Περμακουλτούρα[1]
Αναδεικνύοντας την ανθρώπινη δραστηριότητα σε αναγεννητικό παράγοντα για τοπικές κοινωνίες και φυσικά οικοσυστήματα
Σε αυτή τη γωνιά της Ανατολικής Μεσογείου, οι ιδιαιτερότητες του κλίματος και της τοπογραφίας, συνθέτουν μια σχεδόν μαγική εικόνα, δίνοντας στους ανθρώπους την αίσθηση πως είναι τυχεροί που ζουν εδώ. Όσο όμως και αν εκτιμούμε την άγρια φυσική ομορφιά και τις πλούσιες παραδόσεις του τόπου μας, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός ότι στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας, το φυσικό περιβάλλον έχει μετατραπεί πλέον σε ένα μωσαϊκό από υποβαθμισμένα οικοσυστήματα και ιδιαίτερα διαβρωμένα τοπία με αβαθή φτωχά εδάφη, που μπορούν πλέον να υποστηρίξουν μόνο μερικά ανθεκτικά είδη φυτών. Επαναλαμβανόμενες πυρκαγιές και λανθασμένες πολιτικές διαχείρισης των φυσικών πόρων επιταχύνουν περαιτέρω την ερημοποίηση, εγείροντας σε πολλές περιοχές ζητήματα επάρκειας νερού και επισιτιστικής ασφάλειας. Η κατάσταση αυτή αποτελεί την τοπική έκφανση ενός φαινομένου περιβαλλοντικής υποβάθμισης που εξελίσσεται σε παγκόσμια κλίμακα, με διαφορετική ένταση και ταχύτητα σε κάθε περιοχή, και αναδεικνύει την ανάγκη για τοπικές λύσεις, προσαρμοσμένες στις δυνατότητες και τις ιδιαιτερότητες των κατά τόπους κοινοτήτων και οικοσυστημάτων.
Καθώς το κλίμα μεταβάλλεται απρόβλεπτα, ο μόνος τρόπος να αποτρέψουμε τις επερχόμενες βαθιές οικολογικές κρίσεις και να διασφαλίσουμε τη επιβίωση και την ευημερία μας σε αυτό τον τόπο, είναι να κινητοποιηθούμε και να επιδιώξουμε την αναγέννηση των τοπικών οικοσυστημάτων και την επαναφορά τους σε μια φυσική κατάσταση ισορροπίας. Τώρα, περισσότερο από ποτέ, γεννιέται η ανάγκη να αναζητήσουμε τρόπους για να ενσωματώσουμε την ανθρώπινη δραστηριότητα στο φυσικό περιβάλλον με σεβασμό και συναίσθηση των ορίων που τίθενται από την ίδια τη φύση και να μετατρέψουμε την επίδραση μας σε ένα παράγοντα που θα προωθεί την πολυπλοκότητα και την ποικιλομορφία, ενισχύοντας έτσι την ανθεκτικότητα και την προσαρμοστικότητα των φυσικών οικοσυστημάτων.
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν εκατοντάδες εγχειρήματα μικρότερης η μεγαλύτερης κλίμακας σε όλο τον πλανήτη που δραστηριοποιούνται προς αυτή την κατεύθυνση πετυχαίνοντας θετικές αλλαγές από τις οποίες επωφελούνται τόσο οι τοπικές κοινωνίες όσο και τα οικοσυστήματα που τις περιβάλλουν. Ακολουθώντας τις αρχές και τις πρακτικές του συστήματος σχεδιασμού της περμακουλτούρας αναπτύσσουν και μεταδίδουν τα απαραίτητα διανοητικά εργαλεία και τις κατάλληλες πρακτικές για την αναδιάρθρωση των συστημάτων παραγωγής και διαχείρισης των φυσικών πόρων, λειτουργώντας ταυτόχρονα ως κύτταρα αναγεννητικής δραστηριότητας αλλά και ως παραδείγματα και σημεία αναφοράς.
