεί η επιδερμίδα των κονδύλων.

Κόνδυλοι με συμπτώματα πρώι­μου περονόσπορου. Ξηρή σήψη εξωτερικά σχηματίζοντας κηλίδες καστανές, κυκλικές ή ελλειψοειδείς, ελαφρά βυθισμένες με ανασηκωμένη περιφέρεια. Εσωτερικά το προσβλημένο τμήμα έχει χρώμα σκού­ρο - καστανό σε μικρό βάθος και ξεχωρίζει εύκολα από το υγιές τμή­μα.

Κόνδυλοι με συμπτώματα όψι­μου περονόσπορου. (Εικόνα 5.2) Εξωτερικά σχηματίζονται κηλίδες σε μεγάλη έκταση με ακανόνιστο σχήμα, σε κάποιο σημείο βυθισμέ­νες με καστανό κόκκινο χρώμα. Αν η μόλυνση γίνει κατά τη συγκομιδή τα συμπτώματα μπορεί να παρατηρη­θούν στην αποθήκη. Φλύκταινες στους κονδύλους, που βυθίζονται και σάρκα μελανή και υγρή, ή ακανόνιστες χλωρωτικές κηλίδες στα νεαρά φύλλα που ξηραίνονται, οφείλονται σε ηλιακά εγκαύματα. Αυτές οι πατάτες αν προσβληθούν από βακτήρια, σαπί­ζουν. Αποφεύγουμε να τις αφήνου­με μετά την εξαγωγή τους στον ήλιο και απομακρύνουμε τις προ­σβεβλημένες.

Αποθήκευση συντήρηση

Είναι σημαντικό να αφήσουμε τους βλαστούς να κιτρινίσουν πριν ξεθάψουμε του κονδύλους. Συντη­ρούμε τους υγιείς κονδύλους για 2- 3 βδομάδες στους 10 oC - 15 oC και μετά τους αποθηκεύουμε στους 4 - 5 oC και υγρό περιβάλλον.

Διαδοχικές καλλιέργειες

Βλέπε πίνακα 2ου τεύχους σελί­δα 19

Προτάσεις Συγκαλλιέργειας

Παραδοσιακά η πατάτα συγκαλλιεργείται με φασόλια και καλαμπό­κια ενώ δεν ταιριάζει με κολοκύθια, ντομάτες, βατόμουρα και μήλα. Τα αγριόχορτα αγριοντοματιά (Solanum nigrum) και τατουλας (Datura Stramouium) λειτουργούν σαν φυτά παγίδες για το δορυφόρο της πατάτας, ο οποίος γεννά τα αβγά του με αποτέλεσμα να δηλητηριάζονται οι λάρβες από τις τοξικές ουσίες που περιέχουν τα δύο φυτά.

Πρόταση: ας επιχειρήσει κάποιος να πειραματιστεί ψεκάζοντας με εκ­χύλισμα απ’ αυτά τα φυτά για την αντιμετώπιση του δορυφόρου.



Ο ΔΟΡΥΦΟΡΟΣ ΤΗΣ ΠΑΤΑΤΑΣ(Leptinotarsa decemlineata)