Τι είναι η Περμακουλτούρα;
Η περμακουλτούρα (permaculture) πραγματεύεται τη δημιουργία ενσυνείδητα σχεδιασμένων οικοσυστημάτων στα οποία η ανθρώπινη δραστηριότητα μπορεί να ενταχθεί και να αναδειχθεί ως αναγεννητικός και σταθεροποιητικός παράγοντας. Μελετώντας τα φυσικά οικοσυστήματα, η περμακουλτούρα εξελίσσει διανοητικά εργαλεία και πρακτικές δεξιότητες που επιτρέπουν τη δημιουργία αειφορικών συστημάτων παραγωγής που υποστηρίζουν και ενισχύουν τη φυσική πολυπλοκότητα και την ποικιλομορφία και καλύπτουν τις βασικές ανάγκες των ανθρώπων που τα διαχειρίζονται δίνοντας σε αφθονία πολλαπλές σοδειές.
Η λέξη permaculture προέρχεται από την σύντηξη των λέξεων permanent και agriculture (αειφορική γεωργία), δίνοντας έμφαση στο σχεδιασμό συστημάτων αειφορικής αγροτικής παραγωγής. Στην πραγματικότητα όμως το σύστημα αξιών και αρχών που διέπουν την περμακουλτούρα μπορεί να χρησιμοποιηθούν για την αναδιαμόρφωση της ανθρώπινης δραστηριότητας σε όλα τα επίπεδα, αντλώντας έμπνευση από τα μοτίβα που διέπουν τη λειτουργία των φυσικών συστημάτων και τις σχέσεις αλληλεπίδρασης που αναπτύσσονται μεταξύ των στοιχείων που τα αποτελούν. Έτσι στην περμακουλτούρα μπορεί να δοθεί ένας πιο ευρύς ορισμός έτσι όπως προκύπτει από τη σύντηξη των λέξεων permanent culture (αειφορικός πολιτισμός).
Μέσα από το σχεδιασμό αειφορικών συστημάτων η περμακουλτούρα προωθεί την ανάπτυξη όλο και πιο ουσιαστικών υγιών δεσμών με το φυσικό περιβάλλον και τους ανθρώπους γύρω μας με στόχο την ενίσχυση της ανθεκτικότητας, της προσαρμοστικότητας και της αυτοδυναμίας τόσο ατόμων όσο και κοινοτήτων, σε μια εποχή που θα χαρακτηρίζεται όλο και περισσότερο από πολλαπλές συστημικές κρίσεις και χαοτικές μεταβολές.
Η περμακουλτούρα αντλεί στοιχεία από τις επιστήμες μελέτης της φύσης (όπως π.χ. βιολογία, γεωλογία, μετεωρολογία, γεωγραφία) και ενσωματώνει τις βασικές ιδέες αειφορικών καλλιεργητικών πρακτικών (όπως π.χ. φυσική και η βιολογική καλλιέργεια). Επίσης συχνά συνδυάζεται με άλλες μεθόδους και συστήματα σχεδιασμού όπως ο σχεδιασμός Κey Line, η Ολιστική Διαχείριση και η Αναγεννητική Γεωργία. Οι μέθοδοι και οι πρακτικές που χρησιμοποιούνται για την εφαρμογή της περμακουλτούρας στην πράξη εμφανίζουν μεγάλη ποικιλομορφία, αντίστοιχη των διαφορετικών κλιματικών και πολιτισμικών συνθηκών αλλά και τη διαθεσιμότητας πόρων.
Οι αξίες της Περμακουλτούρας
Φροντίδα για τη γη
Αναφέρεται στην προστασία και την αποκατάσταση των φυσικών οικοσυστημάτων. Ο άνθρωπος θα πρέπει να αντιμετωπίζει με σεβασμό όλες τις μορφές ζωής και να αναγνωρίζει τα δικαιώματα τους να συνεχίσουν να υπάρχουν και να ευημερούν. Η ανθρώπινη δραστηριότητα θα πρέπει να εντάσσεται με σεβασμό στα φυσικά οικοσυστήματα, να προστατεύει και να προωθεί την πολυπλοκότητα και την ποικιλομορφία και να λειτουργεί ως παράγοντας αναγέννησης και σταθερότητας.
Φροντίδα για τον άνθρωπο
Θα πρέπει να αναγνωρίζουμε και να σεβόμαστε τα βασικά δικαιώματα και τις ανάγκες όλων των ανθρώπων που εξασφαλίζουν την επιβίωση και την ευημερία σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Η διασφάλιση ενός υγιούς ζωντανού οικοσυστήματος που περιβάλλει την ανθρώπινη δραστηριότητα, η πρόσβαση στη γη, το νερό, τους σπόρους και σε υγιή ασφαλή τροφή, εκπαίδευση, περίθαλψη και εργασία αποτελούν βασικά αναντίρρητα δικαιώματα για τη διατήρηση της ζωής. Επιπρόσθετα οι ανάγκες για επικοινωνία, ελεύθερη έκφραση, ασφάλεια, αγάπη, κοινωνικοποίηση και πολιτισμική ταυτότητα, αποτελούν βασικά στοιχεία για μια ισορροπημένη ψυχοσύνθεση και για υγιείς αλληλεπιδράσεις σε επίπεδο κοινότητας.
Δίκαιη Μοιρασιά - Aναδιανομή του πλεονάσματος ανάλογα με τις ανάγκες
Η ανθρώπινη δραστηριότητα θα πρέπει να διαμορφώνεται με σεβασμό και συναίσθηση των ορίων που θέτουν τα φυσικά οικοσυστήματα. Η διαχείριση των φυσικών πόρων θα πρέπει να γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε όλες οι μορφές ζωής έχουν να καλύπτουν τις βασικές τους ανάγκες και να εξασφαλίζουν τα απαραίτητα για την επιβίωση και την ευημερία τους. Όταν οι πόροι πλεονάζουν θα πρέπει να αναδιανέμονται ισότιμα έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η ευημερία των ανθρώπινων κοινοτήτων και των φυσικών οικοσυστημάτων που τις περιβάλλουν.
Οι αρχές της Περμακουλτούρας
Οι ηθικές και σχεδιαστικές αρχές αποτελούν έναν οδηγό για την αναδιάρθρωση της ανθρώπινης δραστηριότητας σε όλα τα επίπεδα και ενυπάρχουν σε όλα τα συστήματα που εφαρμόζουν το σύστημα περμακουλτούρας.
1. Οbserve and interact – Να παρατηρείς και να αλληλεπιδράς
2.Catch and store energy – Να δεσμεύεις και να αποθηκεύεις ενέργεια
3. Obtain a yield – Να έχεις σοδειά
4. Apply self regulation and accept feedback – Να προωθείς την αυτορρύθμιση και να αποδέχεσαι την ανάδραση
5. Use and Value Renewable Resources and Services – Να χρησιμοποιείς και να αναγνωρίζεις την αξία ανανεώσιμων πόρων και υπηρεσιών
6. Produce no Waste – Να μην παράγεις απορρίμματα
7. Design from Patterns to Details – Να σχεδιάζεις ξεκινώντας από τα ευρύτερα μοτίβα και να προχωρά προς τις λεπτομέρειες
8. Integrate rather than Segregate – Να ενοποιείς και να μην διαχωρίζεις
9. Use Small and Slow Solutions – Να χρησιμοποιείς μικρής κλίμακας και αργές λύσεις
10. Use and Value Diversity – Να χρησιμοποιείς και να αναγνωρίζεις την αξία της πολυπλοκότητας
11. Use Edges and Value the Marginal – Να χρησιμοποιείς τις άκρες και να αναγνωρίζεις την αξία του περιθωρίου
12. Creatively Use and Respond to Change – Να χρησιμοποιείς τις αλλαγές και να ανταποκρίνεσαι σε αυτές με δημιουργικό τρόπο.