Ο Δορυφόρος της πατάτας (Δ.Τ.Π.) θεωρείται από πολύ παλιά σαν ένας από τους χειρότερους ε­χθρούς της πατάτας. Προσβάλλει επίσης μελιτζάνα, τομάτα και πιπεριά.
Τα ενήλικα σκαθάρια έχουν μή­κος, περίπου 1 εκ. και χαρακτηρίζο­νται από τις μακριές και κίτρινες λωρίδες της ράχης τους. Τα ενήλικα που επιβίωσαν κατά τη διάρκεια του χειμώνα και διαχείμασαν στο έδα­φος, ξυπνάνε από τον λήθαργο τους την άνοιξη, την ίδια περίοδο που φυτρώνουν οι πατάτες.
Γεννάνε πορτοκαλοκίτρινα αβγά, σε ομάδες των 12 ή και περισσοτέ­ρων, στην κάτω επιφάνεια των φύλ­λων. Κάθε θηλυκό εναποθέτει 500 περίπου αβγά σε μια περίοδο 5 ε­βδομάδων. Σε λίγες ημέρες εκκολά­πτονται και οι σκουροκόκκινες λάρ­βες σκορπάνε στο φύλλωμα. Πλησιάζοντας προς την ωριμότητα το χρώμα τους αλλάζει σε πορτοκαλί. Χαρακτηρίζονται από δύο σειρές μαύρα σημάδια στα πλευρά. Οταν ωριμάσουν εγκαταλείπουν τα φυτά, κατεβαίνουν στο έδαφος, νυμφώνο νται και ξαναεμφανίζονται, σαν ενή­λικα πια, αρκετές μέρες αργότερα.
Ο βιολογικός κύκλος τους απαιτεί ένα μήνα περίπου και υπάρχουν 1-3 γενιές το χρόνο ανάλογα με τις κλιματολογικές συνθήκες. Οι λάρβες, κυρίως, αλλά και τα ενήλικα είναι ιδιαίτερα λαίμαργα. Προκαλούν ση­μαντικές ζημιές στα φύλλα και τις κορυφές, απογυμνώνοντας πολλές φορές ολόκληρο το φυτό. Επίσης θεωρούνται υπεύθυνα για μετάδο­ση ασθενειών όπως η βακτηριακή μάρανση της πατάτας κ.α.
Έχουν εντοπιστεί αρκετοί φυσι­κοί εχθροί του Δ.τ.Π. οι οποίοι ‘βοη­θάνε να διατηρείται ο πληθυσμός του σε ανεκτά επίπεδα. Ο D. Simser, ερευνητής του New Alchemy Insti­tute αναφέρει δύο είδη κοξινιλλας ένα είδος μύγας, 6 είδη σκαθαριών που ζουν στο έδαφος, μερικές αρπαχτικές βρωμούσες και ένα είδος σφήκας (Εdovum puttleri). Εχει επί­σης εντοπιστεί ο μύκητας Beauvaria bassiana, ο οποίος χρησιμοποιείται συστηματικά στη Σοβ. Ένωση για καταπολέμηση του Δ.τ.Π καθώς και το παράσιτο των αυγών του Δ.τ.Π. Εndoua puttleri.
Μέχρι πριν από λίγο καιρό ο Δ. τ. Π. αντιμετωπίζονταν, στη συμβατική γεωργία, με τους συνηθισμένους ψε­κασμούς που γινόταν κυρίως για την αντιμετώπιση άλλων εντόμων. Σήμε­ρα διαπιστώνεται ότι έχει αρχίσει να γίνεται ανθεκτικός στα περισσότε­ρα απ’ αυτά και μετατρέπεται ξανά σε σημαντικό εχθρό. Δημισυργείται λοιπόν, η ανάγκη να εξετάσουμε τις εναλλακτικές λύσεις που υπάρχουν για την αντιμετώπισή του.
1.     Αμειψισπορά: <<Η πιο σημα­ντική πρακτική για την αντιμετώπιση του Δ.τ.Π.>> αναφέ­ρει έκδοση του 1990 του κολλεγίου της Ν.Αγγλίας. Η αμειψισπο­ρά να γίνεται με καλ­λιέργειες διάφορες της πατάτας - μελιτζάνας - τομάτας - πιπεριάς.
2      Πρώιμο φύτεμα:Οσο το δυνατόν νωρί­τερα (3-4 βδομάδες πριν το τελευταίο ανοι­ξιάτικο παγετό). Φυτέψτε όλες τις πατάτες μαζί. Μη κλιμακώνετε τη φύτευση.
3.     Οψιμο φύτεμα:Πιο παρακινδυνευμένη μέθοδος από το πρώιμο φύτεμα. Μη φυτεύετε και νωρίς και αργά.
4.     Φύτευση πρώιμων ποικιλιών: Προτείνεται από το παν/μιο του Rhode Island ΕΛΑ. Πρώιμες ποικιλίες, μπορεί να διαφύγουν τον κίνδυνο σοβα­ρών ζημιών ωριμάζοντας πριν τη μέγιστη πληθυσμιακή αύξηση του Δτ.Π.
5.     Τιναγμα των φυτών: Χρησιμο­ποιούμε ένα βαθύ κουτί και προχωρά- με ανάμεσα στα φυτά, μια φορά την εβδομάδα, πριν την άνθηση, τινάζο­ντας το φύλλωμα μέσα στο κουτί. Ελεγχος των πληθυσμών του δορυφόρου σε μεγάλες εκτάσεις μπορεί να γίνει με ειδικό μηχάνημα που τινάζει τα σκαθάρια και τα συλλέγει σε ειδικά δοχεία,
6.     Το βακτήριο Bacillus thurigiensis var. tenebrionis. Πρόκει­ται για βακτήριο εξειδικευμένο στον Δτ.Π.