[1] https://neaguinea.org/permaculture-2/
Αναδεικνύοντας την ανθρώπινη δραστηριότητα σε αναγεννητικό παράγοντα για τοπικές κοινωνίες και φυσικά οικοσυστήματα
Σε αυτή τη γωνιά της Ανατολικής Μεσογείου, οι ιδιαιτερότητες του κλίματος και της τοπογραφίας, συνθέτουν μια σχεδόν μαγική εικόνα, δίνοντας στους ανθρώπους την αίσθηση πως είναι τυχεροί που ζουν εδώ. Όσο όμως και αν εκτιμούμε την άγρια φυσική ομορφιά και τις πλούσιες παραδόσεις του τόπου μας, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός ότι στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας, το φυσικό περιβάλλον έχει μετατραπεί πλέον σε ένα μωσαϊκό από υποβαθμισμένα οικοσυστήματα και ιδιαίτερα διαβρωμένα τοπία με αβαθή φτωχά εδάφη, που μπορούν πλέον να υποστηρίξουν μόνο μερικά ανθεκτικά είδη φυτών. Επαναλαμβανόμενες πυρκαγιές και λανθασμένες πολιτικές διαχείρισης των φυσικών πόρων επιταχύνουν περαιτέρω την ερημοποίηση, εγείροντας σε πολλές περιοχές ζητήματα επάρκειας νερού και επισιτιστικής ασφάλειας. Η κατάσταση αυτή αποτελεί την τοπική έκφανση ενός φαινομένου περιβαλλοντικής υποβάθμισης που εξελίσσεται σε παγκόσμια κλίμακα, με διαφορετική ένταση και ταχύτητα σε κάθε περιοχή, και αναδεικνύει την ανάγκη για τοπικές λύσεις, προσαρμοσμένες στις δυνατότητες και τις ιδιαιτερότητες των κατά τόπους κοινοτήτων και οικοσυστημάτων.
Καθώς το κλίμα μεταβάλλεται απρόβλεπτα, ο μόνος τρόπος να αποτρέψουμε τις επερχόμενες βαθιές οικολογικές κρίσεις και να διασφαλίσουμε τη επιβίωση και την ευημερία μας σε αυτό τον τόπο, είναι να κινητοποιηθούμε και να επιδιώξουμε την αναγέννηση των τοπικών οικοσυστημάτων και την επαναφορά τους σε μια φυσική κατάσταση ισορροπίας. Τώρα, περισσότερο από ποτέ, γεννιέται η ανάγκη να αναζητήσουμε τρόπους για να ενσωματώσουμε την ανθρώπινη δραστηριότητα στο φυσικό περιβάλλον με σεβασμό και συναίσθηση των ορίων που τίθενται από την ίδια τη φύση και να μετατρέψουμε την επίδραση μας σε ένα παράγοντα που θα προωθεί την πολυπλοκότητα και την ποικιλομορφία, ενισχύοντας έτσι την ανθεκτικότητα και την προσαρμοστικότητα των φυσικών οικοσυστημάτων.
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν εκατοντάδες εγχειρήματα μικρότερης η μεγαλύτερης κλίμακας σε όλο τον πλανήτη που δραστηριοποιούνται προς αυτή την κατεύθυνση πετυχαίνοντας θετικές αλλαγές από τις οποίες επωφελούνται τόσο οι τοπικές κοινωνίες όσο και τα οικοσυστήματα που τις περιβάλλουν. Ακολουθώντας τις αρχές και τις πρακτικές του συστήματος σχεδιασμού της περμακουλτούρας αναπτύσσουν και μεταδίδουν τα απαραίτητα διανοητικά εργαλεία και τις κατάλληλες πρακτικές για την αναδιάρθρωση των συστημάτων παραγωγής και διαχείρισης των φυσικών πόρων, λειτουργώντας ταυτόχρονα ως κύτταρα αναγεννητικής δραστηριότητας αλλά και ως παραδείγματα και σημεία αναφοράς.