7.      Ένα φυσικά συναντώμενο εντομοκτόνο είναι η ροτενόνη και με το εμπορικό όνομα Noxfire χρησιμοποιεί­ται από το 1990. Προτείνεται να συν- διάζεται με μια συνεργιστική ουσία, το piperonyl butoxide. Η ροτενόνη είναι φυτικό εκχύλισμα, (από τις ρίζες του φυτού Derris elliptica) και λέγεται ότι το piperonyl butoxide απομονώθηκε για πρώτη φορά από ένα φυτό. Με το να είναι φυτικά εκχυλίσματα δεν ση­μαίνει ότι εγγυώνται την ασφάλιση του ανθρώπου αλλά είναι σίγουρο ότι αποδομούνται στη φύση. Η ροτενόνη και το piperonyl butoxide είναι πολύ τοξικά για τα ψάρια.
8.      Kryocide (sodium fluoaluminate) είναι η εμπορική ονομασία μιας συναντώμενης στη φύση ουσίας και όπως και η ροτενόνη αναφέρεται σε εργα­σίες του παν/μίου του Rhode Island ότι είναι αρκετά δραστική στον Δ.τ.Π. Έρευνα στο παν/μίο της Μασσαχουσέτης έδειξε ότι το Kryoside σκοτώνει τον Δτ.Π. μόνο στο στάδιο της λάρβας και ότι είναι περισσότερο δραστικό σε χαμηλές θερμοκρασίες από τον B.t. var. san diego.
9.     Οργανική κάλυψη του εδάφους. Πειράματα στο παν/μίο του New Hampsire το 1989 με χρήση οργανι­κής κάλυψης 9 περίπου εκατοστών είχαν σαν αποτέλεσμα καταστολή του Δτ.Π. και υπερδιπλασιασμό της σο­δειάς πατάτας. Από το παν/μίο συμπε­ραίνουν ότι το πάχος της εδαφοκάλυ­ψης ήταν αυτό που εμπόδισε τον Δ. τ.Π. ενώ παρόλα αυτά η οργανική ουσία ευνόησε τον πολλαπλασιασμό των θη­ρευτών και παρασίτων του Δ.τ.Π.
10.  Ενας από τους πιο εύκολους και αποτελεσματικότερους τρόπους για να αποφεύγουμε τις μεγάλες ζη­μιές είναι η επιφανειακή καλλιέρ­γεια. Απλώνουμε τις πατάτες στην επι­φάνεια του εδάφους ή καλύτερα σε ένα στρώμα φύλλων. Ρίχνουμε επάνω τους ένα στρώμα αχύρου 9 περίπου εκ. και ένα φλιτζάνι οστιάλευρο (φυσι­κό λίπασμα πλούσιο σε Ρ. και Ca). Ρίχνουμε ξανά άχυρο μέχρι να συμ­πληρωθεί συνολικό πάχος 25-30 εκ. Οι βλαστοί ξεπροβάλουν μέσα από το προστατευτικό κάλυμα, ενώ τα σκα­θάρια μένουν κάτω. Με τον τρόπο αυτό η συγκομιδή είναι εύκολη και οι πατάτες καθαρές
11.  .Ένας καλλιεργητής βρήκε έναν πολύ έξυπνο τρόπο καταπολέμισης του Δτ.Π. εκμεταλλευόμενος τη λαι­μαργία του. Σκονίζει τις κορυφές της πατάτας όταν είναι υγρές με αλεύρι το οποίο όταν φαγωθεί από τα σκαθάρια τα κάνει να φουσκώνουν και να σκάνε!
12.  Εχουν εντοπιστεί κάποια φυτά που απωθούν τον Δ.τ.Π. όπως τα: φα­σολάκια, τσουκνίδα, κοριανδός, Αθα­νασία ή καρυοφύλι - Tanacetum vulgare, Χρένος - A r m o r a c i a tusticama, λινάρι.
13.   Τα εκχυλί­σματα του ευκάλυπτου απωθούν τα Δτ.Π. Ψεκάστε.
14.  Ο Βασιλι­κός εκδηλώνει εντομοκτόνο δρά­ση. Ψεκάστε με γαλάκτωμα του αιθέριου ελαίου του σε νερό πε­ριεκτικότητας 2%.
15.  Ορισμένα παρασκευάσμα­τα με εντομοκτόνο δράση τα ο­ποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για άλλα έντομα είναι τα παρακάτω:α) Πιπεριές chilli - Chillipepper - Capsicum Frutescens. Δρα σαν δηλητήριο στομάχου είναι εντομοκτόνο, απωθητικό και αντιορεκτικό. Αλέθουμε 100 gr πιπεριές και τις μουσκεύουμε σε 1 It. νερό. Φιλτρά­ρουμε και αραιώνουμε σε αναλογία 1:5 με σαπουνόνερο πριν από τον ψε­κασμό. Είναι αποτελεσματικό και για τις αφίδες. Δοκιμάστε με διάφορες αραιώσεις γιατί ενδέχεται να προκληθούν εγκαύματα στα φύλλα. β) Σκόρδο - Garlic - Alliun sativum Χρησιμοποιούμε κατά προτίμηση σκόρδα τα οποία δεν έχουν λιπανθεί με συνθετικά λιπάσματα γιατί μειώνε­ται η περιεκτικότητα των δραστικών συστατικών. Το σκόρδο είναι εντομοκτόνο, απω­θητικό, αντιορεκτικό βακτηριοκτόνο, μυκητοκτόνο, νηματωδοκτόνο. Χρησι­μοποιούμε 100 gr. σκόρδο, 0,5 lt. νερό, 10 gr. σαπούνι και 2 κουταλιές ορυκτέ­λαιο. Κόβουμε το σκόρδο σε λεπτές φέτες και το μουλιάζουμε επί 24 ώρες στο ορυκτέλαιο. Διαλύουμε το σαπού­νι και το ανακατεύουμε με το εκχύλι­σμα του σκόρδου στο λάδι. Φιλτρά­ρουμε. Πριν από τη χρήση το αραιώνουμε με 20 μέρη νερό. Δοκιμάστε με διάφορες αραιώσεις.

ΟΙ ΑΦΙΔΕΣ

Οι αφίδες είναι μικρά, με μαλακό σώμα έντο­μα και χαρακτηρίζονται από το αχλαδόμορφο σώμα τους, τις μακριές κεραίες τους και το ζευ­γάρι των αποφύσεων που βρίσκεται στο πίσω μέρος τους και το οποίο μοιάζει με σωληνάκια. (Εικόνα 1).

Από τα σωληνάκια αυτά εκκρίνονται ουσίες χρήσιμες για την άμυνα του εντόμου. Οι αφίδες μυζούν τον χυμό των φυτών προκαλώντας έτσι μάρανση του φυλλώματος και γενική εξασθένηση. Ζάχαρα και χυμοί που αποβάλλονται από το πεπτικό τους σύστημα είναι γνωστά με το όνομα “μελιτώματα”. Αυτές οι ουσίες μπο­ρούν να κάνουν κολλώδη την επιφά­νεια των φύλλων, αλλά και να γίνουν το θρεπτικό υπόστρωμα στο οποίο αναπτύσσεται ένας μαύρος μύκητας που εμποδίζει τη φωτοσύνθεση.

Οι αφίδες μπορεί να μεταφέρουν ασθένειες από φυτό σε φυτό. Για παράδειγμα αναφέρουμε ότι μετα­φέρουν τις ασθένειες του “μωσαϊ­κού” -προκαλούνται από ιούς- στην ντομάτα.

Μετά από μια ή δύο γενιές που δεν έχουν φτερά, γεννιούνται φτερωτές μορφές και πετάνε σε γειτονικά φυ­τά. Στο τέλος της περιόδου θηλυκά και αρσενικά ζευγαρώνουν τα δε αυ­γά που γεννάνε διαχειμάζουν. Μ’ αυ­τόν τον τρόπο αναπαραγωγής μπο­ρούν να γεννηθούν μεγάλοι αριθμοί αφίδων σε μικρό χρονικό διάστημα.