Τι είναι η Περμακουλτούρα;
Η περμακουλτούρα (permaculture) πραγματεύεται τη δημιουργία ενσυνείδητα σχεδιασμένων οικοσυστημάτων στα οποία η ανθρώπινη δραστηριότητα μπορεί να ενταχθεί και να αναδειχθεί ως αναγεννητικός και σταθεροποιητικός παράγοντας. Μελετώντας τα φυσικά οικοσυστήματα, η περμακουλτούρα εξελίσσει διανοητικά εργαλεία και πρακτικές δεξιότητες που επιτρέπουν τη δημιουργία αειφορικών συστημάτων παραγωγής που υποστηρίζουν και ενισχύουν τη φυσική πολυπλοκότητα και την ποικιλομορφία και καλύπτουν τις βασικές ανάγκες των ανθρώπων που τα διαχειρίζονται δίνοντας σε αφθονία πολλαπλές σοδειές.
Η λέξη permaculture προέρχεται από την σύντηξη των λέξεων permanent και agriculture (αειφορική γεωργία), δίνοντας έμφαση στο σχεδιασμό συστημάτων αειφορικής αγροτικής παραγωγής. Στην πραγματικότητα όμως το σύστημα αξιών και αρχών που διέπουν την περμακουλτούρα μπορεί να χρησιμοποιηθούν για την αναδιαμόρφωση της ανθρώπινης δραστηριότητας σε όλα τα επίπεδα, αντλώντας έμπνευση από τα μοτίβα που διέπουν τη λειτουργία των φυσικών συστημάτων και τις σχέσεις αλληλεπίδρασης που αναπτύσσονται μεταξύ των στοιχείων που τα αποτελούν. Έτσι στην περμακουλτούρα μπορεί να δοθεί ένας πιο ευρύς ορισμός έτσι όπως προκύπτει από τη σύντηξη των λέξεων permanent culture (αειφορικός πολιτισμός).
Μέσα από το σχεδιασμό αειφορικών συστημάτων η περμακουλτούρα προωθεί την ανάπτυξη όλο και πιο ουσιαστικών υγιών δεσμών με το φυσικό περιβάλλον και τους ανθρώπους γύρω μας με στόχο την ενίσχυση της ανθεκτικότητας, της προσαρμοστικότητας και της αυτοδυναμίας τόσο ατόμων όσο και κοινοτήτων, σε μια εποχή που θα χαρακτηρίζεται όλο και περισσότερο από πολλαπλές συστημικές κρίσεις και χαοτικές μεταβολές.
Η περμακουλτούρα αντλεί στοιχεία από τις επιστήμες μελέτης της φύσης (όπως π.χ. βιολογία, γεωλογία, μετεωρολογία, γεωγραφία) και ενσωματώνει τις βασικές ιδέες αειφορικών καλλιεργητικών πρακτικών (όπως π.χ. φυσική και η βιολογική καλλιέργεια). Επίσης συχνά συνδυάζεται με άλλες μεθόδους και συστήματα σχεδιασμού όπως ο σχεδιασμός Κey Line, η Ολιστική Διαχείριση και η Αναγεννητική Γεωργία. Οι μέθοδοι και οι πρακτικές που χρησιμοποιούνται για την εφαρμογή της περμακουλτούρας στην πράξη εμφανίζουν μεγάλη ποικιλομορφία, αντίστοιχη των διαφορετικών κλιματικών και πολιτισμικών συνθηκών αλλά και τη διαθεσιμότητας πόρων.
Οι αξίες της Περμακουλτούρας
Φροντίδα για τη γη
Αναφέρεται στην προστασία και την αποκατάσταση των φυσικών οικοσυστημάτων. Ο άνθρωπος θα πρέπει να αντιμετωπίζει με σεβασμό όλες τις μορφές ζωής και να αναγνωρίζει τα δικαιώματα τους να συνεχίσουν να υπάρχουν και να ευημερούν. Η ανθρώπινη δραστηριότητα θα πρέπει να εντάσσεται με σεβασμό στα φυσικά οικοσυστήματα, να προστατεύει και να προωθεί την πολυπλοκότητα και την ποικιλομορφία και να λειτουργεί ως παράγοντας αναγέννησης και σταθερότητας.