Οι αφίδες ανταποκρίνονται θετικά στα θρεπτικά στοιχεία που κυκλοφο­ρούν μέσα στα φυτά και ιδιαίτερα στο άζωτο. Μ’ άλλα λόγια, όσο πε­ρισσότερο αζωτούχο λίπασμα βά­ζουμε στο έδαφος τόσο περισσότε­ρο ευτυχισμένες κάνουμε τις αφίδες. Πρόληψη γίνεται καλλιεργώντας μα­κριά από προσβεβλημένες περιοχές, απομακρύνοντας τα φυτά - ξενιστές και ποτίζοντας λογικά. Τα ανόργανα λιπάσματα αναγκάζουν τα φυτά να προσλαμβάνουν πολύ νερό, παρά­γοντας έτσι υδαρή βλάστηση πολύ επιθυμητή από τις αφιδες. Τα παρά­σιτα μπορούν να κρατηθούν μακριά καλλιεργώντας καπουτσίνους (TROPAEOLUM MAJUS) ανάμεσα στις σειρές με τα λαχανικά και γύρω από τα φρουτόδεντρα.

Άλλα φυτά που μπορούν να βοη­θήσουν με την παρουσία τους είναι το σκόρδο, ο κορίανδρος, ο άνηθος και οι πετούνιες. Το εκχύλισμα του καπνού είναι δυνατό εντομοκτόνο, είναι όμως θανατηφόρο και για τα ωφέλιμα έντο­μα και επικίνδυνο για τον άνθρωπο. Παρασκευάζεται μουλιάζοντας βλα­στούς καπνού σε ζεστό νερό επί 24 ώρες. Μπορούμε να προσθέσουμε μερικές σταγόνες υγρό σαπούνι για να βελτιώσουμε τη διαβρεκτικότητα. Ψεκάζουμε τα φυτά επιμένοντας στην κά­τω επιφάνεια των φύλλων. Φυτά που έχουν ψεκαστεί με καπνό μπορούν να καταναλωθούν αφού περάσουν τουλά­χιστον 4 μέρες.

Ένα άλλο παρασκεύασμα γίνεται με ψιλοκομμένη καυτερή πιπεριά, σκόρδο και κρεμμύδι. Τα βάζουμε να μουλιά­σουν σε νερό και ψεκάζουμε με το εκχύλισμα προσθέτοντας λίγο σαπού­νι. Οι αφίδες προσελκύονται από το κίτρινο χρώμα και αυτό μπορεί να χρη­σιμοποιηθεί για τον περιορισμό τους. Ρηχά δοχεία βαμμένα με λαμπερό κί­τρινο χρώμα και γεμάτα με σαπουνόνε­ρο είναι μια καλή παγίδα. Κομμάτια κόντρα - πλακέ βαμμένα κίτρινα και αλειμμένα με κατάλληλη κόλλα, ακόμα και με γράσο ή λάδι μηχανής, συλλαμ­βάνουν αρκετά έντομα.

Φτερωτές αφίδες δεν, προσγειώνο­νται σε χαμηλά φυτά γύρω από τη βάση των οποίων έχουμε απλώσει αλουμινό­χαρτο. Φαίνεται ότι η αντανάκλαση του ουρανού τις μπερδεύει και δεν μπο­ρούν να καταλάβουν που είναι το πάνω! Ο έλεγχος των αφίδων στη φύση γίνε­ται με τη βοήθεια άλλων εντόμων. Η πασίγνωστη πασχαλίτσα είναι ένα απ’ αυτά. Κάθε λάρβα, (κάμπια, ανήλικο έντομο) και κάθε ενήλικη πασχαλίτσα τρώνε 30-60 αφίδες/ ημέρα. Η λάρβα του χρύσωπα τρώει 300- 500 αφίδες στη διάρ­κεια της ανάπτυξής της, η λάρβα της σύρφης 400 αφίδες και η λάρβα της βρω- μούσας, (ORIUS SP), 200.

Άλλα έντομα, όπως ο  LYSIPHLEBUS γεννάν τα αβγά τους μέσα στο σώμα των αφίδων, (για να έχουν υγρασία και τροφή τα νεογέννητα), οι οποίες βέ­βαια πεθαίνουν (εικ. 2). Ολα αυτά τα έντομα πρέπει να προστατευθούν για­τί σε ένα ισορροπημένο περιβάλλον κάνουν περιττή τη χρήση τοξικών φυ­τοφαρμάκων. Έχει αποδειχτεί ότι τα φάρμακα αυτά σε ένα αδιατάραχτο περιβάλλον σκοτώνουν πολύ περισ­σότερα ωφέλιμα έντομα παρά βλαβε­ρά. Επιπλέον τα βλαβερά έντομα ανα­πτύσσουν πολύ πιο εύκολα ανθεκτικότητα στα φυτοφάρμακα. Σε πολλές περιοχές οι αφίδες έχουν αναπτύξει ανθεκτικότητα στο παραθείο από το 1960 που διατηρείται μέχρι σήμερα.