Φροντίδα για τον άνθρωπο
Θα πρέπει να αναγνωρίζουμε και να σεβόμαστε τα βασικά δικαιώματα και τις ανάγκες όλων των ανθρώπων που εξασφαλίζουν την επιβίωση και την ευημερία σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Η διασφάλιση ενός υγιούς ζωντανού οικοσυστήματος που περιβάλλει την ανθρώπινη δραστηριότητα, η πρόσβαση στη γη, το νερό, τους σπόρους και σε υγιή ασφαλή τροφή, εκπαίδευση, περίθαλψη και εργασία αποτελούν βασικά αναντίρρητα δικαιώματα για τη διατήρηση της ζωής. Επιπρόσθετα οι ανάγκες για επικοινωνία, ελεύθερη έκφραση, ασφάλεια, αγάπη, κοινωνικοποίηση και πολιτισμική ταυτότητα, αποτελούν βασικά στοιχεία για μια ισορροπημένη ψυχοσύνθεση και για υγιείς αλληλεπιδράσεις σε επίπεδο κοινότητας.
Δίκαιη Μοιρασιά - Aναδιανομή του πλεονάσματος ανάλογα με τις ανάγκες
Η ανθρώπινη δραστηριότητα θα πρέπει να διαμορφώνεται με σεβασμό και συναίσθηση των ορίων που θέτουν τα φυσικά οικοσυστήματα. Η διαχείριση των φυσικών πόρων θα πρέπει να γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε όλες οι μορφές ζωής έχουν να καλύπτουν τις βασικές τους ανάγκες και να εξασφαλίζουν τα απαραίτητα για την επιβίωση και την ευημερία τους. Όταν οι πόροι πλεονάζουν θα πρέπει να αναδιανέμονται ισότιμα έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η ευημερία των ανθρώπινων κοινοτήτων και των φυσικών οικοσυστημάτων που τις περιβάλλουν.
Οι αρχές της Περμακουλτούρας
Οι ηθικές και σχεδιαστικές αρχές αποτελούν έναν οδηγό για την αναδιάρθρωση της ανθρώπινης δραστηριότητας σε όλα τα επίπεδα και ενυπάρχουν σε όλα τα συστήματα που εφαρμόζουν το σύστημα περμακουλτούρας.
1. Οbserve and interact – Να παρατηρείς και να αλληλεπιδράς
2.Catch and store energy – Να δεσμεύεις και να αποθηκεύεις ενέργεια
3. Obtain a yield – Να έχεις σοδειά
4. Apply self regulation and accept feedback – Να προωθείς την αυτορρύθμιση και να αποδέχεσαι την ανάδραση
5. Use and Value Renewable Resources and Services – Να χρησιμοποιείς και να αναγνωρίζεις την αξία ανανεώσιμων πόρων και υπηρεσιών
6. Produce no Waste – Να μην παράγεις απορρίμματα
7. Design from Patterns to Details – Να σχεδιάζεις ξεκινώντας από τα ευρύτερα μοτίβα και να προχωρά προς τις λεπτομέρειες
8. Integrate rather than Segregate – Να ενοποιείς και να μην διαχωρίζεις
9. Use Small and Slow Solutions – Να χρησιμοποιείς μικρής κλίμακας και αργές λύσεις
10. Use and Value Diversity – Να χρησιμοποιείς και να αναγνωρίζεις την αξία της πολυπλοκότητας
11. Use Edges and Value the Marginal – Να χρησιμοποιείς τις άκρες και να αναγνωρίζεις την αξία του περιθωρίου
12. Creatively Use and Respond to Change – Να χρησιμοποιείς τις αλλαγές και να ανταποκρίνεσαι σε αυτές με δημιουργικό τρόπο.
[1] https://neaguinea.org/permaculture-2/
RSS Feed