Εκτός από διάφορα εμπορικά πα­ρασκευάσματα που ήδη κυκλοφορούν στο εμπόριο μπορούμε να χρησιμο­ποιήσουμε και την παρακάτω μέθο­δο:

Οι αφίδες κρατιούνται κάτω από έλεγχο από φυσικά συναντώμενες ασθένειες και μπορούμε να βοηθή­σουμε την εξάπλωση μιας μυκητολο­γικής ασθένειας ανάμεσα σε υγιείς και λαίμαργες αφίδες. Ψάχνουμε για σκοτεινόχρωμες ή “σκονισμένες” α­φίδες και μαζεύουμε όσες περισσό­τερες μπορούμε. Τις πολτοποιούμε μέσα σε λίγο νερό και διηθούμε το υγρό σε ένα φίλτρο του καφέ. Προσ­θέτουμε λίγο υγρό σαπούνι και ψεκά­ζουμε.

 Χατζηπαναγιώτου Μένη

 Βιβλιογραφία

-               Γενική και Ειδική λαχανοκομία Θρασύβουλου Δ. Ραπτόπουλου

-               GARDEN PROBLEM SOLVER, JEFF BALL

-               High - Yield gardening HUNT and BORTZ.

-               Σύγχροι/η Γεωργική Τεχνολο­γία (περιοδικό)

-               Βιοκαλλιέρνειες (περιοδικό) Αρ­θρα Γαβριήλ Πανάγου και Γιάννη Παζάρα.


Bild
Bild
0 Comments



Leave a Reply.

    ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΛΕΜΠΑΣ

    Πρώην εκπαιδευτικός ΜΕ(Μαθηματικός)και οικο-γεωργός στο Πήλιο. Από το 1990, που "επανατοπικοποιήθηκε", προσπαθεί δια του "παραδείγματος" να συμβάλει στη διαμόρφωση της κατεύθυνσης της τοπικοποίησης 

    Επικοινωνία: gkolempas@yahoo.gr 

    Αρχείο

    January 2023
    December 2022
    November 2022
    October 2022
    September 2022
    August 2022
    July 2022
    June 2022
    May 2022
    April 2022
    February 2022
    January 2022
    December 2021
    November 2021
    October 2021
    July 2021
    June 2021
    May 2021
    April 2021
    March 2021
    January 2021
    December 2020
    November 2020
    October 2020
    August 2020
    July 2020
    June 2020
    January 2020
    July 2019
    April 2019
    February 2019
    January 2019
    November 2018
    September 2018
    August 2018
    May 2018
    December 2017
    November 2017
    August 2017
    May 2017
    March 2017
    February 2017
    December 2016
    September 2016
    August 2016
    July 2016
    June 2016
    April 2016
    March 2016
    February 2016
    January 2016
    September 2015
    August 2015
    July 2015
    May 2015
    March 2015
    February 2015
    January 2015
    December 2014
    November 2014
    October 2014
    September 2014
    August 2014
    July 2014
    June 2014
    May 2014
    April 2014
    March 2014
    February 2014
    January 2014
    December 2013
    October 2013
    September 2013
    August 2013
    July 2013
    June 2013
    May 2013
    April 2013
    March 2013
    February 2013
    January 2013
    December 2012
    November 2012
    October 2012
    September 2012

    RSS Feed

    Bild
    Συμμετέχετε στην εκστρατεία για την ελευθερία των σπόρων

    Η νέα Ευρωπαϊκή Νομοθεσία για την “Εμπορία των σπόρων” είναι μια απειλή για την Ασφάλεια των Τροφίμων και τη Δημοκρατία.

    Συμμετέχετε στη Δήλωση των Ευρωπαίων Πολιτών για την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΩΝ ΣΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ.
    http://www.seedfreedom.eu/gr/

Powered by Create your own unique website with customizable templates.